Từ xóa nhà tạm đến ‘Chiến dịch Quang Trung’: Nền tảng an cư bền vững (BÀI 3)

Từ những căn nhà vững chãi đến niềm tin mới

Năm 2025 khép lại với những quyết sách có tác động sâu rộng đến kinh tế - xã hội đã được Chính phủ phát động và hoàn thành với tiến độ thần tốc. Từ việc tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng chiến lược, đến những chiến dịch mang tính khẩn cấp nhằm bảo đảm an sinh, ổn định đời sống Nhân dân,.. đã bật lên tinh thần điều hành quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Trong tổng thể các quyết sách điều hành năm 2025, Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước và "Chiến dịch Quang Trung" không chỉ mang ý nghĩa an sinh thuần túy mà còn là chính sách có chiều sâu, thể hiện rõ quan điểm phát triển lấy con người làm trung tâm. Từ xóa nhà tạm đến chiến dịch thần tốc dựng lại mái ấm cho người dân vùng lũ gắn chặt với chiến lược phát triển bền vững, củng cố niềm tin và tạo lực đẩy lâu dài cho tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội.

"Chiến dịch Quang Trung" có thể xem là đỉnh cao trên lộ trình ấy. Chiến thắng của chiến dịch không chỉ được khẳng định về tiến độ (trong 62 ngày đêm xây mới 1.622 căn, sửa chữa 32.259) mà còn thể hiện ở chất lượng công trình, bảo đảm cho người dân được an toàn lâu dài trước thiên tai.

Tại cuộc họp trực tuyến ngày 9/12/2025, Thủ tướng nhấn mạnh: "Chiến dịch Quang Trung là chiến dịch không có tiếng súng, song phải chiến thắng và chiến thắng giòn giã để mang lại niềm vui, hạnh phúc cho người dân". Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương vừa chạy đua với thời gian, vừa bảo đảm mỗi căn nhà dựng lên phải chắc chắn, là chỗ ở an toàn cho người dân mỗi khi xảy ra bão lũ.

Quán triệt yêu cầu đó, công tác tái thiết nhà ở cho người dân vùng lũ được thực hiện theo tiêu chuẩn "3 cứng" của Bộ Xây dựng; nhà có gác lửng và khung chịu lực vững vàng. Tùy điều kiện từng địa bàn, lực lượng thi công có thể gia cố thêm công năng phòng tránh lũ.

Gia đình ông Tạ Ngọc Kỳ ở thôn Mỹ Hòa, xã Hòa Thịnh, tỉnh Đắk Lắk là một trong những hộ được Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực 5 – Dray Bhăng (Bộ chỉ huy Quân sự tỉnh Đắk Lắk) hỗ trợ xây nhà. Trong quá trình thi công, đơn vị đã đổ móng, đắp nền cao hơn đỉnh lũ lịch sử gần 50 cm, làm thêm một ngăn gác xép để phòng tránh khi có tình huống xấu xảy ra.

Đây cũng là mẫu nhà đang được triển khai ở những vùng trũng thấp, thường xuyên ngập lụt. Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk Trương Công Thái, đối với nhà ở vùng ngập lụt, chịu ảnh hưởng của bão, mái phải làm bằng bê tông cốt thép hoặc vật liệu chất lượng tốt, bảo đảm khả năng chống bão; đồng thời có sàn tránh lũ với diện tích tối thiểu 12 m².

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội chia sẻ: "Chiến dịch Quang Trung có thể xem là mô hình mẫu - một chiến dịch khẩn cấp nhưng bước đầu đặt nền móng cho chiến lược dài hạn về thích ứng thiên tai". Ông Sơn cho rằng, chiến dịch thể hiện sự linh hoạt của bộ máy, sự đồng lòng của xã hội và sự gắn kết giữa Nhà nước với Nhân dân, những yếu tố mà bất kỳ quốc gia nào cũng cần khi đối mặt với biến đổi khí hậu.

Những ngày chạy đua với thời gian trong "Chiến dịch Quang Trung", những mái ấm khang trang lần lượt được bàn giao cho người dân vùng bão lũ. Đằng sau mỗi căn nhà được dựng lên không chỉ có nguồn lực của Nhà nước, mà còn là sự chung tay của cả xã hội.

Cũng như Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, Quân đội, Công an là lực lượng chủ công trong "Chiến dịch Quang Trung". Trong đó, theo báo cáo của Cục Cứu hộ - Cứu nạn, Bộ Quốc phòng đã điều động 5.627 cán bộ, chiến sĩ, 254 phương tiện các loại tham gia chiến dịch.

"Chiến dịch Quang Trung" cũng được phát động trong toàn lực lượng Công an, gắn với phong trào thi đua "Ba Nhất" (kỷ luật nhất, trung thành nhất, gần dân nhất). Với tinh thần đó, khoảng 11.200 cán bộ, chiến sĩ đã và đang miệt mài trên các công trường từ Hà Tĩnh đến Lâm Đồng, dọn dẹp, vun vén, xây nhà, sửa chữa trường học, bệnh viện cho người dân vùng lũ.

