Tự chủ bệnh viện: Cần theo lộ trình, cơ chế phù hợp

Thời gian qua, vấn đề tự chủ bệnh viện một lần nữa lại thu hút sự quan tâm của dư luận khi hai bệnh viện tuyến cuối của cả nước là Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện K đều đã xin dừng cơ chế tự chủ. Lí giải về vấn đề này, ông Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, việc xin dừng tự chủ toàn diện nguyên nhân chính là do các văn bản pháp quy chưa rõ ràng, chưa chắc chắn do vậy dễ dẫn đến sai lầm, sai sót trong quá trình thực hiện. Vì vậy, việc thực hiện xã hội hóa trong bệnh viện thời gian qua, chủ trương đúng nhưng thực hiện nhiều cơ sở xảy ra thiếu sót.

"Thứ nhất, vướng vào trong tất cả các bệnh viện đều phải trải qua. Thứ hai, câu chuyện của Bệnh viện Bạch Mai đặc biệt hơn, 15 năm qua BV thực hiện tự chủ theo Nghị quyết 43 của Chính phủ - tự chủ theo thường xuyên. Tuy nhiên, hầu hết các thiết bị y tế trong BV Bạch Mai thực hiện trong đề án liên doanh, liên kết. Năm 2019, BV được thanh tra, kiểm tra toàn diện. Trong quá trình thanh tram kiểm tra, toàn diện thì phát hiện tra những thiếu soát, sai phạm tới công tác liên doanh, liên kết tại bệnh viện. Điều này dẫn đến khi chúng tôi bắt tay vào tự chủ toàn diện, toàn bộ trang thiết bị y tế tại bệnh viện các đề án đã hết hợp đồng được dừng lại, các đề án còn hợp đồng lại vướng vào vướng vào các thủ tục pháp lý sai phạm dẫn đến các thiết bị y tế thiếu trầm trọng. Sang đến quý II/2022, khi dịch bệnh được kiểm soát thì số lượng lượng bệnh nhân tăng lên đột biến, lúc đó bộc lộ ra thiếu các trang thiết bị ở con số 0 tròn trĩnh".

Cũng là bệnh viện thực hiện việc tự chủ sau hai năm, ông Lê Văn Quảng, Giám đốc bệnh viện K cho biết, việc tự chủ toàn diện BV gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là về nguồn vốn để đầu tư mua sắm máy móc, thiết bị cùng những rào cản về pháp lý khác.

Chia sẻ về vấn đề này, TS. Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban về Các vấn đề xã hội của Quốc hội cho rằng, tự chủ bệnh viện là con đường duy nhất để giải quyết những khó khăn bất cập hiện nay của ngành y tế. Tuy nhiên mỗi bệnh viện có đặc thù riêng nên cần có Nghị quyết riêng cho từng bệnh viện. Thời gian tới, để tháo gỡ, mở rộng mô hình tự chủ bệnh viện, theo ông Lợi cho rằng, quan trọng nhất vẫn là vấn đề con người. Bên cạnh đó, vấn đề đặt ra với các cơ quan quản lý, phải quản lý thật chặt, giám sát họ trong quá trình thực hiện có sai sót phải có sự điều chỉnh ngay.

"Chủ trương đổi mới sự nghiệp công lập và tiến đến tự chủ là chủ trương hết sức đúng đắn được khẳng định trong Nghị quyết 19 của Trung ương. Tuy nhiên, trong Nghị quyết 19 Trung ương, sẽ có các bước đi, lộ trình, cách thức và thực hiện. Vì vậy, tự chủ ở nhóm nào đầu tiên phải đủ điều kiện. Thứ hai, bệnh viện, thủ trưởng, đơn vị đó phải quyết định vận mệnh của mình. Hai vấn đề này là vấn đề cốt lõi. Đại dịch COVID-19 là cơ hội để chúng ta nhìn nhận ra chúng ta. Cho nên, tôi rất đồng tình chúng ta tiếp tục các bệnh viện tự chủ ở nhóm 2. Tuy nhiên chúng ta đầu tư, cũng không thể mãi mãi. Khi chúng ta lớn, chúng ta đủ điều kiện thì tự chủ toàn phần. Cuối cùng, tôi cho rằng đây là bệnh viện tuyến cuối cùng và phải có trách nhiệm chuyển giao khoa học kĩ thuật, nâng cao năng lực cho đội ngũ bác sĩ của chúng ta".

Theo các chuyên gia, hiện nay Chính phủ, Bộ Y tế và các cơ quan liên quan đang có những chính sách tháo gỡ những bất cập khi thực hiện tự chủ bệnh viện, nếu chưa tháo gỡ được, chúng ta phải bình tĩnh xem lại chủ trương này. Các chuyên gia cũng cho rằng, tự chủ bệnh viện mặc dù được xem là có những lợi ích nhất định cần được nghiên cứu thấu đáo, có lộ trình và điều kiện cụ thể để áp dụng theo từng phạm vi và mức độ tự chủ.