Phát biểu của Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ I

Thưa Đoàn Chủ tịch Đại hội!

Kính thưa các Mẹ Việt Nam anh hùng, anh hùng lực lượng vũ trang, anh hùng lao động!

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo của Trung ương, của tỉnh qua các thời kỳ!

Thưa các đồng chí đại biểu cùng toàn thể các vị khách quý, thưa Đại hội!

1. Hôm nay, trong không khí hào hùng của dân tộc, khi cả nước vừa trọng thể kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh mùng 2/9, tôi rất vui mừng về dự Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi lần thứ I – Đại hội cấp tỉnh đầu tiên của cả nước trong nhiệm kỳ này. Đây là một sự kiện chính trị trọng đại của tỉnh nhà, là một dấu mốc có ý nghĩa to lớn đặt nền móng phát triển và định hướng cho Đảng bộ không chỉ cho nhiệm kỳ 2025 – 2030 mà còn cho nhiều nhiệm kỳ tiếp theo, đưa Quảng Ngãi đồng hành cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và thịnh vượng.

Thay mặt Bộ Chính trị, Ban Bí thư, tôi trân trọng gửi tới các Mẹ Việt Nam anh hùng, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, anh hùng lao động, các bậc lão thành cách mạng, các đồng chí đại biểu, các vị khách quý và qua các đồng chí, gửi tới toàn thể cán bộ, đảng viên, quân và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi lời chào trân trọng và những tình cảm tốt đẹp nhất.

Chúc Đại hội của chúng ta thành công rực rỡ!

Thưa Đại hội,

2. Bộ Chính trị đánh giá cao công tác chuẩn bị Đại hội lần thứ nhất của Đảng bộ tỉnh Quảng Ngãi. Các đồng chí đã thực hiện nghiêm túc, bài bản Chỉ thị 45 của Bộ Chính trị, các hướng dẫn của Trung ương về tổ chức Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội XIV của Đảng. Các đồng chí đã tổ chức thành công Đại hội Đảng của 816 tổ chức Đảng cơ sở và 100 đảng bộ trực thuộc, đã chuẩn bị khoa học, trách nhiệm các văn kiện trình Đại hội với tinh thần cầu thị, lắng nghe, tiếp thu góp ý của các nhà khoa học, các đồng chí nguyên lãnh đạo tỉnh, các cơ quan Trung ương; nội dung văn kiện cơ bản bám sát tinh thần dự thảo Văn kiện Đại hội XIV của Đảng và sát tình hình thực tiễn; phương án nhân sự dự kiến đúng tiêu chuẩn, đảm bảo chất lượng. Và đến hôm nay, đã hội đủ các điều kiện khai mạc Đại hội và bảo đảm cho Đại hội thành công tốt đẹp.

Thưa các đồng chí,

3. Quảng Ngãi là vùng đất giàu truyền thống yêu nước và đa dạng, phong phú, độc đáo về văn hóa. Nơi đây đã sản sinh ra đội hùng binh Hoàng Sa, kiêm quản Trường Sa, và lễ hội khao lề thế lính đã trở thành niềm tự hào của dân tộc. Quảng Ngãi ghi lại những chiến công vang dội đã đi vào lịch sử chống giặc ngoại xâm như bản hùng ca bất diệt: Khởi nghĩa Ba Tơ, Chiến thắng Kon Braih… trong kháng chiến chống Pháp, khởi nghĩa Trà Bồng, Chiến thắng Ba Gia, Vạn Tường, Đăk Tô - Tân Cảnh, Măng Bút… trong kháng chiến chống Mỹ. Quảng Ngãi là nơi giao thoa của 3 nền văn hóa lớn: Văn hóa Sa Huỳnh, Văn hóa Đại Việt và Văn hóa Tây Nguyên. Tiếng cồng chiêng giục giã, sôi nổi từ buôn làng Tây Nguyên đã vang vọng đến diễn đàn Liên Hợp Quốc, để giờ đây trở thành di sản văn hóa thế giới.

Năm năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân tỉnh Quảng Ngãi đã phải đối mặt với nhiều thử thách, nhiều biến động phức tạp, khó lường như: đại dịch COVID-19 không có tiền lệ, thiên tai, bão lũ cực đoan đã tác động sâu sắc đến mọi mặt đời sống... Trong bối cảnh đó, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Ngãi đã đoàn kết và nỗ lực vượt bậc, thực hiện thành công nhiệm vụ của nhiệm kỳ và đạt được những kết quả quan trọng, toàn diện. Đó là:

(1) Thực hiện chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương và Bộ Chính trị, Quảng Ngãi cùng cả nước đã hoàn thành nhiệm vụ lịch sử về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính.

