Từ xóa nhà tạm đến ‘Chiến dịch Quang Trung’: Thần tốc vì đồng bào vùng bão lũ

Khi Tết Bính Ngọ cận kề, yêu cầu "có nhà cho dân trước Tết" trở thành mệnh lệnh không thể chậm trễ. Trong cuộc chạy đua với thời gian ấy, "Chiến dịch Quang Trung" được triển khai với tinh thần thần tốc, quyết liệt, mang đậm dấu ấn chỉ đạo trực tiếp, xuyên suốt của Thủ tướng Chính phủ: Bằng mọi cách phải dựng lại mái nhà, giữ trọn niềm tin cho Nhân dân.

Ngổn ngang sau lũ lớn

Từ đầu năm đến đầu tháng 12/2025, thiên tai liên tiếp trên cả nước đã gây tổn thất nặng nề. Chỉ tính nhà ở, số liệu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho thấy, trong 11 tháng năm 2025, thiên tại đã làm 4.193 nhà bị sập, đổ, trôi; 347.883 nhà bị hư hỏng, tốc mái.

Riêng khu vực miền Trung - Tây Nguyên, đợt mưa lũ lịch sử từ cuối tháng 11 đã để lại hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Thống kê sau mưa lũ, toàn khu vực có 936 nhà bị sập, đổ; 3.390 nhà bị hư hỏng, trên 280 nghìn nhà bị ngập, hàng nghìn gia đình lâm vào cảnh "màn trời, chiếu đất" khi Tết đã cận kề.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiền Giang, Trưởng khoa Khí tượng Thủy văn - Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), trong đợt lũ vừa qua, nhiều con sông ở lưu vực sông khu vực miền Trung - Tây Nguyên đồng loạt lập đỉnh lũ mới. Trong đó, đỉnh lũ trên sông Dinh Ninh Hòa (Khánh Hòa) vượt mức lũ lịch sử năm 1986, đỉnh lũ trên sông Kỳ Lộ (Đắk Lắk) vượt mức lũ lịch sử năm 1993…

Đánh giá về mức độ tàn phá của lũ lụt, ông Giang cho rằng, nếu chỉ nhìn vào đỉnh lũ là chưa đủ. Đỉnh lũ cho biết mức nước cao nhất tại một điểm, vào một thời điểm, nhưng thiệt hại thực tế còn phụ thuộc vào tổng lượng lũ, thời gian lũ lên, thời gian lũ rút và cường suất lũ.

Theo ông Giang, trong trận lũ lịch sử năm 1993, tính đến trạm Củng Sơn trên lưu vực sông Ba, tổng lượng lũ đo được khoảng 2,6 tỷ m³, nhưng với trận lũ từ ngày 16 đến 22/11/2025, ước tính tổng lượng lũ lên tới khoảng 4,0 tỷ m³.

"Với lưu lượng đó, cộng với đúng vào giai đoạn triều cường, hệ thống hạ tầng làm nghẽn tiêu thoát nước đã khiến lũ lên nhanh, ngập lụt trên diện rộng và sâu, kéo dài", ông Giang cho biết.

Đây cũng là cảm nhận của người dân vùng lũ. Bà Nguyễn Thị Tám (60 tuổi), sống tại phường Quy Nhơn Bắc, khu vực trũng ven sông Hà Thanh (tỉnh Gia Lai), cho biết, năm nào nơi đây cũng bị ngập khi có lũ, nhưng chưa năm nào nước lại dâng nhanh và mạnh như đợt này.

"Tưởng lụt như mọi năm, nhà tôi chỉ kê đồ lên cao chừng nửa mét. Đến rạng sáng 19/11, nước đã vào nhà 60 cm rồi bất ngờ dâng ào ạt. Chỉ vài tiếng, khu dân cư nằm giữa mênh mông biển nước", bà Thanh nhớ lại.

Thiên tai đi qua, để lại những khoảng trống lớn của mất mát và bộn bề lo toan cho hàng nghìn gia đình ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên. Trong thời khắc ấy, Đảng, Nhà nước đã chọn cách hành động, với sự quyết liệt và nhân văn là phát động một chiến dịch đặc biệt để dựng lại nhà cho người dân để kịp đón Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026.

Trong chuyến đi xuyên đêm về Đắk Lắk, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, những nơi chịu thiệt hại nặng nề nhất, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã lội đến từng ngôi nhà bị sập, ngồi cùng bà con bên những bức tường xiêu vẹo, và khẳng định: "Nhà nước không để người dân phải đón Tết trong cảnh màn trời chiếu đất".

Trên tinh thần ấy, ngày 30/11/2025, Thủ tướng Chính phủ đã phát động "Chiến dịch Quang Trung". Mục tiêu của chiến dịch rất rõ ràng trong Công điện 234/CĐ- TTg: Hoàn thành sửa chữa nhà ở bị hư hỏng trước ngày 31/12/2025; xây dựng lại, tái định cư cho tất cả các hộ có nhà bị đổ, sập, lũ cuốn trôi trước ngày 31/1/2026.

