Thủ tướng: ASEAN là một gia đình, mỗi quốc gia mạnh lên là cả khối mạnh lên

Sáng 26/10, tại Kuala Lumpur, Malaysia, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự phiên đối thoại cấp cao trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh kinh doanh và đầu tư ASEAN (ASEAN Business & Investment Summit - ABIS) 2025.

Với chủ đề "Thống nhất thị trường - Hướng tới thịnh vượng chung", đây là diễn đàn doanh nghiệp lớn nhất bên lề Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 47 và cũng là một trong những diễn đàn kinh doanh lớn nhất châu Á năm nay.

Diễn ra ngày 25-26/10/2025, ABIS 2025 do Hội đồng Tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN-BAC) tổ chức, quy tụ hơn 1.500 đại biểu, bao gồm nguyên thủ và lãnh đạo cấp cao ASEAN, các CEO của tập đoàn hàng đầu cùng chuyên gia kinh tế quốc tế. Hội nghị tập trung vào các biện pháp đổi mới của khu vực tư nhân để thúc đẩy cải cách chính sách và nâng cao vai trò của ASEAN trong nền kinh tế toàn cầu.

Trong nhiều năm qua, Thủ tướng Chính phủ đã luôn tham dự và phát biểu tại các hội nghị ABIS, khẳng định sự quan tâm sâu sắc và cam kết đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp ASEAN.

Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng ấn tượng

Chương trình thảo luận tại ABIS 2025 của Thủ tướng Phạm Minh Chính tập trung vào một số nội dung chính: Chính sách và ưu tiên kinh tế của Việt Nam, cũng như các chiến lược của Chính phủ nhằm duy trì tăng trưởng trong bối cảnh bất ổn toàn cầu; lĩnh vực đổi mới sáng tạo và số hóa, cách Việt Nam tận dụng công nghệ để nâng cao năng lực cạnh tranh và chuẩn bị lực lượng lao động cho nền kinh tế số; vai trò của Việt Nam như một trung tâm sản xuất hàng đầu và những nỗ lực của Việt Nam trong việc nâng cao chuỗi giá trị, bao gồm nghiên cứu và phát triển (R&D), thiết kế và sản xuất tiên tiến; khả năng phục hồi chuỗi cung ứng khu vực, cách Việt Nam và ASEAN có thể duy trì vai trò là đối tác cởi mở, đáng tin cậy cho cộng đồng doanh nghiệp toàn cầu; những đóng góp của Việt Nam vào hợp tác khu vực và toàn cầu, bao gồm thúc đẩy chương trình nghị sự kinh tế của ASEAN.

Điều phối viên chương trình, bà Rachel Eng, Giám đốc điều hành của Eng and Co. LLC và là thành viên ASEAN BAC tại Singapore, cho rằng những năm vừa qua, Việt Nam đã nổi lên như một trong những động lực tăng trưởng năng động nhất châu Á. Bất chấp bối cảnh toàn cầu đầy biến động, những căng thẳng địa chính trị và gián đoạn chuỗi cung ứng, tổng cầu thế giới giảm, Việt Nam vẫn duy trì tăng trưởng ấn tượng, được củng cố bởi các chính sách kinh tế vững chắc, thương mại mở và chương trình nghị sự cải cách mạnh mẽ. Điều ấn tượng không kém là cách tiếp cận cân bằng của Việt Nam đối với phát triển, thúc đẩy công nghiệp hóa và số hóa.

Cân bằng giữa phát huy tự lực, tự cường và hội nhập quốc tế

Trả lời câu hỏi đầu tiên về những ưu tiên kinh tế chủ chốt của Việt Nam trong tương lai, và làm thế nào để cân bằng giữa tăng trưởng với phát triển bền vững, giữa tự chủ và hội nhập, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết những năm qua, mặc dù bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại, chủ nghĩa đa phương gặp nhiều thách thức, chuỗi cung ứng đứt gãy, Việt Nam vẫn duy trì được tăng trưởng kinh tế, đồng thời ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế (thu đủ chi, xuất đủ nhập, làm đủ ăn, năng lượng đủ cho sản xuất, kinh doanh, tiêu dùng, thị trường lao động đáp ứng được sự chuyển đổi, nợ công, nợ chính phủ, nợ nước ngoài được kiểm soát, bội chi ngân sách nằm trong giới hạn Quốc hội cho phép).

Thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ, định hướng rất quan trọng của Việt Nam là tiếp tục thúc đẩy những động lực tăng trưởng, trong đó làm mới các động lực truyền thống gồm đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng và thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới.

