Hoạt động của các Phó Thủ tướng Chính phủ

Phó Thủ tướng Thường trực chủ trì Hội nghị toàn quốc tổng kết Chỉ thị số 32

Ngày 19/12, tại Trụ sở Chính phủ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo chủ trì hội nghị tổng kết Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PBGDPL), nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân.

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đánh giá, các cấp ủy đảng, chính quyền đã nghiêm túc quán triệt và tổ chức thực hiện Chỉ thị số 32; phương thức lãnh đạo, chỉ đạo có nhiều đổi mới, từ đó giúp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong thời gian qua đạt nhiều kết quả tích cực.

Trong đó, nhận thức về vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của các cấp ủy đảng, người đứng đầu các cơ quan ngày càng được nâng lên; phổ biến, giáo dục pháp luật đã thực sự trở thành một nội dung của công tác giáo dục chính trị - tư tưởng, là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị.

Thể chế, chính sách về phổ biến, giáo dục pháp luật cơ bản đã hoàn thiện và đầy đủ, đặc biệt là sự ra đời của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 đã tạo lập khuôn khổ pháp lý vững chắc cho lĩnh vực này, giúp cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật được triển khai đồng bộ thống nhất, xuyên suốt trên phạm vi cả nước với sự quy định rõ ràng, cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của các cấp, các ngành, địa phương. Các chương trình, đề án, kế hoạch trung hạn, dài hạn và hằng năm về phổ biến, giáo dục pháp luật được ban hành, tổ chức thực hiện tập trung nguồn lực với nhiều giải pháp đột phá nhằm tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật tại một số địa bàn, lĩnh vực, đối tượng đặc thù, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số, vùng khó khăn.

Nội dung, hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật ngày càng đa dạng hóa, sát với nội dung, đối tượng, địa bàn. Việc triển khai công tác này được gắn với việc tăng cường mạnh mẽ ứng dụng công nghệ thông tin đưa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật đã dần đi vào chiều sâu, thực chất, phát huy hiệu quả trên thực tế.

Tổ chức bộ máy, cán bộ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp, đội ngũ báo cáo viên pháp luật, tuyên truyền viên pháp luật được củng cố, kiện toàn đủ về số lượng, bảo đảm tiêu chuẩn, chất lượng, cơ bản đáp ứng yêu cầu thực tiễn của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật.

Ngày Pháp luật Việt Nam hằng năm đã được triển khai đồng bộ trên cả nước từ năm 2013 thực sự trở thành sự kiện chính trị, pháp lý của đất nước. Từ đó, ý thức tự tìm hiểu pháp luật để sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật của cán bộ, nhân dân được nâng lên. Tình hình vi phạm pháp luật do không hiểu biết pháp luật giảm dần, qua đó khẳng định vị trí, vai trò của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong đời sống pháp luật của đất nước.

Bên cạnh kết quả đạt được, Phó Thủ tướng Thường trực cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế. Trong đó, ý thức, trách nhiệm của cấp ủy, người đứng đầu ở một số cơ quan, đơn vị đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật vẫn chưa đầy đủ, thậm chí vẫn còn quan niệm phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ của ngành tư pháp.

Ở một số nơi, cách thức phổ biến, giáo dục pháp luật còn dàn trải, thiếu trọng tâm, trọng điểm, thậm chí phân tán nguồn lực, chậm đổi mới hoặc chưa phù hợp với nội dung, tính chất của đối tượng, địa bàn. Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho đối tượng đặc thù đã được quan tâm nhưng chưa có chiều sâu; việc huy động các nguồn lực chưa đạt nhiều kết quả cụ thể, ứng dụng công nghệ thông tin chưa thực sự mạnh mẽ; xây dựng, khai thác, sử dụng tủ sách pháp luật hiệu quả chưa cao...

Về phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới, Phó Thủ tướng Thường trực nhấn mạnh, các cơ quan chức năng tiếp tục quán triệt, phổ biến nhằm nâng cao nhận thức xã hội về vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trước yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa với vị trí là bộ phận của công tác giáo dục chính trị, tư tưởng; là khâu đầu tiên của hoạt động thi hành pháp luật, gắn với đặc thù của Việt Nam về văn hóa, điều kiện kinh tế - xã hội mang tính chất vùng miền; là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, trong đó Nhà nước giữ vai trò nòng cốt.

