Ukraine: Chính trường dậy sóng

5 tháng sau cuộc đảo chính mềm với tên gọi Maidan, lật đổ Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovich và dựng lên một chính phủ tạm quyền; cùng với cuộc nội chiến đang nổ ra dữ dội ở miền Đông với điểm đỉnh là thảm họa MH17, Ukraine lại rơi vào vòng xoáy bất ổn mới. Những bất đồng bùng phát ngay trong nội bộ liên minh cầm quyền Kiev đã khiến Thủ tướng tạm quyền Arseny Yatsenyuk phải đệ đơn từ chức lên Quốc hội ngày 24/7. 

Quyết định bất ngờ của thủ lĩnh Maidan diễn ra sau khi đảng Svoboda theo đường lối chủ nghĩa dân tộc và đảng Udar (Cú đấm) của cựu vô địch quyền Anh Vitaly Klitschko thông báo rút khỏi liên minh cầm quyền 3 đảng có tên Sự lựa chọn Châu Âu.

Cũng bởi thế, Chủ tịch Quốc hội Turtrinov đã tuyên bố, việc giải tán Liên minh này sẽ mở đường cho một cuộc tổng tuyển cử sớm tại nước này.

Theo Hiến pháp Ukraine, quốc hội có 30 ngày để thành lập một liên minh mới. Nếu nỗ lực này thất bại, tổng thống khi đó có thể giải tán Quốc hội và yêu cầu tiến hành một cuộc bầu cử mới.

Sau tất cả những diễn biến này, chiều tối 24/7 từ diễn đàn phiên họp Quốc hội, Thủ tướng Arsenyi Yatsenuyk đã tuyên bố từ chức và theo luật pháp Ukraine toàn bộ Chính phủ cũng phải từ chức. 

Giải thích sự "ra đi" của bản thân và Chính phủ, ông A.Yatsenyuk cho rằng, Chính phủ không thể làm việc nếu thiếu phe đa số trong Quốc hội.

Thêm vào đó, người đứng đầu nội các tạm quyền không đồng tình với các nghị sĩ khi họ nói không với đề xuất về sửa đổi chính sách thuế để giảm chi tiêu ngân sách (0,9 tỷ USD) và tăng thu thêm 2 tỷ USD. Một đề xuất khác là thông qua kế hoạch cải cách hệ thống vận chuyển khí đốt, trong đó cho phép trao tới 49% quyền vận chuyển khí đốt của đất nước vào tay các nhà đầu tư từ Liên minh Châu Âu (EU). Nói một cách cụ thể, việc Quốc hội Ukraine không thông qua luật năng lượng và ngân sách do Chính phủ tạm quyền đề xuất có nghĩa sẽ không có các quyết định nhằm bổ sung quỹ dự trữ khí đốt của Ukraine để có thể sống qua mùa đông tới, cũng như không có gì để trả lương cho binh lính, cảnh sát, bác sĩ, giáo viên và không có tiền để sắm vũ khí tăng cường cho "chiến dịch chống khủng bố" ở miền Đông Ukraine.

Ông Yatseniuk tuyên bố: “Liên minh đa số sụp đổ, các luật không được thông qua và không có gì để chi trả cho binh lính, cảnh sát, bác sỹ, giáo viên… Không có tiền để mua vũ khí… Các quyết định nhằm bổ sung quỹ dự trữ khí đốt của Ukraine, để chúng ta có thể sống qua mùa đông, không được thông qua… Chính phủ và Thủ tướng cần phải từ chức. Tôi tuyên bố từ chức!”.

Nhiều ý kiến cho rằng, Thủ tướng A.Yatsenyuk từ chức để giũ bỏ trách nhiệm trước những khó khăn gần như không có lối thoát của Ukraine.

Kể từ khi nhậm chức, Chính phủ tạm quyền của Thủ tướng A.Yatsenyuk đã phải đối mặt với một nền kinh tế gần như phá sản, buộc phải áp dụng các biện pháp "thắt lưng buộc bụng" để đổi lấy gói vay giải cứu của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF). Bên cạnh đó, Kiev cũng phải đối mặt với căng thẳng từ Moscow khi Nga vẫn coi việc lật đổ Tổng thống V.Yanukovych là một cuộc đảo chính và đã cắt nguồn cung khí đốt tự nhiên cho Ukraine khi hai bên không thỏa thuận được về giá cả... 

Bảo Trâm