Mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam sản xuất được năng lượng hydrogen xanh

Ngày 22/2, tại Hà Nội, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì Hội nghị triển khai Chiến lược năng lượng Hydrogen.

Đây là cuộc họp đầu tiên nhằm triển khai Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 7/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050. 

Tại Quyết định số 165, Việt Nam phấn đấu công suất sản xuất hydrogen từ quá trình sử dụng năng lượng tái tạo và các quá trình khác có thu giữ carbon đạt khoảng 100 - 500 nghìn tấn/năm vào năm 2030, và tăng lên 10 - 20 triệu tấn vào năm 2050. Đây là nguồn năng lượng xanh, sạch, đóng góp quan trọng vào mục tiêu phát thải ròng bằng "0" của đất nước.

Chiến lược nêu rõ, mục tiêu tổng quát nhằm phát triển hệ sinh thái năng lượng hydrogen của Việt Nam dựa trên năng lượng tái tạo, bao gồm sản xuất, lưu trữ, vận chuyển, phân phối, sử dụng trong nước và xuất khẩu với hạ tầng đồng bộ, hiện đại để góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, thực hiện mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050 theo lộ trình và cam kết của Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng bền vững, công bằng, công lý.

Việt Nam cũng khuyến khích việc đầu tư sản xuất năng lượng hydrogen xanh để xuất khẩu trên nguyên tắc bảo đảm an ninh năng lượng, quốc phòng - an ninh và hiệu quả kinh tế. Định hướng đến năm 2050, hình thành hệ sinh thái công nghiệp năng lượng tổng thể dựa trên năng lượng tái tạo, năng lượng mới, năng lượng hydrogen xanh, hướng tới trở thành một trung tâm công nghiệp năng lượng sạch và xuất khẩu năng lượng tái tạo, năng lượng hydrogen xanh của khu vực.

Khuyến khích sử dụng năng lượng hydrogen trong tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế

Báo cáo tại Hội nghị, ông Nguyễn Việt Sơn, Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than báo cáo nội dung chủ yếu của Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 như sau:

Chiến lược sản xuất năng lượng hydrogen phải đảm bảo tính kế thừa và thống nhất với Chiến lược, Quy hoạch năng lượng quốc gia và các Chiến lược và Quy hoạch có liên quan khác, có tính động và mở để thích ứng với bối cảnh và tình hình chuyển dịch năng lượng trên thế giới.

Phát triển sản xuất năng lượng hydrogen theo chuỗi giá trị gồm sản xuất, tồn trữ, vận chuyển, phân phối và sử dụng hydrogen, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và giảm phát thải khí nhà kính, thúc đẩy phát triển nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và kinh tế hydrogen.

Phát triển sản xuất năng lượng hydrogen với lộ trình hợp lý, gắn với lộ trình chuyển đổi năng lượng tại Việt Nam.

Khuyến khích sử dụng năng lượng hydrogen trong tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế để giảm phát thải khí nhà kính. Xây dựng chính sách, cơ chế ưu đãi phù hợp để thúc đẩy sử dụng năng lượng hydrogen trong các lĩnh vực như: sản xuất điện, giao thông vận tải, công nghiệp (thép, hóa chất, lọc dầu,...).

Tăng cường hợp tác quốc tế để chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức trong phát triển hệ sinh thái năng lượng hydrogen.

Theo ông Nguyễn Việt Sơn, Chiến lược cũng đề ra mục tiêu tổng quát là phát triển hệ sinh thái năng lượng hydrogen bao gồm sản xuất, lưu trữ, vận chuyển, phân phối và sử dụng hydrogen với hạ tầng đồng bộ, hiện đại, dựa trên năng lượng tái tạo, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng, thực hiện mục tiêu quốc gia về biến đổi khí hậu, tăng trưởng xanh và mục tiêu phát thải ròng bằng "0" vào năm 2050.

Đến năm 2030 sản xuất được năng lượng hydrogen xanh

Cụ thể, về sản xuất năng lượng hydrogen, Chiến lược đặt mục tiêu giai đoạn đến năm 2030 triển khai áp dụng công nghệ tiên tiến trên thế giới trong sản xuất năng lượng hydrogen xanh và các công nghệ sản xuất năng lượng hydrogen từ các nguồn nhiên liệu khác có sử dụng CCS/CCUS tại Việt Nam.

Phấn đấu công suất sản xuất hydrogen từ quá trình sử dụng năng lượng tái tạo và các quá trình khác có thu giữ carbon đạt khoảng 100-500 nghìn tấn/năm vào năm 2030.

Định hướng đến năm 2050, tiếp thu, làm chủ công nghệ tiên tiến trong sản xuất năng lượng hydrogen xanh và các công nghệ sản xuất năng lượng hydrogen từ các nguồn nhiên liệu khác có sử dụng CCS/CCUS tại Việt Nam.

Phấn đấu công suất sản xuất hydrogen từ quá trình sử dụng năng lượng tái tạo và các quá trình khác có thu giữ các-bon đạt khoảng 10-20 triệu tấn/năm vào năm 2050.

"Tại Chiến lược đã đề ra 7 nhóm nhiệm vụ và giải pháp để thực hiện Chiến lược năng lượng hydrogen: về cơ chế, chính sách; về đầu tư, tài chính; về khoa học công nghệ; về đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; về bảo vệ môi trường và phát triển bền vững; về hợp tác quốc tế; về truyền thông", Vụ trưởng Vụ Dầu khí và Than nhấn mạnh.