Theo đó, xác định đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở nước ta hiện nay là yêu cầu mang tính tất yếu khách quan, nhất là trước bối cảnh phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế nhằm xây dựng một xã hội đề cao các giá trị của quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân trên tinh thần dân chủ, pháp quyền trong mọi lĩnh vực của đời sống xã hội để sống, làm việc theo Hiến pháp và pháp luật thực sự trở thành nhu cầu tự thân, hàng ngày của mỗi người.

Đồng thời, đổi mới giáo dục pháp luật phải dựa trên nguyên lý lý luận gắn liền với thực tiễn, thực hành, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình, giáo dục xã hội; bên cạnh đó, chú trọng đổi mới công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trên báo chí, các phương tiện thông tin truyền thông đại chúng.

Phó Thủ tướng Thường trực lưu ý, ngày nay, trình độ dân trí từng bước được nâng cao thì việc phổ biến, giáo dục pháp luật cũng cần được đổi mới về hình thức và nội dung cho phù hợp và hiệu quả với từng đối tượng, vùng miền cụ thể. Đặc biệt, trong bối cảnh phát triển như vũ bão của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 thì với sự ứng dụng và sử dụng công nghệ thông tin của các mạng xã hội, đã xuất hiện cả những thông tin tốt, hướng đến chân thiện mỹ, những tấm gương người tốt việc tốt nhưng mặt trái là những thông tin xấu độc hại, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự xã hội.

Vì vậy, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị các cơ quan chức năng, lực lượng tuyên truyền viên pháp luật cũng cần chủ động cần tham gia, sử dụng không gian mạng xã hội, internet, truyền thông một cách sâu, rộng, hướng đến các đối tượng cụ thể, các giới, các ngành, các lĩnh vực để thực hiện nhiệm vụ nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. Trong đó, chú ý khu vực trường học, khu công nghiệp, người công nhân, người lao động...

Bên cạnh đó, báo chí phải thực sự trở thành diễn đàn thể hiện tâm tư, nguyện vọng, mong muốn của người dân đối với pháp luật; nêu gương người tốt, việc tốt trong tuân thủ, chấp hành Hiến pháp và pháp luật; phản ánh, lên án mạnh mẽ các hành vi vi phạm pháp luật.

Dẫn lại như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên truyền”, Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị quan tâm bố trí nguồn lực thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, chú trọng giáo dục nêu gương người tốt, việc tốt trong xây dựng, thực thi pháp luật. Cùng với yếu tố nguồn lực về con người, cần quan tâm, bố trí kinh phí, có chế độ, chính sách hợp lý để triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật bảo đảm cân đối giữa các vùng miền, đối tượng, địa bàn, ưu tiên địa bàn cơ sở, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện khó khăn, miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số…

Phó Thủ tướng Thường trực yêu cầu cần phối kết hợp giữa triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với hoạt động hành nghề luật sư, tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý, hòa giải ở cơ sở và hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án để gắn kết chặt chẽ hơn công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với hoạt động thi hành pháp luật, bảo vệ pháp luật. Đánh giá công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là cơ sở thực tiễn quan trọng để tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật.

Phó Thủ tướng Thường trực đề nghị Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Nội chính Trung ương phối hợp chặt chẽ với Đảng đoàn Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Ban Cán sự đảng Chính phủ, Ban Cán sự đảng Bộ Tư pháp và các bộ, ngành liên quan trong triển khai các nhiệm vụ công tác, tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Cán sự Đảng, cấp ủy đảng đối với công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói riêng, tổ chức thi hành pháp luật nói chung.

Nhân dịp này, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cũng đã trao Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc trong công tác này.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ dự Hội nghị tổng kết tổng điều tra dân số, nhà ở năm 2019

Ngày 19/12, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương chủ trì hội nghị tổng kết tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019.

Theo kết quả chính thức được công bố, tổng số dân của Việt Nam là 96,2 triệu người, trong đó, dân số nam là 47,88 triệu người, chiếm 49,8% và dân số nữ là 48,3 triệu người, chiếm 50,2%. Việt Nam là quốc gia đông dân thứ ba trong khu vực Đông Nam Á và thứ 15 trên thế giới. Sau 10 năm, quy mô dân số Việt Nam tăng thêm 10,4 triệu người.

