Thủ tướng: ASEAN và Ấn Độ là hai 'mỏ neo chiến lược' kết nối Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương

Tại hội nghị, các nhà lãnh đạo đánh giá quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN – Ấn Độ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, toàn diện và thực chất, là một trong những trụ cột quan trọng góp phần duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực.

Các nhà lãnh đạo ghi nhận động lực hợp tác kinh tế tiếp tục được duy trì. Ấn Độ là đối tác thương mại và nhà đầu tư lớn thứ 6 của ASEAN, với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2024 đạt 106,83 tỷ USD và tổng vốn FDI đạt 3,58 tỷ USD.

Hai bên nhất trí đẩy nhanh việc rà soát để nâng cấp Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN – Ấn Độ (AITIGA) theo hướng thân thiện, thuận lợi và hiệu quả hơn cho doanh nghiệp, nhằm thúc đẩy thương mại, đầu tư và tăng trưởng bao trùm, bền vững.

Hội nghị đã thông qua Kế hoạch hành động ASEAN - Ấn Độ giai đoạn 2026–2030, làm định hướng hợp tác cho 5 năm tới, với các ưu tiên tập trung vào các lĩnh vực then chốt như kinh tế số, đổi mới sáng tạo, năng lượng sạch, hạ tầng bền vững, y tế, giáo dục, an ninh lương thực và thu hẹp khoảng cách phát triển.

Các nước ASEAN hoan nghênh các đề xuất và sáng kiến hợp tác mới của Ấn Độ, trong đó có Quỹ Tương lai số ASEAN - Ấn Độ và khoản đóng góp 5 triệu USD hỗ trợ hợp tác du lịch trong khuôn khổ Năm hợp tác du lịch ASEAN - Ấn Độ 2025, góp phần thúc đẩy giao lưu nhân dân và kết nối văn hóa.

Các nhà lãnh đạo cũng nhất trí chọn "Hợp tác biển ASEAN - Ấn Độ" là chủ đề cho hợp tác hai bên trong năm 2026, hướng tới mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực an ninh hàng hải, khoa học biển, kinh tế biển xanh, kết nối vận tải biển và tổ chức Diễn tập chung ASEAN - Ấn Độ lần thứ hai trong năm 2026.

Các nước cũng đề nghị Ấn Độ tăng cường kết nối khu vực, trong đó có việc hoàn tất và đưa vào vận hành Hành lang kinh tế ba bên Ấn Độ - Myanmar - Thái Lan, hướng tới mở rộng tuyến này đến Lào, Campuchia và Việt Nam.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Narendra Modi nhấn mạnh ASEAN và Ấn Độ với dân số chiếm 1/4 dân số thế giới, không chỉ gắn bó về địa lý mà còn được liên kết bởi quan hệ lịch sử, giá trị chung và tinh thần gắn kết Nam bán cầu.

Thủ tướng Modi khẳng định Ấn Độ ủng hộ các ưu tiên của ASEAN về bao trùm và bền vững, trong đó nhấn mạnh hợp tác chuyển đổi số, an ninh lương thực, chuỗi cung ứng bền vững và kinh tế xanh. Ấn Độ cũng sẽ tăng cường hợp tác với ASEAN trong giáo dục, du lịch, khoa học – công nghệ, y tế, năng lượng xanh và an ninh mạng, đồng thời thúc đẩy giao lưu nhân dân và bảo tồn di sản văn hóa chung.

Thủ tướng Modi khẳng định niềm tin rằng "Thế kỷ 21 là thế kỷ của Ấn Độ và ASEAN", bày tỏ quyết tâm cùng ASEAN hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và mục tiêu Ấn Độ phát triển thịnh vượng vào năm 2047, đóng góp vào một tương lai tươi sáng và hòa bình cho toàn nhân loại.

Trong phát biểu của mình, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao vai trò, đóng góp của Ấn Độ trong thúc đẩy hợp tác khu vực, đề cao tiếng nói của các nước đang phát triển trong chương trình nghị sự toàn cầu. Thủ tướng khẳng định Việt Nam ủng hộ Ấn Độ tiếp tục triển khai chính sách "Hành động Hướng Đông", tăng cường hợp tác toàn diện, thực chất với ASEAN.

Thủ tướng nhấn mạnh, trong bối cảnh thế giới biến động nhanh và phức tạp, ASEAN và Ấn Độ - hai "mỏ neo chiến lược" kết nối Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương với hơn 2 tỷ dân và tổng GDP gần 8.000 tỷ USD - cần phát huy vai trò và tinh thần trách nhiệm trong thúc đẩy hợp tác khu vực, liên khu vực, đề cao đoàn kết và chủ nghĩa đa phương, đóng góp thiết thực cho hòa bình và phát triển bền vững.

Để làm sâu sắc hơn quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN - Ấn Độ, Thủ tướng đề xuất ba định hướng lớn.

Thứ nhất, tăng cường kết nối kinh tế, phát huy lợi thế so sánh để cùng phát triển bền vững và bao trùm; phát huy vai trò doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ; cơ cấu lại Hội đồng Doanh nghiệp ASEAN - Ấn Độ; đẩy mạnh đầu tư vào công nghệ cao, năng lượng tái tạo, hạ tầng, logistics, AI và bán dẫn; thúc đẩy hợp tác tiểu vùng Mekong - sông Hằng nhằm thu hẹp khoảng cách phát triển.

Thứ hai, mở rộng giao lưu nhân dân, hợp tác giáo dục, y tế, văn hóa, du lịch; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường trao đổi học giả, sinh viên, chuyên gia trong các lĩnh vực nông nghiệp thông minh, công nghệ xanh và an ninh lương thực.

Thứ ba, thúc đẩy hợp tác biển, phát triển kinh tế biển xanh và bền vững; tăng cường hợp tác về vận tải, khoa học và công nghiệp biển; tiếp tục ủng hộ lập trường của ASEAN về Biển Đông, bảo đảm an ninh, an toàn, tự do hàng hải và giải quyết hòa bình tranh chấp phù hợp luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982. 

Thủ tướng khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ cùng các nước ASEAN và Ấn Độ thúc đẩy hợp tác thực chất, đóng góp cho hòa bình, ổn định và phát triển bền vững ở khu vực và trên thế giới.

Kết thúc hội nghị, các nhà lãnh đạo thông qua Tuyên bố chung về du lịch bền vững, khẳng định quyết tâm thúc đẩy hợp tác thực chất, bao trùm và bền vững giữa ASEAN và Ấn Độ trong giai đoạn mới.

Hà Văn