Hành trình kết nối tinh hoa làng nghề tại Festival Bảo tồn và Phát triển Làng nghề quốc tế 2025

Cuộc gặp không chỉ là lời chào mừng trang trọng, mà còn mở ra những định hướng hợp tác dài hơi cho sự phát triển bền vững của các làng nghề Việt Nam trong bối cảnh hội nhập sâu rộng.

Cuộc hội ngộ của những người giữ hồn nghề thủ công

Sự kiện thu hút sự hiện diện của nhiều nhân vật uy tín trong lĩnh vực thủ công mỹ nghệ trên thế giới. Từ phía Việt Nam, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn Lê Đức Thịnh, Phó Giám đốc Sở NN&MT Hà Nội Nguyễn Đình Hoa cùng các lãnh đạo sở ngành, hiệp hội làng nghề và hàng trăm nghệ nhân từ khắp mọi miền đã tới dự.

Phía quốc tế có ông Sundeep Kumar – Phó Chủ tịch Hội đồng Thủ công Thế giới khu vực châu Á – Thái Bình Dương; bà Jude van der Merwe – Chủ tịch Liên minh Thủ công châu Á – Thái Bình Dương; bà Barbara Velasco Hermader – Chủ tịch Hội đồng Thủ công Thế giới khu vực Mỹ La Tinh và đại diện nhiều làng nghề danh tiếng trên thế giới.

Trong không gian làm việc mở, nơi các nét đẹp văn hóa gặp nhau, cuộc trao đổi trở thành dịp để các nghệ nhân, chuyên gia và nhà quản lý chia sẻ câu chuyện nghề, thảo luận phương hướng hợp tác, đồng thời khuyến khích sự lan tỏa của giá trị thủ công truyền thống.

Ông Sundeep Kumar chia sẻ cảm xúc đặc biệt khi lần đầu tiên đặt chân đến Hà Nội. Dù đã nhiều lần đến Việt Nam, ông cho biết thủ đô để lại trong ông dấu ấn rất riêng: một miền đất nơi sự tinh tế của nghề thủ công hiện diện trong từng nếp sống, từng món quà lưu niệm và đặc biệt trong tinh thần say nghề của các nghệ nhân.

Ông đánh giá cao diện mạo đa dạng của sản phẩm thủ công Việt Nam – từ gốm, sơn mài, lụa, khảm trai đến mây tre đan. Theo ông, sự phong phú ấy phản ánh một nền văn hóa lâu đời, và Festival năm nay chính là dịp lý tưởng để ông cùng các đồng nghiệp quốc tế tìm hiểu sâu hơn.

Không chỉ dừng ở lời khen, ông Sundeep nhấn mạnh mong muốn được kết nối chặt chẽ hơn giữa nghệ nhân Việt Nam và nghệ nhân thế giới, mở ra cơ hội giao lưu nghề nghiệp và nâng tầm thương hiệu làng nghề Việt Nam trên bản đồ thủ công toàn cầu.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền gửi lời chào mừng nồng nhiệt đến các đại biểu quốc tế. Ông bày tỏ sự xúc động khi gặp lại những người bạn đã từng đồng hành cùng Hà Nội trong nhiều sự kiện trước đây. "Tôi vẫn nhớ lần gặp mặt năm trước, nơi chúng ta đã có những cuộc trò chuyện chân thành và cởi mở về tương lai của nghề thủ công. Và hôm nay, thật hạnh phúc khi lại được đón tiếp những gương mặt thân quen. Sự hiện diện của quý vị là minh chứng rõ nhất cho tình hữu nghị và sự hợp tác bền vững giữa Hà Nội và cộng đồng thủ công thế giới".

Ông nhấn mạnh rằng Hà Nội hiện sở hữu hơn 1.350 làng nghề và làng có nghề, tập trung tới 47/52 nghề truyền thống của Việt Nam. Đây là "kho báu văn hóa" không chỉ của Thủ đô mà còn của cả đất nước. Nhiều làng nghề Hà Nội có lịch sử từ hàng trăm đến hàng nghìn năm, gắn bó sâu sắc với đời sống và bản sắc người dân.

Dù trải qua nhiều biến cố của thời gian, chiến tranh và biến động kinh tế, các làng nghề vẫn bền bỉ tồn tại, gìn giữ những kỹ nghệ tinh xảo mà chỉ bàn tay con người mới có thể tạo ra. Theo ông, đó không chỉ là sản phẩm, mà còn là giá trị văn hóa, là ký ức của nhiều thế hệ được lưu truyền qua từng nét chạm, từng mẻ gốm hay từng đường dệt.