Tỷ trọng dân số từ 15-64 vẫn chiếm đa số, khoảng 68% tổng dân số, nhưng tỷ trọng dân số từ 65 tuổi trở lên đang tăng với tốc độ nhanh nhất, chiếm 7,7%. Tỷ lệ tăng dân số bình quân giai đoạn 2009-2019 là 1,14%/năm, giảm nhẹ so với giai đoạn 1999-2009 (1,18%/năm). Mật độ dân số là 290 người/km2, tăng 31 người/km2 so với năm 2009 và là quốc gia có mật độ dân số đứng thứ ba trong khu vực Đông Nam Á (sau Philippines và Singapore).

Đánh giá cao cố gắng, nỗ lực của các thành viên Ban Chỉ đạo Tổng điều tra dân số và nhà ở Trung ương; các bộ, ngành, địa phương; cùng với sự hỗ trợ, giúp đỡ nhiệt tình của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc, các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho hay, việc ứng dụng thành công công nghệ thông tin trong một cuộc tổng điều tra quy mô lớn đã tạo được tiếng vang trên phạm vi quốc tế. Việt Nam là nước đầu tiên và duy nhất cho đến thời điểm hiện nay sử dụng thiết bị di động của điều tra viên thống kê cho công tác thu thập thông tin với nhiều chủng loại thiết bị khác nhau mà vẫn đem lại thành công với chi phí rẻ. Thành công này đã được các nước trên thế giới thừa nhận; đã có những nước đến Việt Nam để học tập kinh nghiệm (Sri Lanka, Nepal).

Thành công của Tổng điều tra cũng được chia sẻ trên các diễn đàn trên thế giới như Hội nghị khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Ban Chỉ đạo vùng về thống kê dân số và xã hội, Hội nghị khu vực về chuẩn bị Tổng điều tra dân số chu kỳ 2020, Hội nghị khu vực về nâng cao năng lực sử dụng thiết bị di động trong điều tra quốc gia phục vụ các Mục tiêu phát triển bền vững…

Cho rằng Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019 đã hoàn thành nhưng cái đích cuối cùng chưa kết thúc, còn phải biên soạn các báo cáo chuyên đề, phân tích đánh giá làm cho số thống kê “biết nói”, có giá trị gia tăng không chỉ cho đội ngũ cán bộ quản lý, lãnh đạo các cấp mà chính cho người dân, Phó Thủ tướng lưu ý, các cơ quan liên quan bảo quản, gìn giữ an toàn cơ sở dữ liệu này.

“Rủi ro của hệ thống thông tin là rủi ro có tính hệ thống, phải quản lý thật chặt, bảo vệ an toàn dữ liệu, để trên cơ sở dữ liệu đó, có phân tích, đánh giá các báo cáo chuyên đề, báo cáo với Đảng, Chính phủ, các cơ quan nhà nước, phục vụ các địa phương trong hoạch định chính sách, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng yêu cầu, trên cơ sở dữ liệu thống kê có được, Ban Chỉ đạo cần tiếp tục nghiên cứu điều chỉnh nhằm đảm bảo phát triển bền vững, tạo công bằng cho người dân. Để cung cấp chi tiết hơn thông tin phục vụ hoạch định chính sách, Bộ KH&ĐT (Tổng cục Thống kê) cần tiếp tục khai thác số liệu Tổng điều tra dân số và nhà ở để biên soạn các báo cáo chuyên đề chuyên sâu của từng lĩnh vực như già hóa dân số, di cư và đô thị hóa, lao động việc làm, giáo dục và đào tạo, tận dụng thời kỳ “cơ cấu dân số vàng” để phát triển bứt phá, vượt bẫy thu nhập trung bình.

Dẫn các con số về số người ở độ tuổi từ 15-64 tuổi chiếm 68%, cứ có 1 người phụ thuộc thì có 2 người đi làm, nhưng tốc độ già hóa dân số rất nhanh, chỉ số già hóa 48,8%, tăng 13,3 điểm phần trăm so với 10 năm trước và tăng 2 lần so với 20 năm trước, là một trong những nước có tốc độ già hóa nhanh nhất trong khu vực, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, yếu tố dân số là rất quan trọng để phát triển đất nước, do đó, cần phân tích các vấn đề trên để vượt được ngưỡng thu nhập trung bình lên mức trung bình cao và thu nhập cao, khắc phục cho được tình trạng chưa giàu đã già.

