Đề cao tinh thần ‘thượng tôn pháp luật’

Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: VGP/Lê Sơn

Chiều 28/12, tại Hà Nội, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao tổ chức Hội nghị triển khai công tác ngành Kiểm sát nhân dân (KSND) năm 2017.

Dự Hội nghị có Chủ tịch nước Trần Đại Quang, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chánh án Tòa án nhân dân Tối cao Nguyễn Hòa Bình, Viện trưởng Viện KSND Tối cao Lê Minh Trí, Trưởng Ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và lãnh đạo Viện Kiểm sát quân sự Trung ương, viện kiểm sát cấp cao, viện kiểm sát các địa phương.

Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nhấn mạnh năm 2016, công tác chuyên môn, nghiệp vụ của ngành KSND tiếp tục có chuyển biến tích cực. Trách nhiệm công tố được tăng cường, bảo đảm các quyết định phê chuẩn của viện kiểm sát có căn cứ, đúng pháp luật. Tuân thủ chặt chẽ, nghiêm ngặt các quy định của pháp luật ngay từ giai đoạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố và trong suốt quá trình điều tra.

Tiến độ và chất lượng giải quyết các vụ án hình sự, kỹ năng tranh tụng của kiểm sát viên tại phiên tòa được nâng lên; các trường hợp oan, sai trong các giai đoạn khởi tố, điều tra, truy tố và xét xử giảm mạnh so với năm 2015. Chú trọng rà soát, kịp thời kháng nghị những bản án, quyết định thiếu căn cứ, trái pháp luật; tích cực phối hợp giải quyết dứt điểm nhiều trường hợp có đơn kêu oan bức xúc kéo dài; đồng thời xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân vi phạm dẫn đến oan, sai, góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào các cơ quan tư pháp.

Năm 2017, ngành KSND sẽ triển khai thi hành nhiều quy định mới của pháp luật về tư pháp theo tinh thần Hiến pháp năm 2013. Với vai trò là một thiết chế đặc trưng trong bộ máy Nhà nước, có chức năng thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp, yêu cầu nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của ngành KSND đặt ra rất cấp bách.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước đề nghị ngành kiểm sát tiếp tục quán triệt, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực tư pháp; tập trung đổi mới các mặt công tác gắn với trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và thực thi nhiệm vụ. Đề cao tinh thần “thượng tôn pháp luật”, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa, bảo đảm công lý phải được thực thi, góp phần xây dựng một xã hội trật tự, kỷ cương, văn minh. Chủ động nghiên cứu, đề xuất với Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền các cấp chủ trương, giải pháp đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật.

Các đại biểu dự Hội nghị triển khai công tác ngành KSND năm 2017. Ảnh: VGP/Lê Sơn

Chủ tịch nước nhấn mạnh ngành kiểm sát đã đề cao trách nhiệm, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp; thực thi đúng đắn, đầy đủ, hiệu quả nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm theo quy định của Hiến pháp và pháp luật. Thực hiện tốt chủ trương tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra, nâng cao chất lượng tranh tụng, bảo đảm không để người vô tội bị oan, không bỏ lọt tội phạm và người phạm tội.

Nâng cao hơn nữa vị thế, vai trò của viện KSND trong đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, nhất là tội phạm về tham nhũng, kinh tế; kịp thời phát hiện, kiến nghị, kháng nghị xử lý nghiêm minh những vi phạm pháp luật trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Tăng cường năng lực cho các viện KSND cấp cao, Cơ quan điều tra Viện KSNDTC để thực hiện tốt thẩm quyền mới theo quy định pháp luật.

Chủ tịch nước đề nghị, ngành kiểm sát cần tích cực phối hợp với các bộ, ngành hữu quan tham gia xây dựng Dự án Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2015, Luật Phòng, chống tham nhũng (sửa đổi) và các dự án luật khác, bảo đảm khắc phục những vướng mắc, bất cập trong thực tiễn thi hành luật thời gian qua, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật.

