Đề xuất bố trí cán bộ công đoàn chuyên trách tại doanh nghiệp có từ 1.000 lao động

Tại hội nghị chia sẻ thông tin về tình hình công nhân, công đoàn và dự án Luật Công đoàn tổ chức ngày 8/10 tại tỉnh Thái Nguyên, Tổng Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) Việt Nam đã cung cấp một số thông tin mới liên quan đến dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi).

Dự thảo luật này dự kiến sẽ được Quốc hội xem xét và thông qua tại kỳ họp thứ 8, diễn ra trong tháng 10 và 11/2024.

Cung cấp một số thông tin mới liên quan đến dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi), Phó Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Ngọ Duy Hiểu cho biết, trên cơ sở kế thừa Luật Công đoàn 2012, dự thảo Luật Công đoàn (sửa đổi) được xây dựng có bố cục gồm 6 chương, 36 điều. So với Luật Công đoàn 2012, dự thảo Luật có một số nội dung thay đổi nhằm hoàn thiện quy định về tổ chức bộ máy công đoàn, cơ chế quản lý cán bộ công đoàn và tăng cường vai trò của Công đoàn Việt Nam trong bối cảnh mới.

Theo đó, nhằm thể chế hóa các chủ trương, nghị quyết của Đảng và để giảm thiểu những bất cập trong quá trình thi hành Luật Công đoàn 2012, bảo đảm tuân thủ nguyên tắc Đảng lãnh đạo về công tác tổ chức, cán bộ, dự thảo Luật đã bổ sung thêm nguyên tắc tổ chức và hoạt động công đoàn - đó là "hợp tác, phối hợp với người sử dụng lao động, đồng thời bảo đảm tính độc lập của tổ chức mình".

Quy định trong dự thảo luật cũng trao quyền chủ động hơn cho tổ chức Công đoàn trong công tác cán bộ theo hướng "Tổng LĐLĐ Việt Nam xây dựng định mức, khung tiêu chí xác định số lượng cán bộ công đoàn chuyên trách là cán bộ, công chức, viên chức trên cơ sở số lượng tổ chức công đoàn, đoàn viên công đoàn, người lao động theo địa bàn và yêu cầu nhiệm vụ hoạt động công đoàn để trình cơ quan có thẩm quyền quyết định".

Ông Ngọ Duy Hiểu thông tin thêm, tính đến tháng 3/2024, tổng số biên chế Công đoàn địa phương được các Tỉnh ủy, Thành ủy giao năm 2024 là 5.119 biên chế. Trong bối cảnh đẩy mạnh hội nhập quốc tế và sự phát triển nhanh về số lượng doanh nghiệp, người lao động, đoàn viên Công đoàn, nhiệm vụ của Công đoàn đặc thù ngày càng nặng nề nhưng biên chế công đoàn lại rất thấp so với các tổ chức chính trị - xã hội khác.

Do vậy, Tổng Liên đoàn đề xuất ở những doanh nghiệp có từ 1.000 lao động trở lên cần bố trí cán bộ Công đoàn chuyên trách do Công đoàn trả lương. Đối tượng này nên là hợp đồng lao động để thuận lợi xử lý các vấn đề về cán bộ và trả lương, phù hợp với mặt bằng tiền lương trong doanh nghiệp. Việc cơ cấu cán bộ Công đoàn chuyên trách tại doanh nghiệp có đông công nhân do công đoàn quản lý, trả lương đảm bảo tiếng nói độc lập, mạnh mẽ của cán bộ Công đoàn trong việc đại diện, bảo vệ quyền lợi người lao động.

Giữ nguyên mức đóng kinh phí công đoàn 2% trên tổng quỹ tiền lương

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng đề xuất quy định trong việc hoàn thiện cơ chế tài chính công đoàn và quy định mức đóng kinh phí công đoàn trong bối cảnh mới, nhằm đảm bảo tính minh bạch, công khai và đáp ứng yêu cầu của hội nhập quốc tế.

Một trong những điểm được chú ý của dự thảo là đề xuất giữ nguyên mức đóng kinh phí công đoàn 2% trên tổng quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động.

Theo đó, doanh nghiệp vẫn phải đóng góp 2% tổng quỹ lương, tương tự như quy định hiện hành. Theo Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, đây là một mức đóng đã được áp dụng từ năm 1957, nhằm đảm bảo nguồn tài chính cho tổ chức công đoàn trong việc chăm lo, bảo vệ quyền lợi của người lao động và xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.

Việc giữ nguyên mức đóng này đã tạo ra nhiều ý kiến tranh luận trong thời gian qua. Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam khẳng định, tỷ lệ 2% là phù hợp với thực tế và đóng góp vào việc bảo đảm phúc lợi ổn định cho người lao động.

Các khảo sát tại các công đoàn cơ sở cũng cho thấy, mức đóng này đã giúp tăng cường khả năng chăm lo cho đoàn viên công đoàn, từ các hoạt động phúc lợi, thăm hỏi đến các chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng.

75% số kinh phí này đã được phân bổ cho công đoàn cơ sở để sử dụng trực tiếp cho các hoạt động phúc lợi của người lao động, bao gồm thăm hỏi ốm đau, quà tết, hỗ trợ văn hóa, thể thao…

Tổ chức công đoàn cho rằng, việc giữ nguyên mức đóng này được đánh giá là cần thiết để đảm bảo không gây ra cú sốc về phúc lợi cho người lao động, đặc biệt trong bối cảnh tổ chức công đoàn đang nỗ lực thu hút và bảo vệ quyền lợi của đoàn viên.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng bổ sung các quy định về miễn, giảm và tạm dừng đóng kinh phí công đoàn trong các trường hợp doanh nghiệp giải thể, phá sản, hoặc gặp khó khăn về kinh tế. Những quy định này nhằm giảm bớt gánh nặng cho các doanh nghiệp trong thời kỳ khó khăn, nhưng vẫn đảm bảo được sự đồng hành của công đoàn trong việc chăm lo cho người lao động. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, doanh nghiệp đôi khi phải tạm dừng hoạt động hoặc điều chỉnh lại quy mô sản xuất kinh doanh.

Để đảm bảo tính công khai, minh bạch trong việc sử dụng tài chính công đoàn, dự thảo Luật Công đoàn sửa đổi đã bổ sung các quy định mới về kiểm tra, thanh tra, và kiểm toán công đoàn. Các điều 31, 32 và 33 trong dự thảo đều được chỉnh sửa nhằm tăng cường giám sát của các cơ quan chức năng, đảm bảo việc sử dụng kinh phí công đoàn được thực hiện một cách minh bạch và hiệu quả.

Đặc biệt, Điều 34 bổ sung một quy định hoàn toàn mới về việc công khai tài chính công đoàn, đảm bảo rằng mọi hoạt động liên quan đến tài chính đều được kiểm tra và công khai định kỳ, giúp tăng cường lòng tin của đoàn viên và người lao động đối với tổ chức công đoàn.

Thu Cúc