Quảng Ngãi cam kết khắc phục dứt điểm các tồn tại trong khai thác IUU

Tình trạng tàu cá có nguy cơ vi phạm IUU đã giảm rõ rệt

Ngày 8/9, Đoàn công tác của Bộ NN&MT do Thứ trưởng Phùng Đức Tiến dẫn đầu đã kiểm tra khu neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá Tịnh Hòa và làm việc với tỉnh Quảng Ngãi về tiến độ triển khai các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) trong chống khai thác IUU.

Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, thời gian qua, địa phương đã chỉ đạo quyết liệt, ban hành nhiều kế hoạch cụ thể, tổ chức hội nghị quán triệt đến cấp xã, tăng cường giám sát và xử lý trách nhiệm người đứng đầu. Nhờ đó, tình trạng tàu cá có nguy cơ vi phạm IUU đã giảm rõ rệt.

Đến ngày 31/8, toàn tỉnh có 4.898 tàu cá từ 6m trở lên, trong đó hơn 95% đã được cấp phép khai thác. Việc đăng ký, đăng kiểm, đánh dấu tàu cá đạt 100%. Tất cả các tàu cá hoạt động khai thác đều đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS). Các trường hợp chưa lắp đặt được lập danh sách theo dõi riêng để quản lý.

Tỉnh cũng đã triển khai hệ thống truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử eCDT cho 100% tàu ra, vào cảng; giám sát hơn 13.400 tấn sản lượng qua cảng và thu nhận 13.500 quyển nhật ký khai thác. Tính đến tháng 8/2025, Ban Quản lý các cảng cá đã cấp 99 giấy xác nhận nguyên liệu với hơn 2.500 tấn hải sản; Chi cục Thủy sản – Biển đảo cấp 62 giấy chứng nhận thủy sản khai thác với hơn 800 tấn sản phẩm.

Tuy nhiên, theo Sở NN&MT, địa phương vẫn còn tình trạng tàu mất kết nối VMS và vượt ranh giới khai thác. Trong hai năm 2024 - 2025, lực lượng chức năng đã xử lý nhiều trường hợp vi phạm nhưng vẫn gặp khó khăn do nhân lực mỏng và lúng túng trong áp dụng quy định xử lý hành chính.

Trước những tồn tại trên, Quảng Ngãi cam kết chỉ đạo quyết liệt, xử lý dứt điểm, yêu cầu các địa phương và đơn vị liên quan tăng cường phối hợp, giám sát, kịp thời phát hiện và ngăn chặn tàu vi phạm.

Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở NN&MT cho hay: "Tỉnh cam kết triển khai đồng bộ các giải pháp, bảo đảm có chuyển biến rõ rệt từ nay đến ngày 15/9, chuẩn bị tốt nhất cho đợt làm việc với Đoàn Thanh tra EC. Đây là nhiệm vụ cấp bách, vừa bảo vệ uy tín ngành thủy sản, vừa bảo đảm sinh kế bền vững cho ngư dân".

Khẩn trương hoàn thiện hạ tầng thủy sản, phục vụ ngư dân

Về hạ tầng cảng cá, tỉnh Quảng Ngãi đang triển khai dự án nâng cấp, mở rộng khu neo đậu tránh trú bão kết hợp cảng cá Tịnh Hòa (xã Đông Sơn). Dự án có tổng mức đầu tư 460 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách Trung ương 400 tỷ đồng, địa phương 60 tỷ đồng. Theo thiết kế, bến cảng mới dài 350m, rộng 12m, khi hoàn thành có thể tiếp nhận khoảng 25.000 tấn thủy sản/năm.

Đến đầu tháng 9/2025, khối lượng thi công mới đạt 16,8%. Nhiều hạng mục quan trọng như cải tạo cảng cũ, kè, đường nội cảng, hệ thống cấp – thoát nước đã được triển khai. Tuy nhiên, tiến độ đang bị ảnh hưởng do công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng mới đạt gần 50% diện tích. Chi phí đền bù tăng hơn 39 tỷ đồng so với dự toán ban đầu. Ngoài ra, thiết kế cầu thang cập tàu tại bến được đánh giá là chưa hợp lý, gây khó khăn cho ngư dân khi vận chuyển hàng hóa.

Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở NN&MT tỉnh cho rằng, đây là dự án hạ tầng nghề cá trọng điểm, góp phần bảo vệ ngư dân trong mùa mưa bão và thúc đẩy kinh tế biển của tỉnh. Chính quyền sẽ tập trung tháo gỡ vướng mắc về mặt bằng, vốn và tiến độ để sớm đưa công trình vào phục vụ ngư dân. Để bảo đảm mục tiêu này, địa phương kiến nghị Bộ NN&MT sớm phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư, đồng thời đề xuất UBND tỉnh bổ sung nguồn vốn bồi thường, giải phóng mặt bằng. Nếu được tháo gỡ kịp thời, cảng cá Tịnh Hòa sẽ trở thành trung tâm nghề cá hiện đại, an toàn, góp phần nâng cao đời sống cho cộng đồng ngư dân Quảng Ngãi.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ NN&MT Phùng Đức Tiến ghi nhận những nỗ lực của Quảng Ngãi trong công tác chống khai thác IUU, đặc biệt là ứng dụng công nghệ số; các cơ quan chức năng trong tỉnh cũng đã có sự phối hợp tương đối chặt chẽ để giám sát đội tàu khai thác, xử lý vi phạm.

"Đây là cơ hội vàng để Việt Nam gỡ ‘thẻ vàng’ thủy sản sau 8 năm. Đợt này phải ra quân đồng bộ, quyết liệt và triệt để. Từ nay đến ngày 15/9, chúng ta phải chứng minh cho Ủy ban châu Âu thấy rằng Việt Nam đã đi vào quỹ đạo, có sự chuyển biến tích cực trên cả 4 nội dung: thể chế, quản lý giám sát đội tàu, truy xuất nguồn gốc và xử lý vi phạm hành chính", Thứ trưởng Bộ NN&MT nhấn mạnh

Với dự án cảng cá Tịnh Hòa, Thứ trưởng Bộ NN&MT đề nghị tỉnh phải đẩy nhanh tiến độ, thi công ngày đêm, không để chậm trễ vì các lý do chủ quan. Bộ sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ tối đa để tỉnh hoàn thành nhiệm vụ, tạo chuyển biến rõ rệt trong phát triển hạ tầng thủy sản và chống khai thác IUU.

Lưu Hương