Làm tốt công tác bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng

Ngày 2/12, Bộ Công an tổ chức Hội thảo bình luận khoa học cuốn sách "Chủ quyền không gian mạng - Yêu cầu thời đại và nghĩa vụ quốc gia" do Đại tướng, GS.TS Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an chủ biên.

Hội thảo được kết nối trực tuyến từ Học viện Chính trị CAND đến điểm cầu của Công an 63 địa phương và điểm cầu Trường Đại học An ninh nhân dân. Thượng tướng, PGS.TS Trần Quốc Tỏ, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Công an chủ trì hội thảo.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Trung tướng, PGS.TS Phan Xuân Tuy, Giám đốc Học viện Chính trị CAND khẳng định: Sự phát triển của công nghệ thông tin, mạng Internet và các mạng xã hội đã và đang tạo ra không gian chiến lược mới - "không gian mạng" với nhiều thời cơ, vận hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức đối với các quốc gia, trong đó có Việt Nam, nhất là trong bối cảnh các thế lực thù địch và tội phạm hiện nay đang triệt để khai thác không gian mạng như một phương thức, "miền đất hứa" để thực hiện các hoạt động tuyên truyền các luận điệu sai trái, thù địch, tập hợp lực lượng, kích động thực hiện âm mưu chống phá Đảng, Nhà nước ta; thực hiện hoạt động phạm tội, nhất là các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm khủng bố và các loại tội phạm khác.

Trước thực tế đó, Đảng, Nhà nước ta đã sớm nhận thức rõ chủ quyền không gian mạng là bộ phận có tầm quan trọng đặc biệt của chủ quyền quốc gia, đồng thời bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng không những là nhiệm vụ cấp bách mà còn là nhiệm vụ thường xuyên và lâu dài của cả hệ thống chính trị và toàn dân dưới sự lãnh đạo trực tiếp, toàn diện của Đảng, sự quản lý của Nhà nước trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. 

Đặc biệt, với vai trò chủ công, nòng cốt trong sự nghiệp đảm bảo an ninh, trật tự, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an đã thường xuyên chỉ đạo, lãnh đạo công an các đơn vị, địa phương làm tốt công tác bảo đảm an ninh mạng và bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng.

Lực lượng CAND đã và đang tập trung xây dựng, kiện toàn lực lượng chuyên trách bảo đảm an ninh mạng, tích cực xây dựng và triển khai các chương trình, kế hoạch, biện pháp bảo đảm an ninh mạng, phát hiện và ngăn chặn các âm mưu, hoạt động của các thế lực thù địch lợi dụng không gian mạng để chống phá Đảng, Nhà nước cũng như các vụ việc phạm tội và vi phạm pháp luật trên không gian mạng. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai các mặt công tác bảo đảm an ninh mạng, bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng, lực lượng CAND còn gặp khó khăn, vướng mắc nhất định.

Trên cơ sở yêu cầu cấp thiết cả về lý luận và thực tiễn đặt ra hiện nay, đồng chí Đại tướng, GS.TS Tô Lâm, Ủy viên Bộ Chính trị, Bộ trưởng Bộ Công an đã biên soạn và xuất bản cuốn sách "Chủ quyền không gian mạng - Yêu cầu thời đại và nghĩa vụ quốc gia". Cho đến thời điểm này, đây là một trong số rất ít các công trình khoa học đã được công bố trong nước có sự nghiên cứu tổng thể và toàn diện về không gian mạng, đảm bảo an ninh mạng và bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng. 

Theo đánh giá của các chuyên gia, nhà khoa học, với 3 chương, 319 trang, cuốn sách của Bộ trưởng Tô Lâm đã phân tích, luận giải sâu sắc những vấn đề mang tính nhận thức về không gian mạng và pháp luật, cũng như áp dụng luật pháp quốc tế bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; nghĩa vụ quốc gia về bảo vệ chủ quyền không gian mạng. Trong cuốn sách này, đồng chí Bộ trưởng đã cập nhật và thông tin nhiều vấn đề hết sức quan trọng về những thách thức thời đại từ không gian mạng, về kinh nghiệm của các nước tiên tiến trên thế giới về bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng mà các cơ quan chức năng của Việt Nam có thể tham khảo.

Bảo vệ chủ quyền không gian mạng bằng lực lượng của chính mình

Thảo luận tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung phân tích, làm nổi bật hơn các vấn đề đã được Bộ trưởng Bộ Công an đề cập trong cuốn sách cũng như các vấn đề mới khác có liên quan, nhất là về cơ sở chính trị, pháp luật quốc tế và thực tiễn bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; tuyên truyền, đấu tranh phản bác luận điệu sai trái, thù địch góp phần bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng. Phân tích, làm rõ hơn bối cảnh quốc tế và trong nước, qua đó nhận diện rõ thời cơ, thách thức liên quan đến sự phát triển của không gian mạng; thực trạng và trách nhiệm, nghĩa vụ, cách thức bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng trong giai đoạn hiện nay, từ đó thấy được giá trị của cuốn sách đối với công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc nói chung và với công tác của lực lượng CAND nói riêng.

