Bị phạt tiền khi yêu cầu người lao động đặt cọc

Ông Thắng có tìm hiểu pháp luật hiện hành thấy không có quy định nào cho phép người sử dụng lao động được thu tiền đặt cọc đối với người lao động làm việc ở trong nước. Ông Thắng hỏi, trường hợp của ông có thể yêu cầu Công ty trả lại toàn bộ số tiền đặt cọc được không?

Luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời vấn đề ông Thắng hỏi như sau:

Đúng như ông Nguyễn Trọng Thắng nêu, pháp luật về lao động hiện hành không có quy định người lao động khi giao kết, thực hiện hợp đồng lao động (HĐLĐ) phải thực hiện biện pháp đảm bảo bằng tiền hoặc tài sản khác và cũng không có quy định nào cho phép người sử dụng lao động được yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc giao kết, thực hiện HĐLĐ.

Vì vậy, Nghị định số 47/2010/NĐ-CP ngày 6/5/2010 của Chính phủ quy định xử phạt hành chính về hành vi vi phạm pháp luật lao động, đã quy định chế tài xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả đối với trường hợp người sử dụng lao động có hành vi yêu cầu người lao động đặt cọc tiền không tuân theo pháp luật.

Từ ngày 1/5/2013, Bộ Luật Lao động năm 2012 sẽ có hiệu lực thi hành. Điều 20 của Luật này quy định những hành vi người sử dụng lao động không được làm khi giao kết, thực hiện HĐLĐ, đó là không được giữ bản chính giấy tờ tuỳ thân, văn bằng, chứng chỉ của người lao động và không được yêu cầu người lao động phải thực hiện biện pháp bảo đảm bằng tiền hoặc tài sản khác cho việc thực hiện HĐLĐ.

Nếu khi giao kết, thực hiện HĐLĐ mà người sử dụng lao động có hành vi yêu cầu người lao động đặt cọc bằng tiền để bảo đảm việc thực hiện hợp đồng thì hành vi đó là vi phạm pháp luật về lao động.

Theo quy định tại điểm a, khoản 4 và điểm c, khoản 5 Điều 8 Nghị định số 47/2010/NĐ-CP, trường hợp người sử dụng lao động có hành vi "Bắt người lao động đặt cọc tiền không tuân theo những quy định của pháp luật" sẽ bị phạt tiền từ 15 triệu đồng đến 30 triệu đồng.

Ngoài hình thức xử phạt tiền nêu trên, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả, gồm trả lại số tiền đặt cọc cho người lao động cùng với số lãi suất của số tiền đặt cọc đó (lãi suất được tính theo mức lãi suất không kỳ hạn mà Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm nhận tiền đặt cọc).

Phải trả lại toàn bộ tiền đặt cọc cho người lao động

Điều 43 Bộ luật Lao động hiện hành (ban hành năm 1994, sửa đổi bổ sung năm 2002, 2006, 2007) quy định, trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên; trường hợp đặc biệt, có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày.

Theo đó, Công ty và ông Nguyễn Trọng Thắng có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên, trong đó có việc Công ty phải thanh toán cho ông Thắng toàn bộ số tiền đặt cọc trong thời hạn 7 ngày kể từ ngày ông Thắng chấm dứt HĐLĐ. Trường hợp đặc biệt không kéo dài quá 30 ngày kể từ ngày hợp đồng được chấm dứt.

Nếu Công ty không trả ông Thắng toàn bộ số tiền đặt cọc, ông Thắng có thể gửi đơn đến Thanh tra lao động thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội đề nghị giải quyết hoặc khởi kiện yêu cầu Tòa án nhân dân cấp huyện nơi công ty có trụ sở chính, đề nghị Tòa án giải quyết buộc Công ty phải trả lại tiền đặt cọc cùng lãi suất của tiền đặt cọc đó cho ông Thắng.

Luật sư Trần Văn Toàn

VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.

Tin liên quan:

- Quyền lợi khi chấm dứt hợp đồng lao động

- Quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động

- Tính trợ cấp lao động khi chấm dứt HĐLĐ

- Có được ký kết nhiều hợp đồng lao động?

- Có được ký nhiều HĐLĐ với 1 chủ sử dụng lao động?

- Phải thanh toán quyền lợi cho lao động khi kết thúc hợp đồng