Đề xuất cơ chế tháo gỡ, xử lý vướng mắc dự án BT chuyển tiếp

Bộ Tài chính cho biết, việc xây dựng Nghị quyết của Chính phủ về cơ chế tháo gỡ, xử lý vướng mắc đối với dự án BT chuyển tiếp nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng, Quốc hội và Chính phủ về việc giải quyết dứt điểm tồn tại kéo dài đối với các dự án dự án BOT, BT hiệu quả thấp, gây thất thoát, lãng phí lớn.

Đồng thời, tạo cơ chế pháp lý thống nhất, đồng bộ, minh bạch và có hiệu quả để xử lý vướng mắc trong quá trình thực hiện các dự án BT chuyển tiếp; không hợp pháp hóa các sai phạm; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án BT chuyển tiếp, sớm đưa công trình vào khai thác, sử dụng, tránh gây lãng phí, thất thoát nguồn lực đất đai.

Dự thảo Nghị quyết đề xuất quy định cơ chế, chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án BT chuyển tiếp trên phạm vi cả nước.

Điều kiện áp dụng

Các Dự án BT nêu trên được áp dụng một hoặc một số cơ chế, chính sách tại Nghị quyết này khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện sau:

1. Việc thanh toán được thực hiện theo nguyên tắc bù trừ giữa tổng vốn đầu tư của Dự án BT và giá trị quỹ đất thanh toán theo quy định của Hợp đồng BT và quy định tại Nghị quyết này.

2. Việc xác định giá trị Dự án BT làm cơ sở để thanh toán tuân thủ nguyên tắc không làm tăng tổng vốn đầu tư trong toàn bộ thời gian có hiệu lực của Hợp đồng BT; giá trị quyết toán Dự án BT không vượt tổng vốn đầu tư dự án BT tại hợp đồng.

Xử lý đối với dự án BT có hợp đồng ký kết theo đúng quy định

Đối với dự án BT được xác định có hợp đồng ký kết theo đúng quy định của pháp luật tại thời điểm ký kết, UBND tỉnh, thành phố tiếp tục thực hiện, thanh toán cho nhà đầu tư theo hợp đồng đã ký kết.

Xử lý đối với hợp đồng BT có thiếu sót trong quá trình chuẩn bị đầu tư

Theo dự thảo, đối với dự án BT được xác định có thiếu sót trong quá trình lập quy hoạch, thực hiện thủ tục sắp xếp, xử lý tài sản công, chuẩn bị dự án, lựa chọn nhà đầu tư nhưng nội dung hợp đồng vẫn bảo đảm phù hợp với quy định của pháp luật, UBND tỉnh, thành phố rà soát, xử lý vi phạm hành chính của các bên liên quan (nếu có) theo quy định của pháp luật trước khi tiếp tục thực hiện, thanh toán cho nhà đầu tư theo hợp đồng đã ký kết.

Xử lý đối với hợp đồng BT có nội dung chưa phù hợp nhưng có thể sửa đổi, bổ sung

1. Đối với dự án BT thanh toán bằng quỹ đất, tài sản công được xác định hợp đồng có nội dung chưa phù hợp với quy định của pháp luật tại thời điểm ký kết nhưng có thể sửa đổi, bổ sung ký kết phụ lục hợp đồng mà không làm thay đổi quyền, nghĩa vụ của các bên theo hợp đồng đã ký kết thì thực hiện như sau:

UBND tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm rà soát, thỏa thuận và thống nhất với nhà đầu tư để sửa đổi các nội dung chưa phù hợp trong hợp đồng.

Sau khi ký kết phụ lục sửa đổi hợp đồng, nhà đầu tư tiếp tục tổ chức đầu tư xây dựng công trình BT (nếu chưa hoàn thành) hoặc thực hiện quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình (nếu đã hoàn thành).

UBND tỉnh, thành phố thanh toán, quyết toán cho nhà đầu tư theo quy định tại hợp đồng, phụ lục sửa đổi hợp đồng đã ký kết theo phương án quy định tại khoản 2, 3 hoặc 4 dưới đây. UBND tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm toàn diện trong việc xác định cụ thể giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thu đất của các khu đất dự kiến thanh toán, bảo đảm tuân thủ quy định của pháp luật về đất đai.

UBND tỉnh, thành phố có trách nhiệm đề nghị Kiểm toán Nhà nước thực hiện việc kiểm toán dự án làm cơ sở tổ chức quyết toán giá trị công trình BT, thanh toán, giao đất cho nhà đầu tư, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước và nhà đầu tư, hiệu quả sử dụng vốn nhà nước, sớm đưa dự án vào vận hành, khai thác, không để lãng phí, thất thoát.

2. Trường hợp giá trị quỹ đất thanh toán nhỏ hơn giá trị hợp đồng đã ký kết, UBND tỉnh, thành phố thanh toán phần còn lại bằng tiền từ nguồn vốn đầu tư công của địa phương.

