Điều chỉnh quy chuẩn về phòng cháy, chữa cháy, giảm chi phí đầu tư cho người dân, doanh nghiệp

Theo đó, Quy chuẩn này áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cho nhà và công trình trên lãnh thổ Việt Nam; quy định về trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cho nhà, công trình, hạ tầng kỹ thuật về phòng cháy, chữa cháy của khu đô thị, khu nhà ở, khu dân cư, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu du lịch, khu nghiên cứu, đào tạo, khu thể dục, thể thao (gọi chung là nhà, công trình) khi xây dựng mới hoặc khi cải tạo, thay đổi trong các trường hợp cải tạo làm tăng quy mô hoặc thay đổi công năng sử dụng hoặc thay đổi hạng nguy hiểm cháy và cháy nổ của gian phòng, nhà, công trình; cải tạo làm tăng quy mô của khu đô thị, khu nhà ở, khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu du lịch, khu nghiên cứu, đào tạo, khu thể dục, thể thao.

Nhà, công trình phục vụ mục đích quốc phòng, quân sự, an ninh, trật tự thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng, Bộ Công an được lựa chọn áp dụng quy định của Quy chuẩn này. Trường hợp có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia quy định về trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cho từng loại công trình cụ thể thì áp dụng theo quy định của quy chuẩn đó.

Việc trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ tuân thủ theo các tiêu chuẩn đã được viện dẫn trong Quy chuẩn này. Trường hợp Quy chuẩn này chưa có quy định thì việc áp dụng tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn nước ngoài đối với việc trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cho nhà, công trình thực hiện theo quy định của pháp luật về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật.

Đối với việc trang bị, bố trí phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ cho công trình đặc thù (nhà máy điện; cơ sở hạt nhân; cơ sở sản xuất, bảo quản vật liệu nổ công nghiệp và tiền chất thuốc nổ; kho vật liệu nổ công nghiệp, tiền chất thuốc nổ; cơ sở khai thác, chế biến, sản xuất, vận chuyển, kinh doanh, bảo quản dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ, khí đốt trên đất liền; kho dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ; kho khí đốt; cảng xuất, nhập dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ, khí đốt; bãi đỗ xe) ngoài tuân thủ theo quy định của Quy chuẩn này thì lựa chọn tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế, tiêu chuẩn khu vực, tiêu chuẩn nước ngoài để áp dụng.

Trong một số trường hợp riêng biệt, có thể xem xét thay thế một số yêu cầu của Quy chuẩn này đối với công trình cụ thể khi có luận chứng kỹ thuật nêu rõ các giải pháp bổ sung, thay thế để bảo đảm an toàn cháy cho công trình và luận chứng này phải được cơ quan quản lý về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chấp thuận, cụ thể: đối với công trình quy định tại khoản 1 Điều 9 Thông tư số 36/2025/TT-BCA ngày 15/5/2025 của Bộ trưởng Bộ Công an quy định chi tiết một số điều của Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ và Nghị định số 105/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ do Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ chấp thuận; đối với công trình quy định tại khoản 2 Điều 9 Thông tư số 36/2025/TT-BCA, công trình không thuộc diện thẩm định thiết kế về phòng cháy và chữa cháy nhưng thuộc đối tượng phải trang bị phương tiện phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ do Phòng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ Công an cấp tỉnh chấp thuận.

Bỏ quy định phải dự trữ không ít hơn 10% số lượng bình chữa cháy; giảm loại hình công trình thuộc diện phải trang bị hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động

Quy chuẩn được xây dựng trên cơ sở tham khảo TCVN 3890:2023 Phòng cháy chữa cháy - Phương tiện phòng cháy và chữa cháy cho nhà và công trình - Trang bị, bố trí. Tuy nhiên, căn cứ vào sự phát triển của khoa học công nghệ, cũng như tham khảo quy định của một số nước tiên tiến trên thế giới, Bộ Công an đã xây dựng nội dung của quy chuẩn theo hướng giảm nhiều quy định, yêu cầu so với TCVN 3890:2023, trong đó có một số nội dung chính, cụ thể như sau:

1. Về quy định trang bị bình chữa cháy: QCVN 10:2025/BCA đã bỏ quy định yêu cầu phải dự trữ không ít hơn 10% số lượng bình chữa cháy cho nhà, công trình.

2. Về quy định trang bị hệ thống báo cháy tự động và hệ thống chữa cháy tự động

2.1. Hệ thống báo cháy tự động: QCVN 10:2025/BCA đã giảm loại hình công trình thuộc diện phải trang bị hệ thống báo cháy tự động. Theo đó, một số loại hình công trình được giảm bớt không phải trang bị hệ thống báo cháy, gồm: nhà lưu trữ sách, thư viện có tổng diện tích nhỏ hơn 300 m²; bảo tàng, nhà triển lãm, nhà trưng bày có tổng diện tích nhỏ hơn 300 m²; buồng sơn, buồng sấy, thùng, téc sử dụng chất lỏng dễ cháy; gian phòng hạng nguy hiểm cháy E, gian phòng hạng nguy hiểm cháy C4 trong các nhà sản xuất, nhà kho; công trình cáp trong nhà máy điện, trạm biến áp có sử dụng cáp chậm cháy; nhà ở riêng lẻ.

