Tăng minh bạch, mở rộng quyền tiếp cận vốn và đẩy nhanh thủ tục ODA

Chiều 10/12, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, với 432/433 đại biểu tán thành, đạt 91,33%. 

Việc sửa đổi luật lần này được đánh giá là bước hoàn thiện quan trọng trong quản lý tài chính công, tạo điều kiện linh hoạt hơn trong điều hành chính sách nợ, đồng thời nâng cao hiệu quả sử dụng vốn vay, nhất là vốn ODA và vốn vay ưu đãi nước ngoài.

Tiếp thu tối đa ý kiến, chỉnh lý dự thảo để bảo đảm đồng bộ pháp luật

Trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo luật, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết Chính phủ đã rà soát kỹ lưỡng, tiếp thu tối đa ý kiến của các đại biểu Quốc hội, đồng thời bảo đảm dự thảo phù hợp, thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành. Các nội dung điều chỉnh tập trung vào việc hoàn thiện cơ chế quản lý nợ công theo hướng hiện đại, linh hoạt và minh bạch hơn.

Một điểm mới quan trọng của dự thảo luật là bổ sung thẩm quyền cho Chính phủ trong việc điều hành hạn mức bảo lãnh. Theo đó, Chính phủ được quyết định trong trường hợp hạn mức bảo lãnh có thể vượt tăng trưởng GDP năm trước, giúp chủ động xử lý yêu cầu vốn trong bối cảnh nền kinh tế biến động. 

Bên cạnh đó, luật giao Chính phủ quy định chi tiết quy trình lập, phê duyệt và công bố kế hoạch vay-trả nợ công hàng năm, góp phần nâng cao tính kỷ luật, minh bạch và khả năng dự báo.

Rút gọn thủ tục ODA và vốn vay ưu đãi để đẩy nhanh giải ngân

Dự thảo luật cắt giảm một số quy trình, thủ tục liên quan đến vốn ODA và vay ưu đãi nước ngoài, nhằm thúc đẩy giải ngân và tăng khả năng tiếp cận nguồn vốn này. Theo đó, rút gọn một bước xin ý kiến thẩm tra của Bộ Ngoại giao và Bộ Tư pháp; đồng thời đơn giản hóa việc xin ý kiến các bộ, ngành khi đề xuất ký điều ước quốc tế về vay vốn. Việc cải cách thủ tục giúp giảm thời gian chờ đợi, tăng khả năng huy động vốn cho các bộ, ngành và địa phương.

Luật sửa đổi cho phép mở rộng chủ thể có quyền đề xuất khoản vay, bao gồm bộ, ngành trung ương, UBND cấp tỉnh và doanh nghiệp nhà nước, đồng thời mở rộng cho doanh nghiệp có trên 50% vốn nhà nước được đề xuất vay. Quy định này nhằm tăng năng lực tiếp cận nguồn vốn ODA và vốn vay ưu đãi cho các đơn vị sản xuất, kinh doanh quan trọng của nền kinh tế, tạo thêm động lực phát triển.

Luật bổ sung quy định giao Bộ Tài chính xây dựng cơ sở dữ liệu nợ công thống nhất, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số và yêu cầu báo cáo nợ công hằng tháng nhằm tăng tính minh bạch và khả năng giám sát. 

Một điểm mới đáng chú ý là quy định miễn thuế đối với thu nhập từ lãi trái phiếu Chính phủ, áp dụng cho cả nhà đầu tư trong và ngoài nước, giúp tăng tính hấp dẫn của kênh đầu tư này và hỗ trợ huy động vốn hiệu quả hơn cho Nhà nước.

Chính phủ cũng đã giải trình rõ các vấn đề về phân cấp trong đàm phán điều ước quốc tế và thỏa thuận vay; làm rõ cơ chế vay lại và chia sẻ rủi ro, điều kiện vay lại đối với địa phương; quy định về quản lý bảo lãnh Chính phủ và phát hành trái phiếu chính quyền địa phương. Các nội dung này được hoàn thiện để bảo đảm tính minh bạch, an toàn nợ công và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Phương Liên