Khởi động dự án máy khử rung tim tự động cho cộng đồng đầu tiên tại Việt Nam

Mục tiêu của dự án là nâng cao nhận thức, kỹ năng và bổ sung trang thiết bị sơ cứu, từ đó nâng cao hiệu quả cấp cứu ban đầu tại cộng đồng, đặc biệt trong các tình huống ngừng tuần hoàn xảy ra ngoài cơ sở y tế.

Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 200.000 người tử vong do các bệnh lý liên quan đến tim mạch. Đây là một con số đáng báo động, đặc biệt trong bối cảnh cấp cứu ngoại viện ở nước ta còn nhiều hạn chế.

Theo một số báo cáo, tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân ngừng tim ngoại viện là rất cao, chỉ có 8,7% bệnh nhân được hồi sinh tim phổi (CPR) tại hiện trường. Đặc biệt, tỷ lệ người dân biết về hồi sinh tim phổi (CPR) còn rất thấp. Con số này thấp hơn đáng kể so với nhiều quốc gia khác như Anh (70%), Singapore (56,2%) và Thái Lan (40,4%)…

Máy AED đóng vai trò vô cùng quan trọng. Một nghiên cứu đăng trên New England Journal of Medicine cho thấy, tỉ lệ sống sót đạt tới 74% nếu bệnh nhân được sốc điện bằng máy AED trong vòng 3 phút đầu tiên sau khi ngừng tim. Tuy nhiên, tại Việt Nam, nhận thức về thiết bị này còn rất hạn chế và trong các ca tử vong ngoại viện, hầu như không có trường hợp nào nạn nhân được sử dụng máy AED tại hiện trường.

Trong khuôn khổ hợp tác, Tập đoàn FPT sẽ tài trợ cho Bệnh viện Đại học Y Hà Nội 2 tỷ đồng để triển khai dự án. Trong giai đoạn thí điểm, các máy dự kiến sẽ được lắp đặt tại các trạm y tế xã, phường của thành phố Đà Nẵng – một trong những điểm đến du lịch lớn nhất cả nước, với hơn 2,53 triệu lượt khách lưu trú trong quý 1/2025 (tăng 19,2% so với cùng kỳ).

Phát biểu tại lễ công bố, PGS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cho biết, ý tưởng trang bị máy khử rung tim tự động cho cộng đồng đã được ông ấp ủ từ nhiều năm trước sau khi chứng kiến việc phổ biến thiết bị này tại các địa điểm công cộng của nước phát triển. Máy AED không chỉ cứu người mà còn tạo dựng niềm tin an toàn cho dân cư và du khách.

PGS.TS Lân Hiếu cho rằng, nhóm triển khai sẽ bám sát dự án, đào tạo và giám sát việc sử dụng máy, đồng thời kỳ vọng cùng sự chung tay của doanh nghiệp và cộng đồng, mô hình sẽ được nhân rộng ra nhiều địa phương, góp phần xây dựng môi trường sống văn minh, an toàn hơn.

Đại diện doanh nghiệp đồng hành, ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hội đồng quản trị Tập đoàn FPT chia sẻ, từ đề xuất của GS.TS Nguyễn Lân Hiếu, Tập đoàn FPT đã quyết định đồng hành ngay với dự án, coi đây là bước khởi đầu để góp phần xây dựng một xã hội văn minh, an toàn hơn, nơi người dân có thêm niềm tin vào sự chăm sóc sức khỏe cộng đồng.

Theo lộ trình của dự án, Sở Y tế Đà Nẵng sẽ khảo sát cơ sở vật chất và lên danh sách các trung tâm, trạm y tế trên địa bàn; xác định địa điểm đặt máy AED theo từng giai đoạn; thành lập nhóm nòng cốt gồm 1–2 nhân viên y tế tình nguyện tại mỗi trung tâm, sau khi được đào tạo về sơ cấp cứu ban đầu sẽ tham gia quản lý, hướng dẫn sử dụng AED và hỗ trợ kiến thức sơ cứu cho các trạm y tế.

Đồng thời phối hợp đào tạo cán bộ nguồn và tổ chức lớp sơ cấp cứu cộng đồng, lồng ghép các chương trình tuyên truyền, hướng dẫn kiến thức sơ cấp cứu cho người dân ngay tại nơi đặt máy AED.

Hiện tại, Bộ Y tế đang dự thảo Đề án phát triển hệ thống cấp cứu ngoại viện giai đoạn 2025-2030. Đây là bước đi quan trọng nhằm tạo hành lang pháp lý và cơ chế chính sách đồng bộ để hoàn thiện mạng lưới cấp cứu ngoại viện trong thời gian tới. 

Trong dự thảo, Bộ Y tế nhấn mạnh cấp cứu ngoại viện có vai trò đặc biệt trong việc bảo vệ tính mạng và sức khỏe người dân ngay tại cộng đồng hoặc hiện trường tai nạn. Việc can thiệp kịp thời giúp cứu sống bệnh nhân trong giai đoạn “thời gian vàng”, giảm tỷ lệ tử vong và biến chứng nặng về thần kinh, tim mạch, hô hấp, đồng thời duy trì chức năng sống trước khi bệnh nhân được đưa đến bệnh viện. 

Cấp cứu ngoại viện cũng góp phần quan trọng trong ứng phó thảm họa, tai nạn hàng loạt như tai nạn giao thông nghiêm trọng, cháy nổ, thiên tai, đồng thời giúp duy trì trật tự, phân loại bệnh nhân tại hiện trường, điều phối hợp lý và giảm tải cho các cơ sở y tế tuyến trên. 

Hiền Minh