Tại Hội nghị đã có 15 ý kiến phát biểu của đại diện Văn phòng Chính phủ, các Bộ, Ngành trung ương, Ủy ban quản lý vốn Nhà nước, các địa phương, các Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương, các Tập đoàn, Tổng Công ty, doanh nghiệp lớn trong ngành năng lượng, các Hội, Hiệp hội nghề nghiệp ngành năng lượng, các Tổ chức quốc tế như USAID, GIZ. 

Việt Nam là 1 trong 40 quốc gia đầu tiên ban hành Chiến lược hydrogen

Kết luận tại Hội nghị Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, chủ trương phát triển năng lượng hydrogen đã được Bộ Chính trị đề cập tại Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; đồng thời, được Chính phủ đề cập tại Quy hoạch tổng thể về năng lượng quốc gia và Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trên cơ sở chỉ đạo, định hướng trên, thời gian qua Bộ Công Thương đã khẩn trương chủ trì, phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và các địa phương trong việc nghiên cứu, xây dựng Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen, bảo đảm cẩn trọng, kỹ lưỡng và cập nhật đầy đủ các nội dung cơ bản của các Nghị quyết, Kết luận của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước với tầm nhìn dài hạn. Đồng thời, Bộ cũng tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo để tham vấn ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia có uy tín, các tổ chức quốc tế để hoàn thiện dự thảo Chiến lược và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 165/QĐ-TTg ngày 07/02/2024, trở thành 1 trong hơn 40 quốc gia đầu tiên ban hành Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen trên thế giới.

"Việc Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng Việt Nam theo hướng xanh, sạch và bền vững, cùng với nguồn năng lượng tái tạo (điện mặt trời, điện gió ngoài khơi,…) dồi dào sẽ giúp Việt Nam thực hiện được cam kết trung hòa carbon vào năm 2050, đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước và xuất khẩu, phù hợp với các quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về chuyển đổi năng lượng theo hướng xanh hoá, cũng như xu thế phát triển chung của thế giới và cam kết của Việt Nam tại Hội nghị COP26", Bộ trưởng nói.

Để thực hiện thành công Chiến lược, Bộ trưởng đề nghị: Các Bộ, ngành Trung ương và các địa phương tổ chức triển khai thực hiện có hiệu quả các nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định phê duyệt Chiến lược, trong đó chú trọng các nhiệm vụ trọng tâm:

Thứ nhất, tiến hành cập nhật các chủ trương, định hướng đề ra trong Chiến lược để điều chỉnh, bổ sung, tích hợp vào các quy hoạch ngành Quốc gia có liên quan và quy hoạch cấp tỉnh, bảo đảm tính đồng bộ, liên thông; đồng thời, chú trọng rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy hoạch chuyên ngành ở địa phương (như quy hoạch về đất đai, xây dựng), làm cơ sở tiếp nhận, triển khai các dự án đầu tư sản xuất năng lượng có nguồn gốc hydrogen theo quy định của pháp luật.

Thứ hai, nghiên cứu, đề xuất xây dựng, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật, cơ chế chính sách có liên quan, nhất là chính sách khuyến khích sử dụng nhiên liệu hydrogen đối với phương tiện, thiết bị, hạ tầng giao thông xanh; đồng thời, chú trọng xây dựng các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc gia trong lĩnh vực sản xuất, sử dụng, lưu trữ, vận chuyển hydrogen.

Thứ ba, xây dựng các chương trình quốc gia về khoa học và công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành năng lượng mới (trong đó có năng lượng hydrogen). 

Đối với các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh nghiệp ngành năng lượng (EVN, PVN, TKV, Hóa chất, Xăng dầu,…) và các Hiệp hội ngành nghề, Bộ trưởng yêu cầu cần quán triệt, triển khai thực hiện tốt các nhiệm vụ, giải pháp đề ra trong Chiến lược. 

Chủ động nghiên cứu, đề xuất và tích cực tham gia với các cơ quan có thẩm quyền trong việc xây dựng, ban hành các quy định, cơ chế chính sách khả thi để thúc đẩy phát triển năng lượng hydrogen; đồng thời, chủ động xây dựng, điều chỉnh các kế hoạch phát triển của doanh nghiệp, bảo đảm phù hợp với Chiến lược; tăng cường huy động các nguồn vốn trong và ngoài nước để thực hiện các dự án đầu tư về năng lượng có nguồn gốc hydrogen, nhất là các dự án đầu tư sản xuất hydrogen xanh, amoniac xanh, góp phần hiện thực hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển theo Chiến lược đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Riêng đối với các đơn vị chức năng có liên quan thuộc Bộ Công Thương, Bộ trưởng yêu cầu làm tốt công tác truyền thông về vai trò, tầm quan trọng và các nội dung cốt lõi của Chiến lược tới các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân nhằm tạo đồng thuận xã hội, thống nhất về nhận thức và hành động, quyết tâm thực hiện thắng lợi các mục tiêu Chiến lược đề ra.

Đồng thời, khẩn trương tham mưu xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành các Kế hoạch cụ thể nhằm thực hiện các mục tiêu, giải pháp đề ra trong Chiến lược, bảo đảm thống nhất, đồng bộ trong quá trình tổ chức thực hiện.

Phan Trang