Cần thiết ban hành pháp lệnh xử phạt vi phạm hành chính cản trở hoạt động tố tụng

Ngày 29/7, tại Nhà Quốc hội, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội họp phiên toàn thể cho ý kiến về dự án Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng; làm việc với Chính phủ, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao và một số bộ, ngành hữu quan về kết quả giám sát "Việc chấp hành pháp luật về tố tụng hành chính trong giải quyết các vụ án hành chính, thi hành các bản án, quyết định hành chính đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính của chủ tịch UBND, UBND".

Trình bày Tờ trình dự án Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng tại phiên họp, Phó Chánh án Thường trực Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Trí Tuệ nêu rõ, Khoản 3, Điều 4 Luật Xử lý vi phạm hành chính có quy định "căn cứ quy định của Luật này, Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động kiểm toán Nhà nước và đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng". Như vậy, Quốc hội đã giao Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhiệm vụ ban hành quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng.

Thực tiễn xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động tố tụng cũng cho thấy, các hành vi cản trở hoạt động tố tụng xảy ra ngày càng nhiều, có xu hướng gia tăng, gây khó khăn cho việc giải quyết vụ việc, ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giải quyết vụ việc của cơ quan, người có thẩm quyền, tính tôn nghiêm của tư pháp. 

Trong khi đó, pháp luật nước ta chưa có văn bản quy định có hệ thống về việc xử phạt các hành vi cản trở hoạt động tố tụng, mà chỉ có một số quy định chung, chưa cụ thể, chưa rõ ràng; xử lý hành vi cản trở hoạt động tố tụng nằm rải rác trong Bộ luật Tố tụng hình sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính. Các loại hành vi, hình thức xử phạt, thẩm quyền, trình tự, thủ tục xử phạt hành vi cản trở hoạt động tố tụng chưa được quy định cụ thể, dẫn đến việc xử phạt hành vi vi phạm gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Theo Phó Chánh án Nguyễn Trí Tuệ, việc ban hành một văn bản pháp luật thống nhất và chi tiết là cần thiết, tạo cơ sở pháp lý để xử lý nghiêm minh những hành vi cản trở hoạt động tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền, tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong tố tụng, giáo dục công dân chấp hành nghiêm pháp luật, phòng ngừa những vi phạm có thể xảy ra, nâng cao uy tín của cơ quan Nhà nước, bảo đảm sự tôn nghiêm của tòa án, sự tôn trọng của cá nhân, cơ quan, tổ chức đối với cơ quan tiến hành tố tụng, tạo điều kiện giải quyết vụ việc nhanh chóng, hiệu quả, đúng pháp luật.

Tán thành với sự cần thiết ban hành Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng, các đại biểu nhấn mạnh, các hành vi cản trở hoạt động tố tụng phải được ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm minh.

Các đại biểu cũng tán thành với quy định của dự thảo Pháp lệnh quy định các hình thức xử phạt gồm: 2 hình thức xử phạt chính (cảnh cáo, phạt tiền) và 2 hình thức xử phạt bổ sung (tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính; tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn, hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn). Có đại biểu cho rằng, hình thức xử phạt bổ sung phải thống nhất với quy định tại Điều 25 của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Một số đại biểu đề nghị rà soát quy định của dự thảo Pháp lệnh về vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng trong lĩnh vực báo chí. 

Cụ thể, việc xử lý hành vi đưa tin sai sự thật, đã được xử lý tại Nghị định 119/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động báo chí, hoạt động xuất bản. Nếu quy định thêm trong dự thảo Pháp lệnh về hành vi này sẽ dẫn đến chồng chéo. Do đó, nên chăng dự thảo Pháp lệnh có quy định xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi cản trở hoạt động tố tụng thông qua hình thức thông tin sai sự thật trên mạng xã hội?

Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga nêu rõ, đã có nhiều ý kiến góp ý vào các nội dung dự thảo Pháp lệnh. Thường trực Ủy ban Tư pháp phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo rà soát kỹ để tiếp thu đầy đủ các ý kiến của thành viên Ủy ban. 

Dự kiến dự thảo Pháp lệnh sẽ được hoàn thiện và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua tại phiên họp tháng 8 tới.

Lê Sơn