Kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, khơi thông nguồn lực phát triển

Trình bày Tờ trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, việc xây dựng, ban hành dự án Luật kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, khơi thông và phát huy nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội; giải quyết các khó khăn, vướng mắc cấp thiết trong thực tiễn triển khai liên quan đến công tác quy hoạch, thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh, đầu tư theo theo phương thức đối tác công tư và hoạt động đấu thầu; đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường phân cấp, phân quyền cho địa phương gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát.

Dự án luật được xây dựng bám sát quan điểm tập trung sửa đổi, bổ sung một số quy định của các luật có mâu thuẫn, đang gây khó khăn, vướng mắc, yêu cầu cấp bách cần sửa đổi để tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Những quy định cần sửa đổi, bổ sung phải được xác định rõ ràng nội dung, phương án sửa đổi, bổ sung và đánh giá tác động cụ thể; đồng thời, bảo đảm tính độc lập, ổn định, thống nhất, kế thừa được nội dung khi sửa đổi, bổ sung toàn diện các luật.

Dự án Luật cũng đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất của hệ thống pháp luật; bảo đảm sự phù hợp với các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên và các thỏa thuận, cam kết của Việt Nam, tham khảo có chọn lọc kinh nghiệm của các nước liên quan đến nội dung chính sách để bảo đảm sự tương đồng giữa pháp luật Việt Nam với pháp luật các nước.

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh bày tỏ cơ bản nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung các Luật thuộc Dự án Luật. Hồ sơ dự án Luật cơ bản đáp ứng yêu cầu của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Dự án Luật sửa đổi, bổ sung nhiều quy định liên quan đến công tác quy hoạch, thực hiện hoạt động đầu tư kinh doanh, đầu tư theo phương thức đối tác công tư và hoạt động đấu thầu, trong đó có những quy định liên quan trực tiếp đến nguồn lực, ngân sách nhà nước, thẩm quyền, phân cấp, phân quyền cho bộ, ngành, địa phương, thủ tục hành chính...

Dự thảo Luật đề xuất sửa đổi, bổ sung một số quy định liên quan đến trình tự lập quy hoạch, nội dung quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh là các quy hoạch được lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh theo quy định của Luật Quy hoạch. Tuy nhiên, tại Kỳ họp thứ 7 và thứ 8, Chính phủ cũng đề xuất ban hành Luật Địa chất và Khoáng sản, sửa đổi Luật Điện lực và Luật Di sản văn hóa sửa đổi các nội dung về trình tự, thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh mà không đề xuất sửa đổi, bổ sung ngay các quy định có liên quan đến các nội dung nói trên tại Luật Quy hoạch là chưa phù hợp. 

Do đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế đề nghị Chính phủ chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, chỉnh lý các dự thảo luật này để bảo đảm sự thống nhất của hệ thống pháp luật; tránh một nội dung quy định tại nhiều luật dẫn tới chồng chéo, mâu thuẫn, gây khó khăn trong quá trình áp dụng pháp luật.

Tham gia thảo luận tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị cần rà soát kỹ lưỡng để tháo gỡ các vướng mắc hiện tại, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho hoạt động của doanh nghiệp và người dân. Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, các quy định mới cần đảm bảo tính khả thi, hiệu quả và không gây thêm khó khăn cho các đối tượng liên quan, tránh tình trạng sửa đổi nhưng lại tạo ra những khó khăn, vướng mắc, bất cập mới, gây thất thoát, lãng phí tiền, tài sản của nhà nước, gây bất lợi cho người dân.

Cụ thể, Phó Chủ tịch Quốc hội đưa ra ví dụ về quy định đấu thầu thuốc, cho rằng cần loại bỏ những quy định gây cản trở, bất cập, đồng thời, cần rà soát để đảm bảo tính thực tế, cụ thể của các điều, khoản trong dự thảo Luật, đảm bảo phát huy được ảnh hưởng tích cực khi thi hành trong thực tiễn.

Đóng góp ý kiến về quy định mua thuốc để bán lẻ tại các nhà thuốc bệnh viện công lập, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng, để tháo gỡ khó khăn, hoàn thiện hệ thống pháp luật về đấu thầu trong lĩnh vực y tế, bảo đảm nguồn cung về thuốc, vật tư y tế phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh, thuận tiện cho người bệnh trong việc mua thuốc đảm bảo chất lượng tại các cơ sở y tế công lập là cần thiết, tuy nhiên đề nghị Chính phủ giải trình, làm rõ cơ chế kiểm tra, giám sát nhằm bảo đảm tính công khai, minh bạch và bảo đảm hiệu quả kinh tế khi đề xuất áp dụng mua sắm trực tiếp nhiều lần và cần có ý kiến cụ thể của Bộ Y tế về nội dung này.

Ngoài ra, quy định mua sắm trang thiết bị, vật tư có nhiều văn bản pháp luật chi phối, trong đó có Luật Đấu thầu, Luật Quản lý sử dụng tài sản công, Luật Dược đều được Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 8. Vì vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo rà soát đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất giữa các luật.

Kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao quá trình chuẩn bị hồ sơ dự án Luật, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Kinh tế. Để đảm bảo chất lượng của dự án Luật, Chính phủ, cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra cần khẩn trương tiếp thu ý kiến tại phiên họp, rà soát đảm bảo các nội dung sửa đổi phải là những vấn đề thực sự cần thiết, cấp bách, có khả năng triển khai, thực hiện ngay để giải quyết các khó khăn, ách tắc hiện nay, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Đồng thời, thực hiện đúng quan điểm dự án Luật chỉ quy định những vấn đề đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, có sự đồng thuận, thống nhất cao; thực hiện nghiêm Quy định 178-QĐ/TW năm 2024 về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, không hợp thức hóa các sai phạm. Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ, giải trình thuyết phục các ý kiến, hoàn thiện hồ sơ dự án Luật cùng báo cáo thẩm tra chính thức trình Quốc hội xem xét, quyết định tại Kỳ họp thứ 8.

LS