3. Trường hợp giá trị quỹ đất thanh toán lớn hơn giá trị hợp đồng đã ký kết và quỹ đất thanh toán tách được thành dự án độc lập, UBND tỉnh, thành phố thanh toán, giao cho nhà đầu tư phần quỹ đất có giá trị tương đương phần giá trị quyết toán hoàn thành của công trình BT mà không thanh toán, giao phần quỹ đất còn lại.

UBND tỉnh, thành phố xem xét, bố trí ngân sách để hoàn trả cho nhà đầu tư toàn bộ hoặc một phần giá trị nộp ngân sách nhà nước mà nhà đầu tư đã nộp tại thời điểm đấu thầu.

4. Trường hợp giá trị quỹ đất thanh toán lớn hơn giá trị hợp đồng đã ký kết và quỹ đất thanh toán không thể tách được thành dự án độc lập, UBND tỉnh, thành phố thanh toán, giao cho nhà đầu tư toàn bộ quỹ đất. Nhà đầu tư nộp bổ sung phần chênh lệch giữa giá trị quỹ đất và giá trị công trình BT vào ngân sách nhà nước.

Trường hợp nhà đầu tư không có khả năng nộp bổ sung phần chênh lệch thì không tiếp tục thanh toán bằng quỹ đất, xem xét bố trí vốn ngân sách nhà nước để thanh toán chấm dứt hợp đồng BT cho nhà đầu tư.

Xử lý đối với hợp đồng BT có nội dung chưa phù hợp nhưng không thể sửa đổi, bổ sung

Dự thảo nêu rõ, đối với dự án BT được xác định hợp đồng có nội dung chưa đúng quy định của pháp luật tại thời điểm ký kết hợp đồng và không thể sửa đổi, bổ sung ký kết phụ lục hợp đồng thì UBND tỉnh, thành phố thỏa thuận với nhà đầu tư thực hiện như sau:

Đề nghị Kiểm toán Nhà nước thực hiện việc kiểm toán dự án làm cơ sở tổ chức quyết toán giá trị công trình BT.

Chấm dứt hợp đồng trước thời hạn và xem xét bố trí vốn ngân sách nhà nước để thanh toán chấm dứt hợp đồng trước thời hạn cho nhà đầu tư nếu không có lỗi của nhà đầu tư.

Xem xét, tự quyết định việc tiếp tục đầu tư xây dựng công trình BT theo quy định của pháp luật hiện hành.

Xử lý đối với dự án đã ký kết hợp đồng BT nhưng chưa triển khai đầu tư xây dựng công trình BT

Đối với dự án BT đã ký kết hợp đồng nhưng nhà đầu tư chưa triển khai đầu tư xây dựng công trình BT, UBND tỉnh, thành phố thỏa thuận với nhà đầu tư về việc tiếp tục thực hiện hợp đồng hoặc chấm dứt hợp đồng, bảo đảm hài hòa lợi ích Nhà nước và nhà đầu tư.

Xử lý đối với dự án BT có phát sinh tăng tổng mức đầu tư

Trong quá trình xử lý vướng mắc đối với các dự án BT, trường hợp tăng tổng mức đầu tư công trình BT do phát sinh lãi vay chậm thanh toán, cơ quan nhà nước có thẩm quyền tại địa phương xem xét, quyết định việc điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án mà không phải thực hiện thủ tục điều chỉnh chủ trương đầu tư.

Xử lý trường hợp nhà đầu tư ứng chi phí để giải phóng mặt bằng quỹ đất để thanh toán dự án BT

Đối với dự án BT mà nhà đầu tư đã thực hiện ứng trước kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng quỹ đất để thanh toán dự án BT theo phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt, UBND tỉnh, thành phố thực hiện như sau:

Đối với dự án tiếp tục thanh toán, giao đất cho nhà đầu tư, số tiền này được trừ vào giá trị quỹ đất mà Nhà nước giao cho nhà đầu tư để thanh toán Dự án BT theo quy định của pháp luật.

Đối với dự án phải chấm dứt hợp đồng trước thời hạn hoặc dự án chưa hoàn thành ký kết hợp đồng, bố trí ngân sách nhà nước để thanh toán chi phí này cho nhà đầu tư.

Áp dụng quy định mới về loại hợp đồng BT tại Luật PPP để xử lý vướng mắc cho dự án BT chuyển tiếp

Các dự án BT sau khi được cấp có thẩm quyền cho phép xử lý, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để tiếp tục thực hiện hợp đồng thì được xem xét, áp dụng quy định về loại hợp đồng BT tại Luật PPP (sửa đổi, bổ sung tại Luật số 57/2024/QH15) và các văn bản hướng dẫn chi tiết nếu phù hợp.

Thời điểm xác định giá đất của quỹ đất thanh toán theo hợp đồng BT

Thời điểm xác định giá đất của quỹ đất thanh toán theo hợp đồng BT là thời điểm Nhà nước quyết định giao đất, cho thuê đất, trừ các trường hợp sau đây: Trường hợp hợp đồng BT có quy định về giá trị quỹ đất thanh toán hoặc thời điểm xác định giá đất của quỹ đất thanh toán thì thực hiện theo quy định tại hợp đồng BT.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây./.