Theo đại biểu Quốc hội Vũ Trọng Kim, Chủ tịch Hội Cựu Thanh niên xung phong Việt Nam, việc lấy tên chiến dịch dựng lại nhà cho người dân có nhiều ý nghĩa, khơi gợi lại một chiến dịch thần tốc, táo bạo của dân tộc cách đây 236 năm - mùa Xuân Kỷ Dậu năm 1789, khi vua Quang Trung - Nguyễn Huệ hành quân thần tốc ra Bắc đại phá quân Thanh.

"Từ việc đặt tên cho thấy quyết tâm chính trị rất lớn, mang theo kỳ vọng về sự thần tốc, táo bạo để hoàn thành mục tiêu đề ra", ông Kim đánh giá.

Quyết tâm đó được cụ thể hóa trong hành động quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Tính từ ngày phát động chiến dịch (ngày 30/11) đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã chủ trì rất nhiều cuộc họp với các thành viên Chính phủ và các địa phương để kiểm tra, đôn đốc.

Trong các cuộc họp, Thủ tướng đã nhiều lần nhấn mạnh, mỗi ngày chậm trễ là thêm một ngày người dân chịu thiệt thòi. Vì thế, dựng nhà cho người dân trước Tết là yêu cầu bắt buộc, phải làm ngay, không bàn lùi, không chờ đủ điều kiện mới làm.

Thần tốc, táo bạo dựng nhà trước Tết

Quán triệt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương đã khẩn trương triển khai chiến dịch với tinh thần quyết liệt. Chỉ trong thời gian ngắn, trên những nền đất còn in hằn dấu vết mưa lũ, nhiều ngôi nhà kiên cố đã được dựng lên, hoàn thành và bàn giao cho người dân, kịp thời ổn định cuộc sống.

Trong căn nhà diện tích 55m2 khang trang, kiến cố vừa được bàn giao ngày 17/12, cụ bà Tô Thị Sửa, 88 tuổi, ở thôn Chánh Hội, xã Ngô Mây, tỉnh Gia Lai không kìm được nước mắt. Hơn 1 tháng trước, bà đã lâm vào cảnh "màn trời chiếu đất" khi nhà ở bị mưa bão làm sập đổ hoàn toàn.

"Ngày 3/12, các chú bộ đội về dựng nhà, tôi biết mơ ước có nơi trú ngụ an toàn sẽ thành sự thực. Tôi biết ơn Đảng, Nhà nước, chính quyền địa phương và các chú bộ đội rất nhiều", bà Sửa xúc động nói.

Nhà bà Sửa là căn đầu tiên (xây mới) được hoàn thành trong khuôn khổ "Chiến dịch Quang Trung", sau hơn 15 ngày thi công. Căn nhà có kinh phí xây dựng 130 triệu đồng (60 triệu Nhà nước hỗ trợ) và 192 ngày công của cán bộ, chiến sỹ Lữ đoàn 7, Quân đoàn 34 và 30 ngày công của gia đình.

Cũng như gia đình bà Tô Thị Sửa, những hộ bị mất nhà cửa do thiên tai ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên đang chuẩn bị được nhận những căn nhà mới khang trang, an toàn. Theo cập nhật của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến ngày 13/12, các địa phương đã khởi công 1.520/1.634 nhà xây mới (bị sập, đổ hoàn toàn); đã sửa chữa xong 31.922/35.746 nhà bị hư hỏng.

Với tinh thần "thần tốc - thần tốc hơn nữa", tại phiên họp ngày 17/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu mọi cấp, mọi ngành phải triển khai với tinh thần trách nhiệm cao nhất. Các chủ thể liên quan phải xuất phát từ tình cảm chân thành, đặt mình vào hoàn cảnh của những người dân mất nhà cửa để hành động quyết liệt, hiệu quả.

"Tuyệt đối không để chậm trễ kéo dài, không còn lý do để trì hoãn việc xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người dân vùng thiên tai", Thủ tướng yêu cầu.

Dưới sự chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, và với mục tiêu rõ ràng, phân cộng rõ người, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, "Chiến dịch Quang Trung" đang băng băng "về đích". Mỗi viên gạch được đặt xuống không chỉ là mái ấm cho từng gia đình, mà còn là lời khẳng định mạnh mẽ của Chính phủ luôn hành động vì dân, đặt quyền được sống an toàn và an cư của Nhân dân lên hàng đầu. "Chiến dịch Quang Trung" vì thế không chỉ là thần tốc dựng nhà trước Tết, mà còn là bước đi khẩn trương trong mạch chủ trương lớn, quyết tâm xóa nhà tạm, bảo đảm an cư bền vững cho đồng bào vùng thiên tai.

Bài 2: Từ xóa nhà tạm đến ‘Chiến dịch Quang Trung’: Hành động khẩn cấp trong mạch chính sách lớn

Sơn Hào