Giá dịch vụ khám, chữa bệnh: Cần thực hiện theo nguyên tắc Nhà nước thống nhất quản lý

Tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các đại biểu Quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi).

Dựa trên chi phí tính đầy đủ các yếu tố

Về giá khám bệnh, chữa bệnh (Điều 106), trong báo cáo một số nội dung lớn về dự thảo Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, tiếp thu các ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật quy định giá khám bệnh, chữa bệnh được xác định dựa trên chi phí tính đầy đủ các yếu tố chi phí, phù hợp với khả năng chi trả và khuyến khích nâng cao chất lượng, phát triển kỹ thuật chuyên môn.

Về các yếu tố cấu thành giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, có hai loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất nhất trí với quy định của dự thảo Luật. Loại ý kiến thứ hai đề nghị quy định cụ thể nội hàm của 4 yếu tố cấu thành giá.

Về giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh do cơ sở tư nhân cung cấp, có 2 loại ý kiến khác nhau. Loại ý kiến thứ nhất nhất trí với quy định của dự thảo Luật là Nhà nước không quy định mà để các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân tự quyết định. Loại ý kiến thứ hai đề nghị Nhà nước cần quy định khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân như đang thực hiện ở một số nước.

Đối với các nội dung trên, Thường trực Ủy ban Xã hội nhất trí với loại ý kiến thứ 2.

Nhà nước thống nhất quản lý về giá dịch vụ khám, chữa bệnh

Dự thảo Luật đang quy định cơ sở khám bệnh, chữa bệnh tư nhân quyết định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh do cơ sở cung cấp. Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có trách nhiệm thực hiện việc niêm yết công khai và chịu sự kiểm tra các yếu tố hình thành giá theo quy định của pháp luật về giá. Tuy nhiên, nhiều ý kiến đại biểu cho rằng cần phải nghiên cứu thêm nội dung này.

Đại biểu Nguyễn Thanh Cầm (Tiền Giang) và một số ý kiến nhấn mạnh, giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh, chăm sóc, bảo vệ sức khỏe của Nhân dân thông qua hoạt động khám bệnh, chữa bệnh là một lĩnh vực đặc biệt quan trọng liên quan trực tiếp đến việc thực hiện quyền được chăm sóc sức khỏe, được đảm bảo, an sinh xã hội của Nhân dân.

Chi phí khám bệnh, chữa bệnh có tác động trực tiếp đến Quỹ bảo hiểm y tế, ngân sách Nhà nước cũng như tài chính của mỗi người dân. Dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh là dịch vụ đặc biệt, người bệnh không có quyền thỏa thuận trả giá.

Do vậy, thực hiện nguyên tắc lấy người bệnh làm trung tâm và để đảm bảo quyền lợi của người bệnh, trong bối cảnh hệ thống y tế công ngày càng quá tải và nguy cơ dịch bệnh ngày càng gia tăng thì thẩm quyền quyết định giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh cần thực hiện theo nguyên tắc Nhà nước thống nhất quản lý về giá.

Theo đó, Nhà nước ban hành dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở khám bệnh, chữa bệnh công lập. Nhà nước cũng quy định khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở y tế, thực hiện cơ chế tự chủ và xã hội hóa.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Thanh Cầm cũng thống nhất với việc phải có nhiều giải pháp nhằm tạo điều kiện cho y tế tư nhân phát triển để cùng với y tế công đóng góp vào sự nghiệp chăm sóc, bảo vệ sức khỏe cho Nhân dân. Đại biểu kiến nghị Nhà nước cần có cơ chế kiểm soát bằng cách quy định khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh đối với cơ sở y tế tư nhân để đảm bảo quyền lợi của người bệnh để tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng công bằng giữa khu vực công và tư.