(2) Kinh tế duy trì đà tăng trưởng khá, bình quân đạt 7,3%/năm, quy mô nền kinh tế ngày càng được mở rộng và đứng thứ hạng cao trong cả nước.

(3) Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng định hướng, với công nghiệp - xây dựng và dịch vụ chiếm trên 70%. Khu kinh tế Dung Quất tiếp tục khẳng định là vai trò hạt nhân tăng trưởng, là trung tâm công nghiệp nặng và lọc dầu quan trọng của cả nước.

(4) Nông nghiệp có bước chuyển mình mạnh mẽ theo hướng công nghệ cao, hình thành các vùng chuyên canh quy mô lớn. Nhiều sản phẩm đặc hữu như Sâm Ngọc Linh và các loại dược liệu quý đã có mặt ở trên các thị trường khó tính của quốc tế.

(5) Văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, các chính sách an sinh xã hội được đảm bảo. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, đặc biệt là ở vùng miền núi, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân không ngừng được cải thiện.

(6) Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị được đặc biệt chú trọng, tạo nên sức mạnh đoàn kết, thống nhất, là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của Đảng bộ.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, tôi nhiệt liệt biểu dương và chúc mừng những thành tựu mà Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc Quảng Ngãi đã đạt được trong nhiệm kỳ vừa qua.

4. Bên cạnh những thành tựu, chúng ta cũng đã thẳng thắn nhìn nhận những tồn tại, hạn chế và được nêu trong Báo cáo chính trị. Tăng trưởng kinh tế chưa đạt mục tiêu đề ra; hạ tầng, nhất là hạ tầng kết nối, còn bất cập; du lịch chưa phát triển tương xứng với tiềm năng; công tác giảm nghèo ở một số nơi chưa thực sự bền vững. Tôi đề nghị Đảng bộ cần tập trung thảo luận sâu sắc, phân tích kỹ các nguyên nhân, đặc biệt là nguyên nhân chủ quan, để từ đó đề ra các giải pháp khắc phục quyết liệt, hiệu quả.

Thưa các đồng chí,

5. Việc hợp nhất hai tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum đã tạo ra một dư địa hành chính với quy mô lớn hơn, tiềm năng hơn. Đây không chỉ là thay đổi về địa giới, mà còn là một bước ngoặt mang tính chiến lược, mở ra một không gian phát triển mới, kết hợp được tiềm năng, lợi thế giữa vùng duyên hải năng động và vùng Tây Nguyên hùng vĩ, giàu bản sắc.

Sinh thời, Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng, người con ưu tú của quê hương Quảng Ngãi, đã căn dặn cán bộ, đảng viên trong tỉnh "phải làm gì và làm thế nào để đạt hiệu quả kinh tế cao, đưa tỉnh nhà đi lên thoát khỏi một tỉnh nghèo", "cuộc sống cần cái mới, cán bộ phải đổi mới cách nghĩ, cách làm cho phù hợp với thực tế và tư duy đổi mới của nhân dân…". Lời căn dặn ấy, đến hôm nay vẫn còn nguyên giá trị và trở thành kim chỉ nam cho hành động của chúng ta.

Bộ Chính trị, Ban Bí thư thống nhất với những mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp đã được xác định trong Báo cáo chính trị. Để hiện thực hóa khát vọng xây dựng Quảng Ngãi trở thành tỉnh phát triển khá, một cực tăng trưởng quan trọng của khu vực miền Trung - Tây Nguyên, tôi nhấn mạnh thêm một số nội dung để Đại hội nghiên cứu, thảo luận:

Một là, phải coi xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là nhiệm vụ then chốt của then chốt; đặc biệt chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm nhiệm vụ. Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, quyết liệt Kết luận số 21 của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Nếu động lực quan trọng của tăng trưởng là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số thì hành trang quan trọng của đội ngũ cán bộ để bước vào kỷ nguyên mới chính là tư duy mới, tầm nhìn mới, kiến thức mới. Đại hội Đảng và cuộc cách mạng về tổ chức chính là dịp để chúng ta rà soát, đánh giá, sắp xếp lại đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp.

