Trong khuôn khổ Hội nghị vận động chính sách hỗ trợ đội ngũ cô đỡ thôn, bản do Bộ Y tế tổ chức, ngày 10/3, cô đỡ thôn bản Lò Thị Luấn (huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) cho biết, giao thông ở miền núi rất khó khăn, bản xa nhất cách trạm y tế xã 18 km, phải đi bộ nhiều giờ đồng hồ, nhưng từ năm 2020 đến nay, phụ cấp cho y tế thôn bản bị cắt hoàn toàn, tiền đi lại, xăng xe không có, nên ảnh hưởng nhiều đến triển khai công việc hàng ngày.
Trước đó, chính sách cô đỡ thôn bản hoạt động từ 2013-2019, nhưng cô đỡ thôn bản cũng chỉ nhận được phụ cấp 550.000 đồng/tháng từ việc kiêm nhiệm này.
Chị Lò Thị Đường (huyện Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên) chia sẻ, không ít lần chị phải rất vất vả mới thuyết phục được sản phụ có nguy cơ cao đến cơ sở y tế để thăm khám và sinh nở. Có đêm đang ngủ thì có điện thoại nhờ hỗ trợ sản phụ đẻ. Đường trơn, trời mưa, chị phải nhờ chồng chở đi. Chồng chị bảo, mỗi tháng phụ cấp có 447.000 đồng mà đi đêm đường rừng, vắng, nguy hiểm đến tính mạng, nhỡ ngã xe giữa đêm thì sao? Đi làm thuê 1 ngày được 200.000 đồng, 2 ngày là đủ tiền lương cả tháng rồi? Nhưng chị vẫn "xắn tay áo" để giúp đỡ bà con dân bản.
Theo báo cáo của các địa phương, kết quả khảo sát năm 2021 cho thấy, tại 18 tỉnh miền núi khó khăn có tới 4.346 thôn bản cần có cô đỡ, vì cô đỡ thôn bản có sự đáp ứng tại chỗ ngay lập tức, liên tục và miễn phí đối với các bà mẹ và trẻ em ở những vùng khó khăn.
Trong khi đó, hiện cả nước chỉ có 1.549 cô đỡ đang hoạt động, đạt tỉ lệ bao phủ 30,31%. Đặc biệt, tại các tỉnh miền núi khó khăn, như Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Kon Tum, Gia Lai vẫn còn nhiều thôn bản có tỉ lệ tự sinh tại nhà vẫn rất cao (trên 60%).
Ông Đinh Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Sức khỏe bà mẹ-trẻ em (Bộ Y tế) cho biết, chỉ có cô đỡ thôn bản mới có thể tiếp cận, chăm sóc bà mẹ tại địa phương ngay tại chỗ, vì bà con dân tộc thiểu số quan niệm mọi chăm sóc liên quan đến phụ nữ mang thai, sinh đẻ là chuyện riêng tư, chỉ có chồng, phụ nữ trong nhà, hoặc những người thân thiết mới có thể trao đổi được. Tuy nhiên, đến nay việc thực thi các chính sách cho cô đỡ thôn bản giữa các địa phương có sự khác nhau, khiến việc duy trì hoạt động của đội ngũ này gặp nhiều khó khăn. Nhiều địa phương không bố trí kinh phí hỗ trợ cho cô đỡ thôn bản hoạt động.
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh, để thu hẹp sự cách biệt lớn về sức khỏe giữa các khu vực địa lý, giữa các nhóm dân tộc, nhất là trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe bà mẹ-trẻ em, vai trò của các cô đỡ thôn bản tại các vùng miền núi khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số là không thể phủ nhận.
"Có thể nói các cô đỡ chính là những 'cánh tay nối dài' của ngành y tế, là cầu nối giữa các cơ sở y tế với đồng bào dân tộc thiểu số, đưa các chính sách của Đảng và Nhà nước đến với đồng bào", Bộ trưởng cho biết.
Thời gian vừa qua, hoạt động của các cô đỡ thôn bản có gặp một số khó khăn, chủ yếu do các chính sách về hỗ trợ phụ cấp chưa được thực hiện tốt. Trong thời gian tới, Bộ trưởng đề nghị y tế các cấp phối hợp chặt chẽ với các ngành, đoàn thể, tổ chức liên quan tham mưu cho cấp ủy, chính quyền các địa phương xây dựng và thực thi đầy đủ các chính sách đãi ngộ đối với cô đỡ thôn, bản, nhằm hỗ trợ, động viên cho đội ngũ này yên tâm công tác, tiếp tục cống hiến sức lực của mình vì sự nghiệp chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
HM