Từ xóa nhà tạm đến ‘Chiến dịch Quang Trung’: Hành động khẩn cấp trong mạch chính sách lớn (BÀI 2)

"Chiến dịch Quang Trung" không chỉ là một phản ứng khẩn cấp trước thiên tai, mà là điểm nhấn sinh động trong một chủ trương lớn, nhất quán của Đảng và Nhà nước về bảo đảm an sinh xã hội; được đẩy nhanh bằng những mệnh lệnh hành động cụ thể, rõ việc, rõ tiến độ, rõ trách nhiệm, lan tỏa từ Trung ương đến từng địa phương.

Thần tốc từ chỉ đạo đến công trường

"Chiến dịch Quang Trung" được triển khai dưới sự chỉ đạo trực tiếp, xuyên suốt của Thủ tướng Chính phủ, với tinh thần "thần tốc - quyết liệt - không để ai bị bỏ lại phía sau". Thủ tướng yêu cầu các địa phương ưu tiên tuyệt đối an toàn, quyền có nơi ở của người dân và hoàn thành công việc từng ngày, từng hộ.

Quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng, các địa phương đã tập trung triển khai chiến dịch với tiến độ thần tốc. Chưa đầy 3 tuần sau ngày phát động (tính đến ngày 17/12), đã có 1.622 căn được khởi công xây dựng, chiếm 98,1% tổng số nhà xây mới; 32.259/32.259 nhà được sửa chữa, chiếm tỷ lệ 90,3%.

Tiến độ thần tốc của "Chiến dịch Quang Trung" trước hết bắt nguồn từ sự chỉ đạo rốt ráo, xuyên suốt của Thủ tướng Chính phủ. Kiên định mục tiêu đã đạt ra tại Công điện số 234/CĐ- TTg, Thủ tướng yêu cầu mọi khó khăn, vướng mắc phát sinh phải kịp thời báo cáo để được chỉ đạo, tháo gỡ ngay, không để chậm tiến độ.

Trên tinh thần đó, các địa phương đã triển khai chiến dịch bằng những cách làm táo bạo, linh hoạt, dám nghĩ, dám làm, không ngại khó. Kế thừa kinh nghiệm trong triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trước đây, với tinh thần "lá lành đùm lá rách", các địa phương đang huy động nhân lực, vật lực ra sức "chi viện" cho những địa bàn khó khăn hơn.

Ea Ning là xã mới của tỉnh Đắk Lắk, được hợp nhất từ các xã: Ea Ning, Ea Hu và Cư Êwi thuộc huyện Cư Kuin (cũ). Với dân cư đại đa số là đồng bào dân tộc thiểu số, kinh tế-xã hội còn nhiều khó khăn, thu nhập bình quân đầu người của xã mới đạt 53 triệu đồng/năm.

Theo Chủ tịch UBND xã Ea Ning Chu Thanh Tấn, xã kết nghĩa với xã Hòa Mỹ (trước là huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên cũ), theo Kế hoạch số 21-KH/TU, ngày 28/11/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Khi Hòa Mỹ dồn lực triển khai "Chiến dịch Quang Trung", xã Ea Ning đã thành lập đội thợ gồm 30 thành viên, bàn giao cho Hòa Mỹ ngày 10/12 để giúp người dân xây dựng, sửa chữa nhà ở.

"Trong đợt mưa lũ vừa qua, xã Ea Ning cũng có một số thôn, buôn bị ngập cục bộ, giao thông chia cắt. Nhưng với tinh thần lá rách ít đùm lá rách nhiều, ngoài chi viện sức người thì xã đã phát động phong trào đóng góp lương thực, thực phẩm và các vật dụng sinh hoạt ủng hộ Nhân dân các địa bàn bị thiệt hại nặng hơn", ông Tấn chia sẻ.

Cũng như xã Hòa Mỹ, những vùng "rốn lũ" của tỉnh Đắk Lắk đang nhận được sự sẻ chia của các địa phương khác trong và ngoài tỉnh. Hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng: "ai có công góp công, ai có của góp của, ai có nhiều giúp nhiều, ai có ít góp ít", tạo nên sức mạnh tổng hợp để đẩy nhanh tiến độ dựng nhà cho người dân.

Trong tuần đầu tháng 12, toàn tỉnh Đắk Lắk đã cơ bản hoàn thành sửa chữa 6.132 nhà bị hư hỏng, giúp người dân sớm ổn định cuộc sống. Với 653 nhà xây mới, theo ông Trương Công Thái, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk, hiện 100% căn nhà đã khởi công, tỉnh phấn đấu bàn giao nhà mới cho người dân trước ngày 15/1/2026 - sớm hơn 15 ngày so với mục tiêu chung của Chính phủ.

Tương tự tại Gia Lai, tỉnh đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ của "Chiến dịch Quang Trung". Theo báo cáo của UBND tỉnh, đến ngày 18/11, đã cơ bản hoàn thành 454/674 căn xây mới (chiếm hơn 67%), đồng thời hoàn thành sửa chữa cho 26.120/28.472 nhà bị hư hỏng, chiếm gần 92%.

