Bộ Công Thương cho biết, qua 18 năm thực hiện công tác quản lý hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa, Nghị định số 158/2006/NĐ-CP, Nghị định số 51/2018/NĐCP và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đã tạo khung khổ pháp lý thuận lợi cho hoạt động mua bán hàng hóa tại Việt Nam phát triển, thu hút được nhiều đối tượng tham gia giao dịch, tạo môi trường cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh và xuất nhập khẩu có được công cụ bảo hiểm giá để chủ động cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh, cân đối cung cầu.
Tuy nhiên, trong các năm gần đây Quốc hội đã ban hành Luật Quản lý ngoại thương 2017, Luật An ninh mạng 2018, Luật Cạnh tranh 2018, Luật Đầu tư 2020, Luật Doanh nghiệp 2020, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2020, Luật giao dịch điện tử 2023, Luật các tổ chức tín dụng 2024. Theo đó để đồng bộ với quy định của pháp luật hiện hành cần thiết phải sửa đổi bổ sung các Nghị định quy định về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa.
Bên cạnh đó, quá trình thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa cũng đã bộc lộ một số bất cập, vướng mắc, chồng chéo cần giải quyết. Vì vậy, nhu cầu cấp thiết đặt ra đòi hỏi các quy định pháp luật về mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa hiện hành cần được sửa đổi, bổ sung quy định về quản lý hoạt động này cho phù hợp với quy định pháp luật hiện hành có liên quan và sự phát triển của thị trường trong giai đoạn hiện nay.
Bộ Công Thương xây dựng dự thảo Nghị định trên quan điểm tiếp tục kế thừa các quy định còn phù hợp của Nghị định số 158/2006/NĐ-CP, Nghị định số 51/2018/NĐ-CP về hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa.
Đồng thời, tuân thủ các quy định của Luật Thương mại, Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp và các quy định pháp luật có liên quan để đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ về khung pháp lý.
Sửa đổi, bổ sung, thay thế một số quy định để phù hợp với sự phát triển của hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa trong giai đoạn hiện nay, nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát của nhà nước.
Tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia trong khu vực và trên thế giới về thể chế quản lý hoạt động mua bán hàng hóa qua Sở giao dịch hàng hóa, từ đó xây dựng các quy định của Nghị định phù hợp với thực tiễn cuộc sống và hệ thống pháp luật Việt Nam.
Theo Bộ Công Thương, mục tiêu xây dựng dự thảo Nghị định nhằm xây dựng văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thương mại phù hợp với các Luật có liên quan được ban hành trong thời gian qua và khai thác các Hiệp định thương mại tự do đã được Quốc hội phê chuẩn, để đưa hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở giao dịch hàng hoá vào quy củ, nề nếp; tạo không gian phát triển cho các chủ thể tham gia vào các khâu, công đoạn khác nhau liên quan đến hoạt động Sở giao dịch hàng hoá.
Bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tất cả các bên tham gia, thúc đẩy thị trường giao dịch hàng hoá tương lai, ngăn chặn và giảm thiểu rủi ro, chống các hành vi thao túng thị trường, hành vi hạn chế cạnh tranh, góp phần bảo vệ an ninh kinh tế quốc gia, bảo vệ lợi ích công cộng.
Khuyến khích hoạt động mua bán hàng hoá qua Sở giao dịch hàng hoá để phòng ngừa rủi ro giá cả hàng hóa. Hỗ trợ sự phát triển lành mạnh của hoạt động mua bán qua Sở giao dịch hàng hoá để thực hiện các chức năng tham chiếu giá thị trường hàng hoá tương lai đối với các mặt hàng đáp ứng yêu cầu pháp lý sẽ được niêm yết giao dịch, liên thông (nếu có), quản lý rủi ro và lưu thông tài sản hàng hoá.
Thúc đẩy sự phát triển thị trường hàng hóa tương lai có tài sản cơ sở là nông sản nhằm định hướng sản xuất và tiêu thụ nông sản chất lượng đạt tiêu chuẩn, là kênh tiêu thụ mới của thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu.
Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.
Minh Hiển