Bước đi chiến lược để lan tỏa giá trị thủ công Việt Nam

Tại cuộc làm việc, đại diện Hà Nội chia sẻ nhiều kế hoạch trong thời gian tới nhằm nâng cao vị thế làng nghề Thủ đô. Trong đó bao gồm: Bố trí mặt bằng sản xuất và không gian sáng tạo cho các nghệ nhân và cơ sở nghề truyền thống; Hỗ trợ cải tiến mẫu mã, kết hợp giữa yếu tố truyền thống và thiết kế hiện đại, giúp sản phẩm dễ tiếp cận hơn với thị trường quốc tế; Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng các hoạt động triển lãm, kết nối cung – cầu trong và ngoài nước.

Một trong những mong muốn quan trọng của Hà Nội là tiếp tục nhận được sự hỗ trợ của Hội đồng Thủ công Thế giới trong việc công nhận thêm các làng nghề tiêu biểu trở thành thành viên của Mạng lưới Thành phố Thủ công Thế giới.

Hai làng nghề đang được kỳ vọng được công nhận trong năm nay là Sơn Đồng và Chuyên Mỹ. Đây đều là những làng nghề có bề dày lịch sử, sở hữu đội ngũ nghệ nhân tài hoa và sản phẩm đã trở thành biểu tượng trong văn hóa Việt.

Hà Nội cũng bày tỏ mong muốn cùng Bộ NN&MT tiến tới ký kết Biên bản ghi nhớ (MOU) với Hội đồng Thủ công Thế giới nhằm tạo nền tảng hợp tác lâu dài, đưa các làng nghề Việt Nam ngày càng vươn xa hơn.

Ông Sundeep Kumar đánh giá Việt Nam là một trong những quốc gia giàu tiềm năng nhất về phát triển nghề thủ công. Với lịch sử văn hóa kéo dài hàng nghìn năm, mỗi làng nghề ở Việt Nam đều là một bảo tàng sống động về nghệ thuật thủ công truyền thống.

Ông khẳng định việc được công nhận làng nghề không chỉ đơn thuần là chứng nhận thương hiệu, mà còn mở ra cơ hội phát triển du lịch, phát triển kinh tế và hội nhập quốc tế. Khi một làng nghề được đưa vào mạng lưới, cách làm nghề, triết lý sáng tạo và câu chuyện văn hóa của làng nghề ấy sẽ được cộng đồng quốc tế biết đến rộng rãi hơn.

Ông bày tỏ hy vọng năm 2025 sẽ là bước khởi đầu cho nhiều làng nghề Việt Nam được đưa ra thế giới, đồng thời nhấn mạnh Hội đồng Thủ công Thế giới luôn sẵn sàng đồng hành cùng Việt Nam trong những chặng đường tiếp theo.

Không gian hội tụ của sắc màu văn hóa thế giới

Festival Bảo tồn và Phát triển Làng nghề quốc tế năm 2025 sẽ diễn ra từ 14–18/11/2025 tại Hoàng thành Thăng Long – Di sản văn hóa thế giới. Với quy mô 350 gian hàng, sự kiện mang đến không gian trải nghiệm rộng lớn với nhiều khu trưng bày độc đáo: Không gian bảo tồn- Giới thiệu kỹ nghệ truyền thống lâu đời; Không gian phát triển- Trình diễn sản phẩm mới, xu hướng thiết kế sáng tạo; Không gian hội nhập quốc tế- Nơi các làng nghề thế giới giao lưu và giới thiệu văn hóa; Không gian OCOP và ẩm thực- Tôn vinh sản phẩm đặc trưng từng địa phương.

Đặc biệt, nhiều đoàn đại biểu quốc tế sẽ tới thăm các làng nghề nổi bật như: Bát Tràng, Vạn Phúc, Sơn Đồng, Chuyên Mỹ, giúp họ hiểu sâu hơn về câu chuyện văn hóa và kỹ nghệ truyền thống của Hà Nội.

Với quy mô mở rộng, cách tổ chức đổi mới và sự tham gia của nghệ nhân từ khắp năm châu, Festival năm 2025 được kỳ vọng trở thành cầu nối mạnh mẽ giữa Việt Nam và thế giới. Đây không chỉ là nơi sản phẩm thủ công Việt Nam được giới thiệu, mà còn là dịp khẳng định Hà Nội – Thành phố Sáng tạo – là điểm đến của đổi mới, của giao lưu văn hóa và của những giá trị bền vững.

Festival 2025 được xem như tiếng chuông mở đầu cho giai đoạn mới của ngành thủ công mỹ nghệ Việt Nam: tôn trọng truyền thống nhưng không ngừng sáng tạo; bảo tồn di sản nhưng hướng đến thị trường toàn cầu; và quan trọng hơn hết, mang tinh hoa của đôi bàn tay người Việt đến với bạn bè khắp thế giới.

Thiện Tâm