GS.TS Nguyễn Hồng Thao, Đại sứ, thành viên Ủy ban Pháp luật quốc tế Liên Hợp Quốc khẳng định: "Cuốn sách của Đại tướng Tô Lâm là một đóng góp lớn cho sự nghiệp xây dựng, quản lý và bảo vệ chủ quyền lợi ích quốc gia trên không gian mạng của Việt Nam. Cuốn sách khẳng định luật quốc tế không bao giờ đứng yên, luôn phát triển để điều tiết các yêu cầu cấp thiết của thời đại trên cơ sở giữ vững những giá trị nền tảng, các nguyên tắc cơ bản của mình. Cuốn sách đã khái quát 4 cách tiếp cận chung về không gian mạng dưới góc độ kỹ thuật, an ninh quốc gia, học thuật và tiêu chuẩn để đưa ra một nhận xét quan trọng: Đang có những lỗ hổng pháp luật trong quản lý không gian mạng, nhưng các nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế vẫn hữu hiệu trong việc điều chỉnh các hoạt động mạng trên cơ sở tôn trọng chủ quyền quốc gia".

Cuốn sách ra đời không chỉ nhằm trình bày quan điểm, bảo vệ lợi ích của Việt Nam trong không gian mạng mà còn góp phần khẳng định vai trò của luật pháp quốc tế trong giải quyết các mâu thuẫn về quản lý không gian mạng. Đặc biệt, để đất nước chủ động trong mọi cuộc chiến, chúng ta không chỉ cần quản lý tốt không gian mạng trong thời bình mà cần xây dựng lực lượng tác chiến trên không gian mạng, bảo vệ chủ quyền không gian mạng bằng lực lượng của chính mình.

Theo PGS. TS Trương Hồ Hải, Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, cuốn sách là tài liệu tham khảo hữu ích trong quá trình thúc đẩy xây dựng nội hàm chủ quyền quốc gia trên không gian mạng của Việt Nam, về lợi ích quốc gia, dân tộc, mở mang tầm chiến lược để bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng trong tình hình mới, góp phần bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. 

Về mặt lý luận, cuốn sách của Bộ trưởng Tô Lâm đã góp phần hiện thực hóa quan điểm, đường lối của Đảng về an ninh mạng; làm sáng rõ về mặt lý luận nhiều khái niệm mới, phức tạp, trừu tượng liên quan đến không gian mạng; góp phần hình thành nhận thức và hành động chung của các quốc gia nói chung và Việt Nam nói riêng về xây dựng và bảo vệ chủ quyền trên không gian mạng; khẳng định vai trò của văn hóa mạng.

Về mặt thực tiễn, cuốn sách góp phần nâng cao nhận thức về một lĩnh vực mới ở Việt Nam là thực hiện pháp luật về an ninh mạng, là cơ sở bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; cung cấp nhiều kiến thức pháp luật về an ninh mạng, là cơ sở để phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm được thực hiện nhanh chóng và kịp thời hơn; làm rõ sự cần thiết phải tăng cường các nguồn lực bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế bằng việc xây dựng luật pháp quốc tế trên không gian mạng và đề cao trách nhiệm, nghĩa vụ bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng.

Thứ trưởng Trần Quốc Tỏ đề nghị, sau hội thảo, Học viện Chính trị CAND và các đơn vị tham mưu, phối hợp tổ chức hội thảo cần phối hợp với công an các đơn vị, địa phương tiếp tục tuyên truyền, phổ biến, quán triệt nhằm lan tỏa rộng rãi hơn nữa nội dung cuốn sách của đồng chí Bộ trưởng Bộ Công an đến cán bộ, chiến sĩ lực lượng CAND. Tham mưu với Bộ Công an trao đổi với Bộ Giáo dục và Đào tạo nghiên cứu đưa nội dung về không gian mạng, bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng vào nội dung học tập trong trường phổ thông và giáo dục đại học. Đồng thời, đưa nội dung này vào trong các chương trình đào tạo, bồi dưỡng các hệ học của các học viện, trường CAND. 

Bên cạnh đó, tiếp tục nghiên cứu xây dựng, kiện toàn nâng cao hơn nữa năng lực của lực lượng an ninh mạng và phòng, chống tội phạm công nghệ cao của Bộ Công an. Tăng cường đầu tư kinh phí, phương tiện hiện đại để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo đảm an ninh mạng, bảo vệ chủ quyền quốc gia trên không gian mạng trong tình hình mới; góp phần triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 12, ngày 16/3/2022 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh xây dựng lực lượng CAND thật sự trong sạch, vững mạnh, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới.

Nhật Nam