Để thực hiện thắng lợi "Chiến dịch Quang Trung", trong các chỉ đạo, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu huy động các nguồn lực gồm nguồn lực trung ương, nguồn lực địa phương và xã hội hóa kinh phí cho chiến dịch. Trong đó, nguồn lực Nhà nước đóng vai trò dẫn dắt các nguồn lực khác, đồng thời động viên người dân thêm kinh phí đối ứng, kêu gọi giúp đỡ để xây dựng, sửa chữa nhà to, đẹp hơn.

Đây cũng là chỉ đạo xuyên suốt của Thủ tướng trong Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Nhờ đó, giá trị thực tế của những căn nhà kiên cố được dựng lên từ "tình dân tộc, nghĩa đồng bào" rất lớn.

Tại hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước ngày 26/8/2025, Thủ tướng Chính phủ vui mừng chia sẻ, trong chương trình, nguồn vốn Nhà nước hỗ trợ 50 triệu đồng (sau nâng lên 60 triệu đồng)/nhà xây mới, nhưng thực tế nhiều căn nhà đã được xây dựng với kinh phí 200-300 triệu đồng, từ sự hỗ trợ, chung tay, đóng góp của cộng đồng, người dân.

"Điều này cho thấy ý Đảng gặp lòng dân, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân và doanh nghiệp", Thủ tướng khẳng định.

Tinh thần đó tiếp tục phát huy trong "Chiến dịch Quang Trung". Với phương châm "ai có gì góp nấy, có công góp công, có của góp của, có ít góp ít, có nhiều góp nhiều", những căn nhà dựng lên sau bão lũ không chỉ khang trang mà còn "sáng chắn bão giông, chiều ngăn nắng lửa".

Những ngày này, gia đình ông Nguyễn Đình Lượn, ở thôn Xuân Phú, xã Khe Tre, TP Huế như "đứng ngồi không yên", không phải vì lo lắng mà vui mừng vì sắp được ở trong căn nhà vững chãi. Là một hộ khó khăn, nhà ở của ông bị đổ sập, lũ đi qua, các ban, ngành, đoàn thể và doanh nghiệp đã hỗ gia đình 200 triệu đồng, được cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 6 - Bộ chỉ huy Quân sự TP Huế giúp ngày công xây dựng.

"Sau những ngày sống tạm bợ trong căn lán nhỏ, nhờ có sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, các mạnh thường quân và sự giúp đỡ của các chú bộ đội, giấc mơ sống trong ngôi nhà kiên cố của gia đình đã thành hiện thực", ông Lượn chia sẻ.

Một chiến dịch khép lại, hành trình dài mở ra

"Chiến dịch Quang Trung" được Thủ tướng Chính phủ gọi là "chiến dịch không tiếng súng", và tin tưởng rằng sẽ "chiến thắng giòn giã". Đích đến của chiến dịch không chỉ bằng những con số nhà đã hoàn thành, mà bằng niềm tin được bồi đắp từ những việc làm cụ thể, kịp thời, nhân văn.

Từ chiến dịch đặc biệt trong hoàn cảnh khẩn cấp, một bài học lớn được rút ra - khi chủ trương của Đảng hợp lòng dân, khi Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt và xã hội cùng chung tay hành động, mục tiêu an cư không còn là ước mơ, mà trở thành hiện thực bền vững. Đây cũng là nền tảng để thực hiện chủ trương, còn nhà tạm, nhà dột nát thì tiếp tục xóa, hướng tới mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau trên hành trình phát triển đất nước.

Tại hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước, Thủ tướng Chính phủ khẳng định, đối với 334.234 hộ đã được hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát, đây mới chỉ là nền tảng bước đầu để "an cư".

"Thời gian tới các bộ, ngành, địa phương cần có chính sách đột phá hỗ trợ để các hộ này để 'lạc nghiệp', phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam cơ bản không còn hộ nghèo theo tinh thần Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 23/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giảm nghèo bền vững đến năm 2030", Thủ tướng yêu cầu.

Để người dân "an cư, lạc nghiệp", công tác ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai cũng cần được đặc biệt chú trọng. Trong Kết luận số 213-KL/TW ngày 21/11/2025, Ban Bí thư dự báo biến đổi khí hậu, tình hình thiên tai ngày càng phức tạp, khó lường, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của Nhân dân và sự phát triển của đất nước. Vì vậy, Ban Bí thư yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền các cấp tăng cường quán triệt sâu sắc quan điểm chủ động thích ứng với biến đổi khí hậu, thời tiết cực đoan; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong phòng ngừa, ứng phó, khắc phục hậu quả thiên tai bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ tiến độ, rõ thẩm quyền, rõ trách nhiệm và rõ kết quả.

Sơn Hào