Vương quốc Anh mong muốn làm sâu sắc hơn quan hệ với VN

Đại sứ Antony Stokes

Nhân dịp kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam-Vương Quốc Anh (11/9/1973-11/9/2013), Đại sứ Antony Stokes đã dành cho phóng viên Báo Điện tử Chính phủ cuộc phỏng vấn.

Thưa Đại sứ, ông đánh giá thế nào về mối quan hệ Việt Nam-Anh trong 40 năm qua, đặc biệt sau khi hai nước nâng tầm quan hệ thành đối tác chiến lược vào năm 2010?

Đại sứ Antony Stokes: Mối quan hệ giữa hai nước chúng ta hiện nay phát triển mạnh mẽ hơn trước kia. Thỏa thuận đối tác chiến lược phản ánh một cách tiếp cận mới trong mối quan hệ giữa hai Chính phủ. Chương trình viện trợ quy mô lớn sẽ kết thúc vào năm 2016 và nhờ khoản viện trợ này, chúng tôi đang xây dựng mối quan hệ đối tác sâu và rộng hơn với Việt Nam. Trong đó đặc biệt chú trọng vào lĩnh vực giáo dục, kinh doanh, ngoại giao, khoa học và sáng tạo, an ninh và quốc phòng.

Vương quốc Anh là quốc gia đầu tiên tại châu Âu ký thỏa thuận hợp tác quản lý tài chính công trong lĩnh vực này với Bộ Tài chính Việt Nam. Chúng tôi đã triển khai các dự án hợp tác khoa học như dự án phát triển hệ gen lúa gạo với Bộ Khoa học và Công nghệ. Hiện nay, chúng tôi đang tham gia hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng và đã ký kết thỏa thuận đầu tiên với Bộ Quốc phòng Việt Nam.

Chúng tôi mong muốn rằng quan hệ đối tác chiến lược chưa phải là đỉnh cao, mà đó chỉ là nền tảng cho việc thiết lập mối quan hệ sâu sắc hơn. Bộ trưởng Ngoại giao Anh William Hague đã khẳng định điều này trong chuyến thăm Việt Nam năm 2012. Ông là Bộ trưởng Ngoại giao đầu tiên của Anh tới thăm Việt Nam kể từ năm 1994.

Xin ông cho biết tiềm năng phát triển trong quan hệ hai nước thời gian tới?

Đại sứ Antony Stokes: Bộ trưởng William Hague mô tả tiềm năng của thị trường Việt Nam bằng từ “khổng lồ”, và từ đó cũng có thể dùng để nói về tiềm năng quan hệ song phương giữa hai nước. Ai cũng có thể nhìn thấy điều này qua việc chúng tôi mở rộng chương trình hợp tác sang các lĩnh vực mới. Chúng tôi vẫn rất quyết tâm trong việc thúc đẩy hợp tác hiện nay.

Tôi xin lấy ví dụ, về thương mại hàng hóa và dịch vụ giữa hai nước, còn quá thấp so với tiềm năng đang có. Thoả thuận đối tác chiến lược đặt ra mục tiêu cho thương mại hai chiều đạt 4 tỷ USD và đầu tư trực tiếp của Anh vào Việt Nam đạt 3 tỷ USD vào năm 2013. Chúng ta đã đạt được mục tiêu này 1 năm trước đó.

Bộ trưởng Bộ Thương mại và Đầu tư Lord Stephen Green trong chuyến thăm Việt Nam vào tháng 6 đã thông báo với Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng rằng các doanh nghiệp Vương quốc Anh rất muốn làm việc với phía Việt Nam về những dự án quy mô lớn như hệ thống xe lửa đô thị mới, khu thương mại trung tâm và mạng lưới sân bay quốc tế tại TPHCM.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết Việt Nam rất quan tâm học hỏi kinh nghiệm trong việc tổ chức Thế vận hội mùa hè London 2012 và Thế vận hội dành cho người khuyết tật để có thể tổ chức tốt Đại hội Thể thao châu Á vào năm 2019. Do vậy, chúng tôi đang thực hiện một thỏa thuận nhằm chia sẻ kinh nghiệm  trong vấn đề này.