2.2. Hệ thống chữa cháy tự động: QCVN 10:2025/BCA đã giảm loại hình công trình thuộc diện phải trang bị hệ thống chữa cháy tự động. Theo đó, một số loại hình công trình được giảm bớt không phải trang bị hệ thống chữa cháy tự động, gồm: nhà chung cư có chiều cao phòng cháy và chữa cháy dưới 30 m; nhà chung cư có chiều cao phòng cháy và chữa cháy dưới 100 m không yêu cầu lắp đặt chữa cháy tự động trong các phòng ngủ (mà chỉ yêu cầu lắp đặt 01 đầu phun tại cửa căn hộ); nhà trẻ, trường mẫu giáo, trường mầm non và cơ sở giáo dục mầm non khác theo quy định của pháp luật về giáo dục có quy mô dưới 4 tầng hoặc có tổng diện tích sàn dưới 5.000 m²; nhà dưỡng lão, nhà chăm sóc người khuyết tật có tổng diện tích sàn dưới 500 m²; bảo tàng, nhà triển lãm, nhà trưng bày có tổng diện tích sàn dưới 500 m²; nhà chế biến, lưu trữ nông sản dạng hạt có tổng diện tích sàn dưới 3000 m²; gian phòng lưu trữ cao su, hạt nhựa, diêm, kim loại kiềm, sản phẩm pháo hoa, len, lông thú có diện tích nhỏ hơn 100 m² trong các cơ sở công nghiệp; buồng sơn, buồng sấy, thùng, téc sử dụng chất lỏng dễ cháy; gian phòng hạng nguy hiểm cháy E, gian phòng hạng nguy hiểm cháy C4 trong các nhà sản xuất, nhà kho; công trình cáp trong nhà máy điện, trạm biến áp có sử dụng cáp chậm cháy; nhà ở riêng lẻ; khoảng không gian phía trên trần giả hoặc dưới sàn nâng có chiều cao khoảng không gian.

Giảm đến 99% số lượng công trình độc lập không còn thuộc diện phải trang bị hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà, giảm chi phí đầu tư cho người dân, doanh nghiệp

3. Về quy định trang bị hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà được điều chỉnh trong Phụ lục C theo hướng giảm tối đa, kết hợp với quy định về trách nhiệm phải đầu tư hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà thuộc về UBND, các chủ đầu tư hạ tầng tại Nghị định 105/2025/NĐ-CP cho kết quả giảm đến 99% số lượng công trình độc lập không còn thuộc diện phải trang bị hệ thống cấp nước chữa cháy ngoài nhà, giảm chi phí đầu tư cho người dân, doanh nghiệp.

4. Về quy định trang bị phương tiện chữa cháy cơ giới:

- Bỏ quy định về trang bị tàu chữa cháy cho cảng biển; chỉ yêu cầu đối với bến cảng chuyên dùng LNG khi tiếp nhận tàu hoặc thiết bị có dung tích chứa từ 8.000 m³ trở lên, và cho phép sử dụng tàu lai dắt thay thế cho tàu chữa cháy.

- Bỏ quy định yêu cầu trang bị xe chữa cháy đối với: kho dự trữ cấp Quốc gia, Bộ, ngành; nhà máy điện hạt nhân; nhà máy giấy; nhà máy xi măng; nhà máy phân đạm; cơ sở khai thác khoáng sản.

- Nâng quy mô yêu cầu và giảm số lượng xe chữa cháy phải trang bị đối với: kho dầu mỏ và sản phẩm dầu mỏ, khu công nghiệp, cụm công nghiệp; nhà máy nhiệt điện; nhà máy thủy điện, nhà máy dệt.

- Bổ sung quy định cho phép các cơ sở sử dụng chung xe chữa cháy; quy định cho phép đầu tư xe chữa cháy theo phân kỳ đầu tư dự án, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.

5. Về quy định trang bị hệ thống loa thông báo và hướng dẫn thoát nạn

- Bỏ quy định trang bị hệ thống loa thông báo và hướng dẫn thoát nạn đối với nhà kho có tổng diện tích sàn từ 18.000 m² và từ 50 người trở lên trên một tầng.

- Giảm đối tượng phải trang bị hệ thống loa thông báo và hướng dẫn thoát nạn đối với nhà sản xuất, theo đó nhà sản xuất có tổng diện tích sàn từ 18.000 m² và từ 50 người đến 300 người trên một tầng (trước đây thuộc diện phải trang bị) nay không thuộc diện trang bị hệ thống này.

Tuyết Thư