Xây dựng nông thôn mới gắn với giảm nghèo bền vững: Lấy người dân làm trung tâm phát triển

Với cách tiếp cận đó, tỉnh Bắc Ninh đang triển khai chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn chặt với chương trình giảm nghèo bền vững, tạo nên động lực phát triển đồng bộ, lâu dài và bao trùm.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Bắc Ninh Bùi Quang Phát, đến hết tháng 10/2025, toàn tỉnh có 51/66 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 5 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 452 thôn đạt chuẩn thôn nông thôn mới kiểu mẫu. Đây không chỉ là những con số về danh hiệu, mà phản ánh sự thay đổi thực chất về diện mạo nông thôn và chất lượng sống của người dân.

Song hành với xây dựng nông thôn mới, công tác giảm nghèo bền vững tiếp tục đạt kết quả tích cực. Dự kiến đến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn khoảng 0,56% theo chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021–2025, giảm mạnh so với năm 2024. Điều đáng chú ý là giảm nghèo không còn mang tính hỗ trợ ngắn hạn, mà được gắn với sinh kế, việc làm, tiếp cận dịch vụ cơ bản và nâng cao năng lực tự vươn lên của người dân.

Thực tiễn triển khai tại Bắc Ninh cho thấy, xây dựng nông thôn mới chính là nền tảng quan trọng để giảm nghèo bền vững. Khi hạ tầng giao thông, điện, nước sạch, trường học, cơ sở y tế được đầu tư đồng bộ, người dân – nhất là hộ nghèo, cận nghèo – có điều kiện thuận lợi hơn để tiếp cận dịch vụ xã hội, phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập.

Các tiêu chí môi trường, nước sạch, an toàn thực phẩm được tỉnh đặc biệt chú trọng đã trực tiếp cải thiện điều kiện sống ở nông thôn. Đến nay, 100% hộ gia đình trong tỉnh sử dụng nước hợp vệ sinh, trên 83% hộ được sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn. Công tác thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt được tổ chức đến từng thôn, xóm, góp phần tạo môi trường sống an toàn, lành mạnh – yếu tố quan trọng giúp người nghèo thoát nghèo một cách bền vững.

Giảm nghèo gắn với phát triển sinh kế và cộng đồng

Một điểm nhấn trong cách làm của Bắc Ninh là giảm nghèo gắn với phát triển sinh kế tại chỗ, dựa vào thế mạnh của từng địa phương. Thông qua chương trình xây dựng nông thôn mới, nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, mô hình kinh tế hợp tác, tổ hợp tác, làng nghề nông thôn được hình thành và nhân rộng, tạo việc làm ổn định, tăng thu nhập cho người dân.

Cùng với đó, công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia xây dựng nông thôn mới được triển khai sâu rộng. Giai đoạn 2021–2025, người dân toàn tỉnh đã tự nguyện hiến hàng trăm nghìn mét vuông đất, đóng góp hàng trăm nghìn ngày công để xây dựng các công trình hạ tầng thiết yếu. Chính sự tham gia chủ động này đã góp phần củng cố tinh thần đoàn kết cộng đồng – yếu tố then chốt giúp công tác giảm nghèo đi vào chiều sâu và bền vững.

Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Bắc Ninh cũng thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn trong quá trình triển khai, nhất là việc sắp xếp đơn vị hành chính, ảnh hưởng đến công tác rà soát đối tượng thụ hưởng và tiến độ giải ngân nguồn vốn. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để tỉnh rà soát, điều chỉnh cách làm theo hướng tinh gọn, hiệu quả hơn, bảo đảm nguồn lực được sử dụng đúng mục tiêu, đúng đối tượng.

Thời gian tới, Bắc Ninh tiếp tục xác định xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ xuyên suốt của cả hệ thống chính trị. Trọng tâm là nâng cao chất lượng các tiêu chí nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, đồng thời bảo đảm không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển.

Với cách làm bài bản, lấy người dân làm trung tâm và coi giảm nghèo bền vững là thước đo quan trọng của xây dựng nông thôn mới, Bắc Ninh đang từng bước xây dựng những miền quê không chỉ khang trang, hiện đại, mà còn ấm no, công bằng và phát triển bền vững trong dài hạn.

Thiện Tâm