Một trong những lĩnh vực trọng yếu trong quan hệ đối tác chiến lược của hai nước là giáo dục. Nền giáo dục hàng đầu thế giới của nước Anh có thể giúp Việt Nam giải quyết những thách thức đang gặp phải. Một trong những hỗ trợ của chúng tôi là thành lập một mô hình giáo dục đại học mới tại TP. Đà Nẵng. Sáng kiến chung của hai Chính phủ nhằm xây dựng cơ sở nghiên cứu và giảng dạy đạt tiêu chuẩn quốc tế qua hợp tác tới các học viện của Anh như Đại học Aston và các đối tác thương mại khác. Hội đồng Anh cũng đang lên kế hoạch mở rộng hoạt động của mình, gồm việc thẩm định và lập các trường Anh ngữ tại Hà Nội và TPHCM.

Chúng tôi mong muốn thiết lập các cuộc đối thoại sâu rộng giữa hai Chính phủ để thúc đẩy chương trình hợp tác này.

Vương quốc Anh là một trong những nước cam kết viện trợ lớn nhất cho Việt Nam, xin ông cho biết trong thời gian tới chính sách này sẽ thay đổi như thế nào?

Đại sứ Antony Stokes: Người dân Việt Nam chắc hẳn phải rất tự hào về thành công của đất nước trong việc giúp hàng triệu người thoát khỏi đói nghèo. Vương quốc Anh cũng rất tự hào khi đóng góp một phần khiêm tốn vào thành công này của Việt Nam. Chúng tôi là nhà viện trợ lớn nhất của châu Âu tại Việt Nam. Chúng tôi chú trọng tới việc giúp Việt Nam đạt các Mục tiêu thiên niên kỷ như phổ cập giáo dục tiểu học, giảm thiểu lây nhiễm  HIV/AIDS, cải thiện nguồn nước và vệ sinh tại khu vực nông thôn và phát triển giao thông.

Hiện nay, khi Việt Nam ngày càng thịnh vượng hơn, chúng tôi đã chuyển hướng tới những sáng kiến nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, tạo việc làm mới từ khu vực tư nhân và chuyển giao phương thức quản trị hiện đại. Đặc biệt, chúng tôi là nhà tài trợ chính hỗ trợ Chính phủ Việt Nam trong cuộc chiến chống nạn tham nhũng. Chúng tôi cũng đã mở rộng quan hệ đối tác, không chỉ làm việc với Chính phủ mà còn với Quốc hội, khu vực tư nhân và xã hội dân sự.

Mục đích của chúng tôi là nhằm xây dựng một đối tác toàn diện trên các lĩnh vực vào năm 2016 thông qua Đại sứ quán Anh. Thêm vào đó, chúng tôi sẽ tiếp tục cung cấp các khoản việc trợ tập trung vào việc ứng phó với biến đổi khí hậu và rà phá bom mìn qua các tổ chức phi chính phủ và quỹ toàn cầu.

Xin ông cho biết những hoạt động chính sẽ được tổ chức nhân dịp kỷ niêm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước?

Đại sứ Antony Stokes: Chuyến thăm chính thức Vương quốc Anh của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (hồi tháng 1/2013) là hoạt động có ý nghĩa đầu tiên mở màn cho chuỗi các hoạt động kỷ niệm 40 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Đây là chuyến thăm đầu tiên của một vị Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam tới Anh theo lời mời của Thủ tướng Anh David Cameron.

Ngay sau đó là chuyến thăm Việt Nam của Bộ trưởng Quốc phòng Anh Lord Astor. Vào tháng 11 tới, chúng tôi sẽ bổ nhiệm Tùy viên quốc phòng thường trú đầu tiên của Vương quốc Anh tại Việt Nam.

Chương trình kỷ niệm cũng bao gồm các hoạt động liên quan tới âm nhạc, thời trang, điện ảnh và thể thao.

Câu lạc bộ bóng đá Arsenal đã tạo dấu ấn tốt đẹp bằng chuyến du đấu đầu tiên của một đội bóng Giải Ngoại hạng tới Việt Nam vào tháng 7.

Vào cuối tháng 9 này, một tuần lễ đặc biệt sẽ diễn ra với điểm nhấn là các hoạt động của công nghiệp sáng tạo, thực phẩm, đồ uống và giáo dục, qua đó giúp các doanh nghiệp Anh tạo lập mối quan hệ thương mại vững chắc với các đối tác Việt Nam. Tuần lễ đặc biệt này sẽ bao gồm một chuỗi các sự kiện liên quan tới các hoạt động văn hóa và trưng bày tại Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM.

Tôi hy vọng rằng mọi người dân hãy cùng chúng tôi tham gia các hoạt động kỷ niệm để hướng tới một tương lai tươi đẹp cho mối quan hệ song phương.

Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!

Thùy Dung