Đề xuất tiêu chí xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn giai đoạn 2026-2030

Ủy ban Dân tộc cho biết, ưu tiên đầu tư phát triển kinh tế - xã hội đối với các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN) là đầu tư có trọng tâm, trọng điểm cho phát triển bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào DTTS; thu hẹp dần khoảng cách về mức sống so với vùng phát triển; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù; đảm bảo quyền và cơ hội bình đẳng giới; nâng cao mặt bằng dân trí và chất lượng nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới; góp phần quan trọng thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội, nhằm đạt được mục tiêu "không để ai bị bỏ lại phía sau".

Việc xây dựng dự thảo nhằm mục tiêu ban hành tiêu chí làm cơ sở để xác định đối tượng đặc thù, khó khăn nhất và phạm vi thực hiện các chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước, đặc biệt trong Chương trình mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN giai đoạn 2026 - 2030 đảm bảo đầu tư trọng tâm, trọng điểm, hiệu quả.

Phạm vi áp dụng là vùng đồng bào DTTS&MN. Thời gian thực hiện, giai đoạn 2026 - 2030. Đối tượng thực hiện: là các DTTS còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù sinh sống ổn định trên địa bàn các xã, thôn thuộc vùng đồng bào DTTS&MN.

Tiêu chí xác định các dân tộc còn gặp nhiều khó khăn giai đoạn 2026 - 2030

Dân tộc còn gặp nhiều khó khăn là các DTTS sinh sống ổn định trên địa bàn các xã, thôn thuộc vùng đồng bào DTTS&MN và đáp ứng được một trong 03 tiêu chí sau:

(i) Có tỷ lệ bình quân hộ nghèo đa chiều lớn hơn so với bình quân chung tương ứng của 32 DTTS khó khăn;

(ii) Có tỷ lệ bình quân người từ 15 đến 60 tuổi không biết đọc, biết viết tiếng phổ thông lớn hơn so với bình quân chung tương ứng của 32 DTTS khó khăn;

(iii) Có tỷ suất chết của trẻ em dưới 1 tuổi lớn hơn so với tỷ suất bình quân chung tương ứng của 32 DTTS khó khăn.

So với bộ tiêu chí của giai đoạn 2021 - 2025 (tại Quyết định số 39/2020/QĐ-TTg), bộ tiêu chí này kế thừa tiêu chí của giai đoạn I. Việc xác định tỷ lệ không tính các tiêu chí theo tỷ lệ gấp 1,5 lần bình quân của 53 DTTS mà tính các tiêu chí theo tỷ lệ bình quân của 53 DTTS còn gặp nhiều khó khăn đã được xác định ở giai đoạn I.

Tiêu chí xác định dân tộc có khó khăn đặc thù

Dân tộc có khó khăn đặc thù là dân tộc sinh sống ổn định trên địa bàn vùng đồng bào DTTS&MN và đáp ứng 01 trong 02 tiêu chí sau:

(i) Có dân số dưới 10.000 người;

(ii) Dân tộc còn gặp nhiều khó khăn có dân số trên 10.000 người, có tỷ lệ hộ nghèo đa chiều từ 60% trở lên.

So với tiêu chí xác định dân tộc khó khăn đặc thù của giai đoạn 2021-2025, ngoài tiêu chí được kế thừa của Quyết định số 39/2020/QĐ-TTg, tiêu chí giai đoạn 2026 - 2030 được bổ sung thêm: dân tộc còn gặp nhiêu khó khăn có số dân trên 10.000 người, có tỷ lệ hộ nghèo đa chiều từ 60% trở lên sinh sống tại vùng DTTS&MN. Việc quy định như vậy sẽ không bỏ sót đối tượng thực sự khó khăn tại vùng sâu, vùng xa.

Mời bạn đọc xem toàn văn dự thảo và góp ý tại đây.

Khánh Linh