Theo đó, lấy đầu tư công dẫn dắt đầu tư tư, tinh thần là "Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công tư đồng hành, đất nước giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc". Đồng thời, thúc đẩy xuất khẩu, đa dạng hóa thị trường, đa dạng hóa sản phẩm và đa dạng hóa chuỗi cung ứng; thúc đẩy tiêu dùng trong nước với dân số hơn 100 triệu người và khai thác hiệu quả 17 hiệp định thương mại tự do đã ký kết.

Cùng với đó, Việt Nam thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế số, tăng trưởng kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, kinh tế sáng tạo…

Thủ tướng nêu rõ, Việt Nam xác định tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, bao trùm, đó là tư tưởng xuyên suốt; cân bằng giữa phát huy tự lực, tự cường và hội nhập quốc tế sâu rộng thực chất, hiệu quả.

Trong câu hỏi thứ hai, đánh giá Việt Nam có dân số trẻ, với nền kinh tế số phát triển nhanh chóng, khởi nghiệp rất năng động và thương mại điện tử ngày càng phát triển, điều phối viên đề nghị Thủ tướng cho biết đổi mới sáng tạo và số hóa đang định hình chương trình phát triển tiếp theo của Việt Nam như thế nào và đâu là lĩnh vực ưu tiên của Việt Nam trong chuyển đổi số.

Về nội dung này, Thủ tướng cho biết, Việt Nam xác định chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, là lựa chọn chiến lược, là ưu tiên hàng đầu, cả trong tư duy và trong hành động. Chuyển đổi số đóng vai trò rất là quan trọng trong xã hội cũng như trong phát triển kinh tế, đặc biệt là kết nối kinh tế giữa các nước, kết nối con người, kết nối doanh nghiệp, kết nối giữa các vùng miền, giữa các nền văn hóa.

Trong chuyển đổi số, Việt Nam ưu tiên phát triển trí tuệ nhân tạo, chíp bán dẫn; thương mại điện tử, logistics; chuyển đổi số dịch vụ trong y tế, giáo dục, văn hóa, giao lưu con người, du lịch.

Theo Thủ tướng, chuyển đổi số phải tạo được phong trào, xu thế và xây dựng Chính phủ số, phát triển xã hội số, kinh tế số thì phải có nhân lực số, công dân số. Do đó, Việt Nam đã phát động và quyết liệt triển khai phong trào "Bình dân học vụ số" theo chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm, theo đó tất cả các công dân được học, được tham gia vào quá trình chuyển đổi số và được hưởng thụ thành quả từ quá trình này. 

Xây dựng nền kinh tế độc lập, tự cường của mỗi nước và cả ASEAN

Trong câu hỏi thứ ba, điều phối viên đặt vấn đề, các nền kinh tế ASEAN, bao gồm cả Việt Nam, có thể đóng một vai trò lớn hơn trong việc xây dựng khả năng phục hồi trong khi vẫn giữ thị trường mở cửa không; vậy Việt Nam đang thực hiện những bước đi nào để tăng cường khả năng phục hồi chuỗi cung ứng, và để làm thế nào để ASEAN luôn là đối tác đáng tin cậy cho cộng đồng doanh nghiệp toàn cầu.

Chia sẻ với các đại biểu, Thủ tướng cho rằng cuộc sống lúc nào cũng có khó khăn, nền kinh tế của các nước trong bối cảnh hiện nay cũng vậy. Với quan điểm "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân", nhà lãnh đạo đứng trước những sóng gió của nền kinh tế thì phải hết sức bình tĩnh, kiên trì, kiên định các nguyên tắc lớn nhưng hết sức linh hoạt về giải pháp; nhìn nhận, đánh giá tình hình và thế giới một cách khách quan, toàn diện, bao trùm, không bi quan, hoang mang, dao động khi gặp khó khăn, thách thức và cũng không quá lạc quan khi có cơ hội, thuận lợi.

Thủ tướng cho rằng đối với ASEAN, điều khiến thế giới ngưỡng mộ là nguyên tắc đoàn kết, thống nhất trong đa dạng, là tinh thần tự cường, là vai trò tâm điểm tăng trưởng, mục tiêu phát triển bao trùm, đặt con người là trung tâm, chủ thể, là nguồn lực, động lực phát triển; do đó phải tiếp tục phát huy vai trò trung tâm của ASEAN, đặt vai trò ASEAN trong tổng thể thế giới, rồi căn cứ điều kiện cụ thể của ASEAN để xác định đường lối, tầm nhìn, hành động và phối hợp giữa các nền kinh tế một cách phù hợp tình hình thực tế.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam lấy ví dụ, khi chuỗi cung ứng toàn cầu bị đứt gãy, thì các nước ASEAN phải tăng cường kết nối chuỗi cung ứng nội khối. Hay khi chính sách của các nước bên ngoài gây tác động, ảnh hưởng thì các nước ASEAN phải nâng cao năng lực tự cường, hỗ trợ, tăng cường mở cửa các nền kinh tế để bù đắp lại các tác động và thiệt hại.

