Trung tâm tài chính: 'Cú hích' đối với nền kinh tế

Các mô hình TTTC trên thế giới

Hiện các TTTC trên thế giới được chia chủ yếu thành 3 nhóm chính: TTTC quốc gia, TTTC khu vực và TTTC quốc tế, với các đặc điểm về quy mô, đa dạng các dịch vụ, tính kết nối khác nhau theo mức độ từ thấp đến cao. 

Trong đó, các TTTC quốc tế có quy mô lớn, có ảnh hưởng trên thị trường tài chính toàn cầu và là khu vực tập trung nhiều định chế tài chính quy mô lớn, tập đoàn đa quốc gia cung cấp hầu hết các sản phẩm tài chính cho các chủ thể trong TTTC và xuyên biên giới. 

TTTC quốc tế gồm các đặc điểm chính: Có sàn giao dịch chứng khoán, hàng hóa, ngoại tệ chuyên biệt; có cơ cở hạ tầng kết nối chất lượng cao, bảo mật và ổn định, hỗ trợ thúc đẩy các đa dạng các hoạt động giao dịch, giao thương quy mô lớn trong lĩnh vực tài chính, kinh tế, thương mại… và thường được xếp trong nhóm 20 TTTC hàng đầu thế giới theo bộ chỉ số đánh giá TTTC (GFCI), tiêu biểu như: New York, London, Singapore, Hong Kong (Trung Quốc)… 

Tiếp theo, các TTTC khu vực là TTTC có thị trường tài chính và hạ tầng phát triển, tập trung nhiều định chế tài chính quy mô khu vực và là nơi đặt trụ sở khu vực của nhiều định chế tài chính, tập đoàn đa quốc gia, thường được đặt tại một thành phố lớn, có tính kết nối cao. TTTC khu vực có thể tập trung cung cấp một số dịch vụ, sản phẩm tài chính theo lợi thế cạnh tranh của TTTC đó với quy mô thị trường lớn hơn các TTTC quốc gia, nhưng không cung cấp đa dạng các sản phẩm, dịch vụ tài chính xuyên biên giới quy mô lớn như một TTTC quốc tế, tiêu biểu như: Frankfurt, Paris, Tokyo, Dubai, Astana…

Đối với TTTC quốc gia, đây là TTTC có quy mô nhỏ đến trung bình với vai trò cung cấp các dịch vụ tài chính cho các hoạt động đầu tư kinh doanh trong nước, thường được đặt tại trung tâm kinh tế của quốc gia đó, với vai trò là cầu nối giữa dòng vốn đầu tư quốc tế với nền kinh tế trong nước. Theo đó, chính phủ các nước thường xây dựng cơ chế đặc thù kèm theo cơ chế thử nghiệm chính sách trong một số lĩnh vực mới với mục tiêu tạo lợi thế cạnh tranh cho TTTC quốc gia so với các nước trong khu vực, tiêu biểu như: Bangkok, Jakarta, GIFT City (Ấn Độ)…

Việt Nam hội tụ đủ yếu tố để hình thành TTTC quốc tế và khu vực

Việt Nam được đánh giá là đang có đủ điều kiện cần thiết để phát triển thị trường tài chính hiện đại, hướng đến hình thành TTTC quốc tế và khu vực. 

Thứ nhất, theo báo cáo của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), tổng quy mô GDP năm 2024 của Việt Namkhoảng  tỷ USD, quy mô nền kinh tế xếp hạng 34 thế giới, bình quân GDP đầu người khoảng 4.700 USD. Với tốc độ tăng trưởng kinh tế những năm vừa qua, kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn được bảo đảm, Việt Nam đang đặt mục tiêu tăng trưởng GDP ít nhất 8% trong năm 2025, phấn đấu đạt mức 2 con số trong những năm tới. 

Thứ hai, mức vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt gần 7,2 triệu tỷ đồng, tăng 21,2% so với cuối năm 2023, tương đương 70,4% GDP ước tính năm 2023, tốc độ tăng trưởng của thị trường chứng khoán đạt 2 con số, cao nhất khu vực. 

Thứ ba, Việt Nam có nền kinh tế hội nhập, độ mở lớn, đã ký kết 17 FTA với trên 65 nền kinh tế hàng đầu thế giới; quy mô xuất nhập khẩu khoảng 800 tỷ USD, gấp khoảng 1,7 lần GDP. 

Thứ tư, chính trị ổn định, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm, cuộc sống thanh bình, có môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển.

Thứ năm, Việt Nam đang tích cực thực hiện các đột phá chiến lược theo hướng thể chế thông thoáng, hạ tầng thông suốt, quản trị thông minh.

Ngày 15/11/2024, Bộ Chính trị đã ra Thông báo kết luận 47-TB/TW về việc xây dựng TTTC khu vực và quốc tế tại Việt Nam. Theo đó, thành lập TTTC quốc tế toàn diện tại TPHCM và TTTC khu vực tại Đà Nẵng. Ngày 31/12/2024, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết số 259/NQ-CP phê duyệt Kế hoạch hành động triển khai xây dựng TTTC khu vực và quốc tế tại Việt Nam. 

Việc xây dựng TTTC được Đảng, Nhà nước, Quốc hội và Chính phủ xác định là một trong những đột phá về thể chế, là quyết sách nhằm giải phóng các nguồn lực, thúc đẩy chuyển đổi mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả và năng lực cạnh tranh để chuẩn bị cho kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, đồng thời tạo ra cơ chế, nguồn lực mới, là "cú hích" mạnh đối với nền kinh tế đất nước.