Đồng thời, phối hợp hướng dẫn triển khai thi hành các đạo luật về tư pháp, bảo đảm sớm phát huy hiệu quả trong thực tiễn. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật dưới nhiều hình thức tới mọi tầng lớp nhân dân, nhất là các đạo luật liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của viện KSND nhằm tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và toàn dân đối với hoạt động của ngành.

Ảnh: VGP/Lê Sơn

Báo cáo của Viện KSND Tối cao cho biết trong năm 2016, trong bối cảnh tình hình an ninh chính trị, trật tự xã hội vẫn còn diễn biến phức tạp, tội phạm tuy có giảm về số lượng nhưng tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng, toàn ngành tiếp tục thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, tập trung thực hiện nhiều biện pháp nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết các vụ án hình sự và hoạt động điều tra tội phạm thuộc thẩm quyền; đạt và vượt nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ trọng tâm theo yêu cầu của Quốc hội.

Cụ thể, toàn ngành đã kiểm sát 100% các hồ sơ và quyết định giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm; thực hành tốt hơn quyền công tố, bảo đảm việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố đúng pháp luật. Trách nhiệm thực hành quyền công tố tiếp tục được tăng cường, gắn chặt hơn với hoạt động điều tra với số lượng, chất lượng các bản yêu cầu điều tra được nâng lên; kiên quyết hủy bỏ các quyết định khởi tố bị can thiếu căn cứ, trái pháp luật…

Thông qua đó, nâng cao chất lượng hồ sơ vụ án, hạn chế đáng kể việc trả hồ sơ để điều tra bổ sung, góp phần quan trọng nâng cao tiến độ điều tra (tăng 0,9%). Tỷ lệ giải quyết án của Viện KSND tiếp tục đạt cao 99%; tỷ lệ truy tố đúng thời hạn đạt 99,9%, vượt 9,9% so với chỉ tiêu Nghị quyết số 37 của Quốc hội; chất lượng truy tố duy trì ở mức cao, tỷ lệ truy tố đúng tội danh đạt 99,9%, vượt 4,9% so với chỉ tiêu Nghị quyết số 37.

Trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử vụ án hình sự, ngành kiểm sát thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp nhằm tạo sự chuyển biến tích cực hơn, trọng tâm là bảo đảm nguyên tắc tranh tụng trong xét xử, kịp thời phát hiện kháng nghị yêu cầu khắc phục sai phạm.

Ngành tiếp tục chỉ đạo, thực hiện đồng bộ các giải pháp chống oan, sai ngay từ giai đoạn giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và trong suốt quá trình điều tra, truy tố, xét xử vụ án hình sự. Kết quả, các trường hợp xảy ra oan, sai giảm nhiều, các trường hợp đình chỉ do bị can không phạm tội giảm 47,8% và tòa án tuyên bị cáo không phạm tội giảm 62,9%.

Trong năm 2016, số vụ án được phát hiện khởi tố tăng, phát hiện khởi tố nhiều vụ án tham nhũng, chức vụ. Cơ quan điều tra Viện KSND Tối cao đã thụ lý 147 tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; đã giải quyết 137 tin tố giác, tin báo, đạt 93,2%, tăng 1,7% và vượt 3,2% so với chỉ tiêu Nghị quyết số 37; quyết định khởi tố 30 vụ án, trong đó có 20 vụ án về tham nhũng; thụ lý điều tra 45 vụ/34 bị can, tăng 7,1%; đã giải quyết 71,1% số vụ, tăng 6,8%.

Tuy nhiên, một số đơn vị chưa kiểm sát chặt chẽ, kịp thời việc tiếp nhận, giải quyết tố giác tin báo về tội phạm; trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra đối với một số vụ án chưa thực sự được tăng cường; một số trường hợp phê chuẩn việc áp dụng biện pháp ngăn chặn thiếu chính xác; việc giải quyết một số vụ án về tham nhũng, chức vụ còn kéo dài…

Lê Sơn