Tiến độ thần tốc này đến từ chủ trương táo bạo của tỉnh: "làm trước, báo cáo sau". Tỉnh áp dụng cơ chế, chính sách từ Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước; rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ; đồng thời chủ động cân đối ngân sách dự phòng và huy động nguồn xã hội hóa, không đề xuất hỗ trợ từ ngân sách Trung ương.

Xuyên suốt quá trình, tỉnh kiên định quan điểm "rõ người, rõ việc, rõ kết quả" trong giao nhiệm vụ dựng lại nhà cho Nhân dân. Những địa bàn trọng điểm, chịu thiệt hại nặng do thiên tai được giao cho lực lượng Quân đội, Công an; các xã, phường thiệt hại nhẹ hơn giao cho lực lượng khác.

Từ chủ trương đến năng lực thực thi

Tại cuộc họp ngày 17/12, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục yêu cầu các địa phương tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo hoàn thành "Chiến dịch Quang Trung" đúng tiến độ. Việc trao mái ấm cho người dân sau thiên tai phải được thực hiện bằng tình cảm với đồng bào, làm như công việc của nhà mình, của bản thân mình.

Theo PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, "Chiến dịch Quang Trung" gửi đi một thông điệp lớn trong bối cảnh đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình. Đây không chỉ là câu chuyện khắc phục hậu quả thiên tai, mà còn là biểu tượng cho tinh thần mới của Việt Nam - Dám nghĩ lớn, làm lớn, làm đến nơi đến chốn, đem lại sự thay đổi mà người dân cảm nhận được.

Ông Sơn nhấn mạnh: "Đi giữa những ngôi nhà mới đang được xây cất, cái được lớn nhất của chiến dịch không chỉ là số nhà dựng lên, mà là niềm tin dựng lên. Niềm tin ấy có thể nhìn thấy trong ánh mắt của cụ già khi được trao chìa khóa căn nhà mới; trong nụ cười của đứa trẻ chạy chân trần trên nền xi măng mới; trong lời cảm ơn mộc mạc dành cho những người lính đã ăn ngủ tại chỗ nhiều tuần liền để kịp tiến độ".

Việc triển khai "Chiến dịch Quang Trung" tiếp tục khẳng định hình ảnh một Chính phủ hành động, gần dân, vì dân, kiên định mục tiêu nâng cao đời sống Nhân dân. Thời gian gần đây, nhiều chiến dịch lớn, có tác động sâu rộng đến kinh tế - xã hội đã được Chính phủ phát động và hoàn thành với tiến độ thần tốc, trong đó phải kể đến Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước - một kỳ tích trong giảm nghèo của Việt Nam.

Trong Nghị quyết số 42-NQ/TW ngày 24/11/2023, Ban chấp hành Trung ương khóa XIII đặt mục tiêu đến năm 2030 xóa bỏ hoàn toàn tình trạng nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, người có công, người bị ảnh hưởng thiên tai... Nhưng, như Thủ tướng Chính phủ đã nhiều lần nhấn mạnh, đây là nhiệm vụ không thể chậm trễ, bởi mỗi ngày kéo dài là thêm một ngày người dân phải sống trong cảnh thiếu an cư.

Chính vì vậy, ngày 13/4/2024, Chính phủ đã phối hợp với Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động phong trào thi đua "Cả nước chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trong năm 2025"; phong trào hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước; phong trào 450 ngày đêm thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát…

Lộ trình hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát liên tục được rút ngắn so với kế hoạch ban đầu đề ra. Để rồi đến ngày 15/8/2025, cả nước đã "về đích" chương trình, hoàn thành xóa 334.234 căn nhà tạm, nhà dột nát, sớm hơn 5 năm 4 tháng so với mục tiêu Nghị quyết số 42-NQ/TW sớm hơn 4 tháng so với khi phát động phong trào thi đua.

Để thực hiện mục tiêu trên, Chính phủ đã đưa ra thông điệp với tinh thần tương thân tương ái, tình dân tộc, nghĩa đồng bào, ai có gì giúp nấy, người có công thì giúp công, người có của thì giúp của, người có nhiều thì giúp nhiều, người có ít thì giúp ít. Chính phủ xác định, nguồn lực Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt, từ đó huy động nguồn lực xã hội để trao mái ấm cho đồng bào.

Những kinh nghiệm từ Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước nay được phát huy trong tình huống khẩn cấp, với nhịp độ nhanh hơn, quyết liệt hơn, nhưng vẫn giữ trọn tinh thần nhân văn trong "Chiến dịch Quang Trung". Vì thế, đây không phải là một chiến dịch đơn lẻ, mà là bước nối liền mạch chính sách lớn, tiếp tục làm rõ "sợi chỉ đỏ" xuyên suốt trong tư duy và hành động của Chính phủ - đó là lấy an cư của người dân làm điểm tựa cho an sinh bền vững, biến chủ trương thành kết quả cụ thể, đo đếm được bằng từng mái nhà vững chãi.

Bài cuối: Từ xóa nhà tạm đến 'Chiến dịch Quang Trung': Nền tảng an cư bền vững

Sơn Hào