Thủ tướng Phạm Minh Chính đề xuất 4 định hướng lớn trong hợp tác ASEAN - Hoa Kỳ

Phát biểu tại hội nghị, lãnh đạo các nước ASEAN đánh giá cao vai trò và đóng góp tích cực của Hoa Kỳ vào hợp tác khu vực thông qua các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, nhất là thúc đẩy đối thoại, xây dựng lòng tin vì hòa bình và ổn định ở khu vực. Lãnh đạo các nước ASEAN đặc biệt đánh giá cao cam kết, nỗ lực và vai trò của cá nhân Tổng thống Donald Trump trong thúc đẩy đối thoại và hợp tác giữa các nước, thông qua việc hỗ trợ đàm phán giảm căng thẳng, đàm phán và ký kết Tuyên bố hòa bình giữa Thái Lan và Campuchia tại Kuala Lumpur cũng trong ngày 26/10/2025.

Các nhà lãnh đạo chia sẻ đánh giá quan hệ ASEAN - Hoa Kỳ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, toàn diện và hiệu quả trên các lĩnh vực. Thương mại hai chiều năm 2024 đạt hơn 453 tỉ USD, chiếm 11,8% tổng kim ngạch thương mại của ASEAN. Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ hai và nguồn đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất vào ASEAN.

Đặc biệt, ASEAN và Hoa Kỳ đã hoàn tất toàn bộ Kế hoạch hành động 2021-2025 với nhiều chương trình, dự án hợp tác trên các lĩnh vực như chính trị - an ninh, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, an ninh biển, thương mại, đầu tư, giao thông vận tải, nông nghiệp, khoa học công nghệ… Hoa Kỳ cũng đã hỗ trợ ASEAN hoàn tất nghiên cứu về Cơ chế một cửa ASEAN thế hệ mới (ASW 2.0) và sẽ tiếp tục hỗ trợ kỹ thuật trong vận hành hệ thống ASW 2.0.

Các nước khẳng định tiếp tục triển khai hiệu quả các cam kết, chương trình và sáng kiến hợp tác nhằm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN - Hoa Kỳ, trong đó sẽ tập trung ưu tiên vào các lĩnh vực hợp tác chiến lược, như thương mại và đầu tư chất lượng cao, tài chính, kết nối hạ tầng, kinh tế số, năng lượng, bảo đảm môi trường an ninh mạng lành mạnh… vì một khu vực hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển thịnh vượng.

Tại hội nghị, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump khẳng định Đông Nam Á giữ vị trí hết sức quan trọng trong chính sách của Hoa Kỳ ở Ấn Độ Dương - Thái Bình dương, và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục là đối tác và bạn của các nước trong khu vực.

Đồng thời, Hoa Kỳ mong muốn làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác với ASEAN, không những về kinh tế, thương mại, năng lượng, công nghệ, trí tuệ nhân tạo…, mà còn vì các mục tiêu hòa bình, ổn định và thịnh vượng cho tất cả các nước ở khu vực, và vì lợi ích của người dân và các thế hệ tương lai.

Tổng thống Trump cũng khẳng định Hoa Kỳ sẵn sàng hợp tác, hỗ trợ ASEAN giải quyết các thách thức chung trên cơ sở tôn trọng vai trò trung tâm của Hiệp hội và lợi ích chính đáng của các quốc gia thành viên.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chúc mừng Tổng thống Donald Trump về những thành tựu nổi bật của Hoa Kỳ thời gian qua; đánh giá cao nỗ lực ngoại giao của Tổng thống trong thúc đẩy các tiến trình đối thoại, giải quyết hòa bình các xung đột trên thế giới, đặc biệt là cùng với Chủ tịch ASEAN Malaysia và các nước thành viên ASEAN, đã hỗ trợ Campuchia và Thái Lan đối thoại, đàm phán ký kết Tuyên bố chung giữa hai bên.

Đánh giá Hoa Kỳ là một trong các Đối tác Chiến lược toàn diện nhất của ASEAN với những cam kết tăng cường hợp tác mạnh mẽ giữa hai khu vực, Thủ tướng đã đề xuất 4 định hướng lớn nhằm đưa hợp tác ASEAN-Hoa Kỳ phát triển mạnh mẽ, thực chất và hiệu quả thời gian tới, gồm: (i) thúc đẩy kết nối kinh tế, thương mại và đầu tư, cùng hướng tới quan hệ thương mại cân bằng, hài hòa và bền vững; (ii) đẩy mạnh hợp tác chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và an ninh năng lượng, trong đó có kết nối hạ tầng năng lượng và hợp tác năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình; (iii) tăng cường an ninh mạng và phòng chống tội phạm xuyên quốc gia, trong đó sáng kiến của Hoa Kỳ về chống lừa đảo trực tuyến và sáng kiến của Việt Nam về nâng cao hiệu quả truy bắt tội phạm truy nã là cơ sở để ASEAN và Hoa Kỳ đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực này; và (iv) tăng cường hợp tác, duy trì hòa bình, an ninh và ổn định khu vực.

Thủ tướng nhấn mạnh ASEAN và Hoa Kỳ cùng chia sẻ lợi ích và trách nhiệm trong duy trì hòa bình, ổn định, an ninh và phát triển ở khu vực, trong đó có Biển Đông, vì lợi ích của tất cả các quốc gia và người dân khu vực. Thủ tướng nhấn mạnh lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, trong đó có giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982.

Kết thúc hội nghị, các lãnh đạo ASEAN và Hoa Kỳ đã thông qua "Tuyên bố Tầm nhìn chung ASEAN-Hoa Kỳ về một khu vực mạnh mẽ, an toàn và thịnh vượng hơn", làm định hướng chiến lược cho hợp tác giai đoạn mới.

Hà Văn