Dự kiến sửa quy định xử phạt vi phạm hành chính lĩnh vực sở hữu công nghiệp

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, Nghị định số 99/2013/NĐ-CP từ khi ban hành tạo ra cơ sở pháp lý để các cơ quan nhà nước có thẩm quyền (thanh tra, công an, quản lý thị trường, hải quan, UBND các cấp) xử lý các hành vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp nhanh, đúng thẩm quyền.

Một số khó khăn, vướng mắc

Tuy nhiên, thực tiễn thi hành Nghị định 99/2013/NĐ-CP cũng cho thấy một số khó khăn, vướng mắc cần phải sửa đổi, bổ sung:

Nghị định số 99/2013/NĐ-CP chưa thống nhất và đồng bộ với Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2025, Luật Thanh tra năm 2025 và Nghị định số 189/2025/NĐ-CP quy định chi tiết Luật Xử lý vi phạm hành chính về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, cụ thể là còn chứa các quy định về thẩm quyền xử phạt hành chính của các Cơ quan Thanh tra Khoa học và Công nghệ và Thanh tra Thông tin và Truyền thông trong bối cảnh các cơ quan này đã được sắp xếp lại, không còn tồn tại.

Bên cạnh đó, Nghị định số 99/2013/NĐ-CP chưa thống nhất và đồng bộ với Nghị định số 189/2025/NĐ-CP về chức danh có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của cơ quan quản lý thị trường, hải quan và công an sau khi cơ cấu tổ chức của các ngành này có sự thay đổi.

Các quy định về thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện đã không còn phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp hiện nay. Luật Xử lý vi phạm hành chính năm 2025 và Nghị định số 189/2025/NĐ-CP có quy định chung về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp (trong đó có cấp xã). Tuy nhiên, Nghị định số 99/2013/NĐ-CP chưa có quy định cụ thể về thẩm quyền xử phạt hành chính của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã.

Trong những năm gần đây, số lượng các vụ việc có yêu cầu xử lý hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp trên internet tăng cao và tính chất cũng phức tạp hơn. Nghị định số 99/2013/NĐ-CP chưa quy định biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn truy cập tên miền, dẫn đến hiệu quả thực thi còn hạn chế.

Từ những lý do nêu trên, việc sửa đổi, bổ sung một số quy định trong Nghị định số 99/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực sở hữu công nghiệp là cần thiết.

Sửa đổi, bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính

Về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, dự thảo Nghị định sửa đổi khoản 6 Điều 15, cụ thể là bỏ quy định về phân định thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, bổ sung thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã để đồng bộ với Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, Điều 37a Luật xử lý vi phạm hành chính, Điều 5 Nghị định số 189/2025/NĐ-CP.

Bổ sung Điều 15a về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của Cục trưởng Cục Sở hữu trí tuệ và Trưởng đoàn kiểm tra chuyên ngành sở hữu công nghiệp của Cục Sở hữu trí tuệ trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ để đồng bộ với khoản 3 Điều 6 Nghị định số 189/2025/NĐ-CP.

Bãi bỏ khoản 1, 2 Điều 15 quy định về phân định thẩm quyền xử phạt của Thanh tra Khoa học và Công nghệ và Thanh tra Thông tin và Truyền thông; bãi bỏ Điều 16 về thẩm quyền xử phạt của Thanh tra Khoa học và Công nghệ; bãi bỏ Điều 17 về thẩm quyền xử phạt của Thanh tra Thông tin và Truyền thông để đồng bộ với Luật Thanh tra năm 2025; Nghị quyết số 190/2025/QH15 ngày 19/02/2025 của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước, Luật xử lý vi phạm hành chính, Luật Sở hữu trí tuệ.

Bổ sung biện pháp ngăn chặn truy cập tên miền xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp

Về hình thức xử phạt bổ sung và biện pháp khắc phục hậu quả, dự thảo Nghị định sửa đổi Điều 3, cụ thể là bổ sung điểm a khoản 3 Điều 3 về biện pháp khắc phục hậu quả "ngăn chặn truy cập tên miền xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp" trên mạng Internet bằng biện pháp kỹ thuật cần thiết. Quy định này nhằm cụ thể hóa quy định tại điểm d khoản 1 Điều 130 Luật Sở hữu trí tuệ; điểm l khoản 1 Điều 5 Luật An Ninh mạng và điểm b khoản 13 Điều 9 Nghị định số 147/2024/NĐ-CP ngày 09/ 11/2024). 

Trên thực tế, nhiều tên miền bị phát hiện xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp vẫn tiếp tục hoạt động sau khi bị xử phạt, gây khó khăn cho việc ngăn chặn và khắc phục hậu quả hoặc chủ thể đăng ký tên miền không rõ địa chỉ hoặc ở nước ngoài. Nghị định số 99/2013/NĐ-CP chưa quy định biện pháp kỹ thuật để ngăn chặn truy cập tên miền, dẫn đến hiệu quả thực thi còn hạn chế. Do đó, cần bổ sung biện pháp ngăn chặn truy cập tên miền xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp để tăng tính răn đe và bảo đảm hiệu lực quản lý nhà nước.

Bên cạnh đó, dự thảo Nghị định sửa đổi Điều 3a, cụ thể là thay thế cụm từ "Bộ Thông tin và Truyền thông" bằng "Bộ Khoa học và Công nghệ" để phù hợp với tổ chức Chính phủ hiện nay. Bổ sung khoản 5 Điều 3a để quy định trách nhiệm của các nhà cung cấp dịch vụ internet đảm bảo thi hành biện pháp xử phạt bổ sung theo quy định được bổ sung tại khoản 3 Điều 3 nêu trên.

Bộ Thông tin và Truyền thông đang lấy ý kiến đối với dự thảo này trên Cổng TTĐT của Bộ.

Minh Hiển