Ban Chấp hành Đảng bộ phải chịu trách nhiệm chính trị trước Đảng, trước Nhân dân về sự phát triển toàn diện, bền vững của tỉnh và việc cải thiện không ngừng đời sống của Nhân dân. Vì vậy, phải xây dựng cho được một đội ngũ cán bộ có tâm, có tầm, có khát vọng cống hiến, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm vì lợi ích chung.

Trong quá trình chọn lọc, sắp xếp lại đội ngũ, cần mạnh dạn sàng lọc, thay thế những cán bộ yếu kém, không đáp ứng được yêu cầu, né tránh, sợ trách nhiệm, thậm chí sai phạm. Đồng thời, trân trọng và khuyến khích những cán bộ tự đánh giá chính xác bản thân mình, sẵn sàng nghỉ theo chính sách, nhường lại vị trí cho những người trẻ xứng đáng, triển vọng hơn.

Đảng bộ cần đặc biệt quan tâm xây dựng đoàn kết. Đó là đoàn kết trong Ban Chấp hành, trong toàn Đảng bộ; giữa các dân tộc trong một địa phương có 44 dân tộc anh em; giữa các địa phương mới sáp nhập để cùng chung tay xây dựng một mái nhà chung. Đoàn kết là yêu cầu xây dựng Đảng, nhưng đoàn kết cũng chính là sức mạnh nội lực của Đảng bộ. Hạt nhân của đoàn kết phải bắt đầu từ Ban Chấp hành, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ. Đoàn kết thành công cũng bắt đầu từ đây và đảng không mạnh cũng bắt đầu từ đây. Bài học tăng cường đoàn kết, nhất là đối với các đơn vị sáp nhập đã được Quảng Ngãi đúc kết từ lâu, nhưng luôn luôn mới mẻ và cần thiết đối với chúng ta hiện nay.

Tăng cường giáo dục để nâng cao đạo đức cách mạng, chống chủ nghĩa cá nhân, đồng thời đề cao kỷ cương, kỷ luật, xử lý nghiêm các trường hợp suy thoái, biến chất. Nhưng trước hết, cán bộ, đảng viên phải không ngừng rèn luyện, giữ gìn, tự soi, tự sửa, chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật và tuân thủ quy định của Đảng. Đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra, chủ động phòng ngừa sai phạm từ sớm, từ xa, để việc mất mát cán bộ như vừa qua là một bài học nhức nhối, đau buồn, mãi mãi không lặp lại.

Hai là, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo để mô hình chính quyền địa phương hai cấp vận hành thông suốt, hiệu quả. Cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy đã đặt cấp xã vào một vị trí hoàn toàn mới, là cấp chính quyền trực tiếp quản trị, điều hành, phát triển kinh tế - xã hội ở xã, là cấp chính quyền gần dân, trực tiếp giải quyết mọi vấn đề của người dân. Cấp xã phải thực sự mạnh, am hiểu địa bàn, thực sự vì dân mới thực hiện tốt trọng trách được giao. Tổ chức hoạt động hiệu lực, hiệu quả chính quyền địa phương hai cấp là nhiệm vụ quan trọng, riêng có của nhiệm kỳ đầu tiên này để đặt nền móng cho các nhiệm kỳ tiếp theo. Bước đầu triển khai, cấp xã đang vận hành trôi chảy, tuy vậy không phải không có bất cập. Tỉnh ủy cần theo dõi sát, nhận diện chính xác, đầy đủ những điểm nghẽn; tập trung nguồn lực và giải pháp đồng bộ tháo gỡ những bất hợp lý trong cơ cấu, biên chế, bố trí cán bộ, bất cập về chuyên môn, nghiệp vụ của cán bộ cấp xã, những thiếu hụt về hạ tầng chuyển đổi số... Hoạt động của chính quyền cấp xã phục vụ người dân, doanh nghiệp không được đứt gãy, đình trệ mà phải tốt lên từng ngày và được đo bằng sự hài lòng của người dân.