Phó Thủ tướng chỉ đạo Bộ KH&ĐT (Tổng cục Thống kê) chủ trì tổng hợp dữ liệu tổng điều tra để cung cấp cho các tiểu ban chuẩn bị Văn kiện Đại hội Đảng và Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ XIII và 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để phục vụ đánh giá, xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hàng năm, 5 năm, 10 năm tại các địa phương.

Tổng cục Thống kê tính lại tỷ lệ GRDP cho các tỉnh. Đồng thời, nghiên cứu, thử nghiệm và đưa vào áp dụng cách thức cập nhật số liệu dân số hàng năm từ cơ sở dữ liệu của Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019, đảm bảo cung cấp dữ liệu về dân số hàng năm, tiết kiệm kinh phí và để 10 năm tới không cần thực hiện tổng điều tra dân số và nhà ở như hiện nay.

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ cho 14 tập thể và 30 cá nhân đã có thành tích xuất sắc trong công tác Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2019.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam chủ trì cuộc họp Ủy ban quốc gia về người cao tuổi

Ngày 19/12, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Chủ tịch Ủy ban quốc gia về người cao tuổi đã chủ trì cuộc họp của Ủy ban.

Năm 2019 cả nước có khoảng 11,41 triệu người cao tuổi (NCT), chiếm khoảng 12% dân số; 7.294.100 NCT sông ở khu vực nông thôn (chiếm 64%). Hơn 1,7 triệu NCT được nhận trợ cấp hàng tháng; hơn 1,4 triệu NCT nhận trợ cấp người có công với cách mạng, trên 3,1 triệu người cao tuổi đang hưởng lương hưu và trợ cấp bảo hiểm xã hội.

Ngân sách Nhà nước đã dành hơn 17.517 tỷ đồng trợ giúp xã hội cho NCT (bao gồm trợ cấp hàng tháng và mua thẻ bảo hiểm y tế), khoảng 10.000 NCT đang được nuôi dưỡng, chăm sóc tại các cơ sở bảo trợ xã hội. Đồng thời, có khoảng 1,4 triệu NCT hưởng trợ cấp người có công; hơn 3,1 triệu người NCT đang hưởng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội. Nhiều địa phương đã tổ chức, phối hợp khám sức khỏe, cấp thuốc miễn phí cho NCT, với hơn 11,313 triệu NCT có thẻ bảo hiểm y tế (chiếm khoảng 99% tổng số NCT).

Tuy nhiên, nhiều thành viên Ủy ban cho rằng công tác NCT tại khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa còn rất khó khăn. Một số cấp ủy, chính quyền địa phương, cơ sở coi công tác NCT chỉ là hoạt động phong trào. Các bộ, ngành, địa phương chậm lồng ghép các chỉ tiêu về NCT vào kế hoạch hoạt động của đơn vị mình.

Cơ sở vật chất tại các cơ sở trợ giúp NCT còn thiếu thốn, chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, số lượng NCT được chăm sóc trong các cơ sở trợ giúp xã hội còn ít. Đáng chú ý, số NCT không nơi nương tựa, rối loạn tâm thần gần đây gia tăng nhưng cơ sở công lập không đủ khả năng tiếp nhận. Vì vậy, một số ý kiến đề nghị cần có các chính sách cơ chế khuyến khích tư nhân đầu tư các cơ sở chăm sóc NCT như hỗ trợ miễn giảm thuế, ưu tiên cho thuê đất, cấp đất; ban hành khung giá dịch vụ…

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung khắc phục những hạn chế; tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện công tác chăm sóc NCT, chỉ rõ những nơi làm chưa tốt, có biện pháp xử lý, nhắc nhở, thực hiện theo luật định.

Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng yêu cầu nghiên cứu chính sách thu hút các nguồn lực xã hội vào hoạt động chăm sóc NCT, khuyến khích tham gia đầu tư các cơ sở chăm sóc và các hoạt động phát huy vai trò NCT.

Trong thời gian tới, các cấp, các ngành cần tăng cường phát huy vai trò của NCT, cựu chiến binh trong hoạt động tư vấn, giám sát hoạt động, thực hiện chủ trương, chính sách của các cấp uỷ Đảng, chính quyền. “Thực tế, nhiều địa phương khi có sự tư vấn, giám sát của hội cựu chiến binh, NCT thì nhiều công trình dân sinh ở nông thôn có giá thành hợp lý, chất lượng tốt”, Phó Thủ tướng nói./.