Thủ tướng đề nghị các nước ASEAN tăng cường trao đổi, xây dựng, hài hòa hóa và nâng cao chất lượng thể chế, biến thể chế thành năng lực cạnh tranh; đồng thời kết nối hạ tầng toàn diện gồm hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, hạ tầng văn hóa, xã hội, giao thông, chuyển đổi số…

Cùng với đó, đẩy mạnh đào tạo nhân lực chất lượng cao để thích ứng với tình hình mới, với sự chuyển đổi, phát huy nguồn lực từ dân số đông, dân số trẻ của ASEAN, đây là lợi thế cạnh tranh mà ASEAN cần phát huy cao độ. Hỗ trợ lẫn nhau để quản trị thông minh, gồm quản trị quốc gia, quản trị doanh nghiệp; xây dựng thể chế tốt để kêu gọi, thu hút đầu tư nước ngoài, kết hợp hài hòa, hiệu quả giữa nguồn lực bên trong và bên ngoài, trong đó nguồn lực bên trong (con người, thiên nhiên, truyền thống văn hóa – lịch sử) là cơ bản, chiến lược, lâu dài, quyết định, nguồn lực bên ngoài là quan trọng, đột phá về vốn, đầu tư, công nghệ, quản trị, thể chế…

Theo Thủ tướng, đây là những định hướng, trụ cột rất quan trọng trên nền tảng đoàn kết, thống nhất trong đa dạng của ASEAN, nhưng việc thực hiện phải rất linh hoạt để kết nối các nền kinh tế, phát triển tự cường, nhanh và bền vững.

Đánh giá cao cách tiếp cận toàn diện của Thủ tướng, trong câu hỏi cuối cùng, điều phối điều cho rằng Việt Nam đã khẳng định ủng hộ mạnh mẽ chủ nghĩa đa phương và hội nhập khu vực, đề nghị Thủ tướng cho biết vai trò của Việt Nam trong ASEAN trong thời gian tới khi ASEAN vạch ra chương trình nghị sự kinh tế tiếp theo.

"Tôi nghĩ là chúng ta là một cộng đồng ASEAN, một gia đình ASEAN, thì mỗi quốc gia mạnh lên, tức là cả khối chúng ta mạnh lên. Và ngược lại, khối ASEAN của chúng ta mạnh lên thì mỗi quốc gia được thụ hưởng sức mạnh của nội khối", người đứng đầu Chính phủ Việt Nam chia sẻ.

Do đó, Thủ tướng cho rằng mỗi quốc gia cần phải hài hòa hóa trong quá trình phát triển, vừa giữ vững độc lập tự chủ của mình, đồng thời phải góp phần vào sự phát triển chung của các nước ASEAN; vừa xây dựng nền kinh tế của mỗi nước độc lập, tự cường, nhưng cũng góp phần vào xây dựng nền kinh tế độc lập, tự cường của ASEAN.

Thủ tướng khẳng định, Việt Nam sẵn sàng đóng góp tất cả những vấn đề liên quan đến thể chế, hạ tầng, đào tạo nhân lực, quản trị, đặc biệt trong những lĩnh vực ưu tiên như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế sáng tạo, phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, đó là nền tảng để phát triển nhanh và bền vững. Các nước cần chia sẻ kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau, thúc đẩy lẫn nhau trong quá trình phát triển và điều này có vai trò của các doanh nghiệp trong kết nối doanh nghiệp, kết nối các nền kinh tế, kết nối con người và các nền văn hóa.

"Chúng ta tạo ra một sức mạnh tổng hợp cho khối ASEAN, cho mỗi nước đều phát huy thế mạnh của mình, đồng thời là tất cả các nước đều phát huy thế mạnh chung của khối", Thủ tướng nhấn mạnh.

Kết thúc đối thoại, khi điều phối viên đánh giá những nội dung mà Thủ tướng đã chia sẻ về ưu tiên phát triển của Việt Nam, chiến lược đổi mới, và cam kết đối với tăng trưởng bền vững, toàn diện là rất phù hợp với ASEAN và rất có ích cho tất cả các đại biểu, Thủ tướng bày tỏ mong các đại biểu tới Việt Nam với tinh thần cùng chia sẻ tầm nhìn và hành động, cùng lớn mạnh, phát triển, cùng thụ hưởng thành quả, cùng chia sẻ niềm vui, hạnh phúc khi làm việc cùng nhau.

Hà Văn