Ba là, khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế, tạo ra những đột phá về kinh tế với mục tiêu tăng trưởng hai con số. Quảng Ngãi có một địa thế kinh tế - chính trị đặc biệt, nằm ở ngã ba Đông Dương, là cửa ngõ kết nối Tây Nguyên ra biển. Tôi hoan nghênh tinh thần của Tỉnh khi xác định mục tiêu tăng trưởng 10% trở lên. Tuy vậy, đây là một thách thức lớn, một phép thử với bản lĩnh và năng lực cầm quyền của Tỉnh ủy. Lãnh đạo phải nghĩ sâu, làm lớn, vì dân; cần từ bỏ tư duy cũ chỉ trông cậy vào đầu tư công, cách làm cũ chờ đợi Trung ương duyệt dự án và rót vốn ngân sách. Nguồn lực từ ngân sách nhà nước được phân bổ có giới hạn, không đủ để tạo ra tăng trưởng hai con số. Có cơ chế, chính sách thông thoáng để huy động và phát huy nguồn lực đang rất dồi dào trong Nhân dân, trong doanh nghiệp mới là hướng đi sáng suốt lúc này. Với tiềm năng to lớn sau hợp nhất và khát vọng của kỷ nguyên mới, tôi đề nghị Đại hội cần thảo luận, xây dựng Nghị quyết cụ thể, có tính hành động cao, hoạch định được các giải pháp đột phá, đồng bộ và có quyết tâm chính trị cao hơn nữa, phấn đấu đạt, thậm chí vượt chỉ tiêu tăng trưởng đã đề ra.

Để làm được điều đó, tỉnh cần khẩn trương rà soát, tích hợp và cập nhật lại các quy hoạch của tỉnh cho đồng bộ với quy hoạch vùng và quốc gia, tập trung vào các giải pháp đột phá sau:

Về công nghiệp, phải phát triển theo chiều sâu, công nghệ cao, lấy Khu kinh tế Dung Quất làm hạt nhân, thúc đẩy liên kết với Khu kinh tế mở Chu Lai để hình thành một trung tâm công nghiệp trọng điểm quốc gia. Với định hướng phát triển của đất nước, Khu kinh tế Dung Quất đang đứng trước vận hội lớn trong tương lai gần. Dung Quất đã là một trung tâm công nghiệp lọc dầu nhưng sẽ là một trung tâm hóa dầu lớn. Không dừng lại ở đó, Dung Quất còn là một phần của trung tâm công nghiệp đóng tàu thuỷ, công nghiệp đường sắt tốc độ cao... Định hướng đó của Trung ương có làm được hay không và làm như thế nào một phần phụ thuộc vào nỗ lực của Đảng bộ và Nhân dân Quảng Ngãi. Đã đến lúc Quảng Ngãi cần nghiên cứu và có lời giải để biến nắng, gió một thời là nỗi vất vả của Tỉnh trở thành tiềm năng năng lượng tái tạo, phục vụ cho chính nhu cầu của Khu kinh tế Dung Quất.

Về du lịch, phải tạo ra được những sản phẩm độc đáo, kết nối được "rừng" và "biển", hiện thực hóa chiến lược "một điểm đến, ba quốc gia", biến danh tiếng đảo Lý Sơn, tiềm năng cảnh quan, khí hậu Măng Đen và lợi thế ngã ba Đông Dương thành một sản phẩm du lịch liên kết độc đáo, nơi du khách có thể trải nghiệm văn hóa đa dạng của Việt Nam - Lào - Campuchia trong cùng một hành trình. Cần phải thành tâm nhận ra rằng tiềm năng du lịch của Quảng Ngãi đạt 5 sao, nhưng hạ tầng du lịch và sản phẩm du lịch của Quảng Ngãi rất ít sao. Chúng ta phải biết chạnh lòng khi so sánh với các tỉnh lân cận có cùng đặc điểm tự nhiên – xã hội.

Về hạ tầng, phải dồn lực đầu tư cho các dự án chiến lược có tính kết nối liên vùng. Không gian kinh tế của Tỉnh đã được mở rộng nhưng nếu không có kết nối thì sẽ không thể trở thành một thực thể kinh tế mạnh mà vẫn chỉ là những mảnh ghép rời rạc. Nhiệm kỳ 2025 – 2030 phải đầu tư cho các dự án kết nối kinh tế, đặc biệt là hạ tầng giao thông, hoàn thành cho được cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, đường ven biển, sân bay Măng Đen, sân bay Lý Sơn, nâng cấp các tuyến quốc lộ huyết mạch, tạo ra một trục giao thông thông suốt từ Tây Nguyên ra biển và kết nối quốc tế.

Song song với đó, phải tạo được môi trường thực sự thông thoáng để kinh tế tư nhân phát triển, có cơ chế, chính sách đột phá thúc đẩy mạnh mẽ khởi nghiệp sáng tạo, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất và đời sống, triển khai thực chất, hiệu quả các Nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân (Nghị quyết số 68-NQ/TW) và đột phá khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số (Nghị quyết số 57-NQ/TW).