Đại biểu chỉ rõ thực trạng, khu vực y tế công hiện tại thực hiện tự chủ tài chính nhưng cơ cấu giá dịch vụ y tế chưa được tính đúng tính đủ dẫn đến giảm nguồn thu. Điều này dẫn đến một số hệ lụy như không đủ tiền trả lương cho nhân viên, không tái đầu tư, không đủ kinh phí đào tạo nguồn nhân lực khiến một bộ phận nhân viên y tế bỏ việc. Còn tại khu vực y tế tư nhân, do đã tính đúng, tính đủ cơ cấu giá các dịch vụ y tế với giá khám bệnh, chữa bệnh cao nên nhiều bệnh viện tư có nguồn kinh phí dồi dào để thu hút lực lượng bác sĩ giỏi từ các bệnh viện công chuyển sang.

Do vậy, Nhà nước cần thống nhất quản lý giá khám bệnh, chữa bệnh của cả bệnh viện công với bệnh viện tư nhân sao cho lợi ích phải hài hòa giữa công và tư, đảm bảo quyền lợi của người bệnh và ổn định xã hội.

Đa dạng hóa các loại hình dịch vụ khám, chữa bệnh

Liên quan đến vấn đề về xã hội hóa và thu hút nguồn lực xã hội trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh (Điều 105), bà Nguyễn Thúy Anh cho hay, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo được chỉnh lý theo hướng Nhà nước thực hiện đa dạng hóa các loại hình dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và có các chính sách thu hút nguồn lực xã hội trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh.

Trong quá trình tiếp thu, chỉnh lý, có ý kiến cho rằng, cần cụ thể hơn về phương thức và nguyên tắc thực hiện huy động nguồn lực xã hội; liệt kê, phân loại đầy đủ các hoạt động và điều kiện xã hội hóa như hoạt động nào ngân sách nhà nước chưa bố trí được, cần huy động nguồn lực xã hội để thực hiện xã hội hoá hoặc đầu tư theo hình thức đối tác công tư; trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước về hoạt động xã hội hóa.

Thường trực Ủy ban Xã hội nhận thấy, các ý kiến này là xác đáng và sẽ tiếp tục phối hợp Ban soạn thảo, cơ quan hữu quan nghiên cứu. cụ thể hóa hơn nữa quy định về xã hội hóa và thu hút nguồn lực xã hội trong hoạt động khám bệnh, chữa bệnh.

Không thể xã hội hóa y tế bằng cách tư nhân bỏ tiền ra làm chung với bệnh viện

Liên quan đến vấn đề nêu trên, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Bình Định) bày tỏ sự quan tâm đến điều khoản về hợp tác công tư trong y tế. Đại biểu đề xuất bỏ cụm từ "xã hội hóa y tế", bởi trong lịch sử của Việt Nam cũng như trên thế giới không thấy định nghĩa thế nào là xã hội hóa y tế. Không thể xã hội hóa y tế bằng cách tư nhân bỏ tiền ra làm chung với bệnh viện mua máy đặt trong bệnh viện công để chia nhau lợi nhuận.

Đại biểu cho rằng, chỉ nên quy định 3 hình thức hợp tác công tư trong y tế. Đó là, hình thức thứ nhất là cho vay (ưu đãi cho các bệnh viện được mua sắm, đầu tư, cụ thể hóa trong luật, khuyến khích điều này để bệnh viện sẽ có thể vay tiền của tổ chức tín dụng cũng như những tổ chức quốc tế, bệnh viện đầu tư bằng nguồn tiền vay và có trách nhiệm bảo vệ vốn vay như một doanh nghiệp để bảo vệ trách nhiệm của mình khi vay tiền đầu tư cho y tế.

Hình thức thứ 2 là hình thức thuê, hình thức này đã có nhưng chưa rõ ràng. Đây là hình thức để các bệnh viện, các cơ sở y tế có thể thực hiện với hai chiều. Chiều thứ nhất là bệnh viện công thuê các phương tiện, trang thiết bị của bệnh viện tư, của tư nhân như máy móc, máy đắt tiền, những phương tiện không có đủ điều kiện mua thì thuê. Chiều thứ hai là tư nhân thuê bệnh viện công và cuối cùng là hình thức thứ ba, đó là hợp tác công tư phi lợi nhuận./.

Nguyễn Hoàng