MÔ HÌNH GIAO THÔNG: Hình mẫu từ Phần Lan

Không có ca tử vong trong 12 tháng liên tiếp

Theo Corriere, 12 tháng liên tiếp vừa qua, Helsinki chỉ ghi nhận 277 vụ tai nạn giao thông gây thương tích và không có ca tử vong nào. Đáng nói, thành phố có lượng khách du lịch lớn, với khoảng 4,5 triệu lượt khách trong năm qua. Kết quả này là cột mốc quan trọng đối với thành phố có hơn 650.000 dân, là minh chứng sống động cho sự thành công của những chính sách giao thông kỷ luật và bền vững.

Mục tiêu "không còn người chết vì tai nạn giao thông vào năm 2050" là chiến lược đã được đặt ra từ lâu ở Helsinki, cùng với hàng loạt chính sách cụ thể nhằm hiện thực hóa điều đó. Một trong những biện pháp quan trọng nhất là việc giới hạn tốc độ 30 km/h ở phần lớn các tuyến đường nội đô, thay vì 50 km/h như truyền thống. Mức giới hạn này sẽ tiếp tục được mở rộng tới toàn bộ khu vực xung quanh trường học ở mọi cấp trong năm học tới.

Giới hạn tốc độ là then chốt

Ông Roni Utriainen thuộc Sở Môi trường đô thị Helsinki cho rằng, giới hạn tốc độ chính là yếu tố then chốt giúp thành phố giảm được tai nạn giao thông.

Theo một nghiên cứu của Đại học Bách khoa Athens năm 2024 - dựa trên dữ liệu từ 40 thành phố châu Âu - giới hạn tốc độ 30 km/h có thể giúp giảm hơn 40% tỉ lệ tử vong vì tai nạn giao thông. Tác động tích cực còn bao gồm giảm tiêu thụ nhiên liệu, tăng số người đi bộ và đi xe đạp, cải thiện chất lượng không khí và sức khỏe cộng đồng.

Nghiên cứu này chỉ ra nguy cơ tử vong khi xảy ra va chạm giữa ô tô và người đi bộ ở tốc độ 50 km/h cao gấp gần 5 lần so với ở tốc độ 30 km/h. Cụ thể, 90% người đi bộ tử vong trong va chạm ở tốc độ 50 km/h, so với chỉ 10% ở tốc độ 30 km/h. 

Tại các đô thị áp dụng giới hạn 30 km/h, số vụ tai nạn đã giảm rõ rệt: 46% ở London, 38% ở Edinburgh, 40% ở Paris, 16% ở Zurich, 10% ở Brussels và 9% ở Helsinki. Ở Tây Ban Nha - nơi áp dụng giới hạn này từ năm 2019 - sau 2 năm triển khai, tỉ lệ tử vong trên các tuyến đường đô thị giảm 20%, người đi xe đạp tử vong giảm 34%, người cao tuổi giảm 31%, người đi bộ giảm 24%.

Tại thành phố Bologna (Italy), trong giai đoạn từ 15/1 đến 14/4/2024, số vụ tai nạn có thương tích giảm 13,4%, tai nạn không thương tích giảm 17%, số người đi bộ bị tai nạn giảm 14,7% so với cùng kỳ năm trước.

Nghiên cứu cũng cho thấy nếu thành phố Athens (Hy Lạp) áp dụng giới hạn tốc độ 30 km/h tại trung tâm đô thị, nước này có thể tiết kiệm tới 130 triệu euro trong 10 năm nhờ giảm chi phí do tai nạn.

Cùng nhiều giải pháp khác

Tuy nhiên, Helsinki không chỉ dựa vào một chính sách. Báo Yle của Phần Lan cho biết thiết kế hạ tầng giao thông đã được cải thiện rõ rệt: Hệ thống đường bộ thân thiện với người đi bộ và xe đạp, tăng cường hợp tác với cảnh sát giao thông và ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại như camera giám sát và hệ thống kiểm soát tốc độ tự động.

Đặc biệt, hệ thống giao thông công cộng chất lượng cao đã giúp hạn chế đáng kể việc sử dụng ô tô cá nhân, từ đó giảm nguy cơ tai nạn.

Công chúng Helsinki đón nhận những chính sách này với thái độ tích cực. Nhiều du khách cũng bày tỏ sự ngạc nhiên và thán phục trước sự bình yên của giao thông Helsinki. Mô hình kỷ luật và bền vững của Helsinki đang trở thành tấm gương cho nhiều thành phố trên thế giới. Với những kết quả hiện tại, mục tiêu không còn người chết vì tai nạn giao thông vào năm 2050 của Helsinki được cho là điều không quá xa vời.

An Bình