Bốn là, phải luôn luôn chăm lo, nâng cao đời sống của Nhân dân. Phát triển kinh tế phải đi đôi với tiến bộ và công bằng xã hội. Phải thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, đặc biệt quan tâm đến vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, không để ai bị bỏ lại phía sau. Trong không khí hào hùng của những ngày Tháng Tám lịch sử, chúng ta càng thấm nhuần đạo lý "Uống nước nhớ nguồn". Quảng Ngãi là mảnh đất anh hùng, giàu truyền thống cách mạng. Thành công vĩ đại của các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm luôn nhắc nhở chúng ta khắc ghi những cống hiến, hy sinh của đồng bào miền tây Quảng Ngãi. Vì vậy, phải quan tâm thúc đẩy phát triển kinh tế miền tây, bố trí nhiều hơn các dự án ưu đãi để phát huy lợi thế, tiềm năng, thu hút nhà đầu tư; giải quyết việc làm, nâng cao mức sống người dân, rút ngắn khoảng cách giữa các vùng, miền. Tăng cường chăm lo cho các gia đình chính sách, người có công không chỉ là trách nhiệm, mà còn là mệnh lệnh của trái tim. Năm tháng qua đi, cơ hội để chúng ta tri ân, thực hiện chính sách đền ơn đáp nghĩa cho gia đình liệt sỹ, thương binh sẽ vơi dần. Vì vậy phải quyết liệt hơn, khẩn trương hơn, chu đáo hơn trong thực hiện chính sách cho người có công; đảm bảo 100% người có công và gia đình được chăm lo toàn diện, có mức sống "bằng hoặc cao hơn mức sống của người dân nơi cư trú".

Năm là, đột phá trong cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, xem đây là nhiệm vụ cấp bách, quan trọng. Quán triệt và thực hiện quyết liệt Chương trình của Chính phủ về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, lấy sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp làm thước đo. Theo đó, cần rà soát để tiếp tục cắt giảm, đơn giản hóa ít nhất 30% thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh; giảm 30% thời gian giải quyết và 30% chi phí tuân thủ trong năm đầu của nhiệm kỳ. Phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo tinh thần "cấp nào sát cơ sở, sát nhân dân nhất thì giao cấp đó giải quyết", chấm dứt tình trạng tầng nấc, hạch sách, nhũng nhiễu, kéo dài thời gian. Cải cách hành chính phải gắn liền với chuyển đổi số, hướng tới một nền hành chính thân thiện, có khả năng cung ứng mọi dịch vụ công trên nền tảng số và không phụ thuộc vào địa giới hành chính, phục vụ người dân minh bạch, hiệu quả.

Tôi cũng đề nghị các đồng chí cập nhật và quán triệt thêm các Nghị quyết mới của Bộ Chính trị về giải pháp đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe Nhân dân. Theo đó, phải tập trung xây dựng một hệ thống giáo dục thực sự công bằng, chất lượng, lấy người học làm trung tâm, giáo dục toàn diện cả về nhân cách, đạo đức và trí tuệ; chuyển mạnh tư duy từ chữa bệnh sang phòng bệnh, nâng cao năng lực y tế cơ sở, y tế dự phòng, đảm bảo cho mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe có chất lượng ngay từ đầu. Nhiệm kỳ tới, chúng ta cần quyết tâm tạo ra ngay những chuyển biến vượt bậc, những thay đổi nền tảng trong hai lĩnh vực quan trọng này.

Thưa các đồng chí,

6. Với truyền thống cách mạng anh hùng, với sức mạnh đại đoàn kết và khát vọng vươn lên, tôi tin tưởng Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Quảng Ngãi sẽ thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội. Và Tôi mong rằng, mỗi cán bộ, đảng viên và người dân Quảng Ngãi sẽ luôn quyết tâm "Hợp nhất sức mạnh - Kiến tạo tương lai" chung tay xây dựng tỉnh Quảng Ngãi phát triển nhanh, bền vững, góp phần tích cực vào sự phát triển chung của cả nước.

Một lần nữa, chúc Đại hội thành công tốt đẹp! Chúc Đảng bộ và Nhân dân Quảng Ngãi đoàn kết, đổi mới, cất cánh trong kỷ nguyên mới!

Xin trân trọng cảm ơn!