Dự án Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy (Hậu Giang):Bài 2: Bất chấp quyền sử dụng đất hợp pháp

Theo tìm hiểu của phóng viên Tài nguyên & Môi trường, hiện Công ty CP Xây dựng Sài Gòn Phố chưa hoàn tất các thủ tục để được cấp GCNQSDĐ trong phạm vi dự án xây dựng Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang. Do đó, mọi hoạt động do Công ty Sài Gòn Phố thực hiện trên diện tích đất này khi chưa có sự chấp thuận với người có quyền sử dụng hợp pháp - đặc biệt đối với diện tích đất của các hộ bà Cương, bà Tuyết, ông Khởi, ông Điện, là hành vi xâm phạm quyền sử dụng đất hợp pháp của công dân.

Cần phải nhắc lại, rằng: Việc Công ty Sài Gòn Phố điều động nhân công, phương tiện vào diện tích đất thuộc quyền sử dụng của các hộ bà Cương, bà Tuyết,… hủy hoại hoa màu là hành vi xâm hại tài sản của công dân. Việc ký hợp đồng, nhận tiền đặt cọc bán nền và cho thuê ki ốt mà Công ty Sài Gòn Phố đã thực hiện với nhiều khách hàng diễn ra rất rầm rộ trong khi không có đủ cơ sở pháp lý. Đáng lưu ý, ngày 15/3/2011, Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Vị Thủy mới tiến hành chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (đợt 1) cho các hộ dân bị ảnh hưởng từ dự án Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh, thì trước đó 3 tháng (cuối tháng 12/2010), Công ty Sài Gòn Phố đã công khai trên phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương rao bán nền và cho thuê ki ốt trên giấy.

"Phớt lờ" quyền lợi chính đáng của dân

Diễn biến thực tế cho thấy, việc giải phóng mặt bằng chưa xong thì dự án xây dựng Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh đã và đang được giao dịch mua - bán công khai giữa Công ty Sài Gòn Phố - chủ đầu tư, với khách hàng. Nhưng nhà đầu tư lại không trực tiếp thỏa thuận giá trị chuyển nhượng quyền sử dụng đất với các hộ dân bị ảnh hưởng trong phạm vi dự án mà Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Vị Thủy lại đứng ra thực hiện trong khi những đòi hỏi về giá chuyển nhượng của người dân không phải là "bất bình thường" và cũng không có nảy sinh tranh chấp ngoài hợp đồng với Công ty Sài Gòn Phố. Đặc biệt, tại dự án này Trung tâm Phát triển quỹ đất huyện Vị Thủy đã trực tiếp kiểm kê, áp giá bồi thường đối với các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án - theo sự "thỏa thuận" từ trước đó giữa UBND huyện Vị Thủy với nhà đầu tư là Công ty Sài Gòn Phố.

Trả lời phỏng vấn của phóng viên Tài nguyên & Môi trường, ông Nguyễn Văn Vui, Q.Chủ tịch UBND huyện Vị Thủy, cho biết: "Theo thỏa thuận giữa UBND huyện và nhà đầu tư thì ngoài việc chấp hành cơ chế chính sách do tỉnh quy định nhà đầu tư còn thực hiện một số yêu cầu của địa phương như hỗ trợ việc tái định cư cho các hộ bị giải tỏa thực hiện các dự án của địa phương trước đây, ưu tiên bố trí nơi ở phục vụ cho việc giải tỏa di dời các hộ ở phía sông…".

Để đạt được những "thỏa thuận" với Công ty Sài Gòn Phố, UBND huyện Vị Thủy đã dùng quyền năng o ép các hộ giao đất, phớt lờ trước những thiệt thòi của họ. Với giá áp bồi thường "1m2 đất = nửa ký cá đồng" như hiện nay, các hộ bà Cương, bà Tuyết, ông Khởi, ông Điện sau khi giao đất sẽ không đủ tiền để mua lại diện tích đất cùng loại để tiếp tục sản xuất, ổn định cuộc sống.

Bên cạnh đó, việc UBND huyện Vị Thủy có Công văn yêu cầu Công ty Sài Gòn Phố bán nền trong Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh, giảm 10% cho các hộ dân bị ảnh hưởng khi họ tham gia mua nền trong dự án khu dân cư cũng chỉ là hình thức. Bởi bản thân ông Vui, cũng như các cơ quan chuyên môn của huyện Vị Thủy không biết rõ giá cụ thể của mỗi nền trong khu dân cư sau khi xây dựng sẽ được Công ty Sài Gòn Phố bán là bao nhiêu (?!). Thực chất, cái gọi là "chính sách giảm 10%" cho các hộ dân bị thu hồi đất có "thật" hay "ảo" đều nằm "trong tay" của Công ty Sài Gòn Phố - mà cụ thể là ở việc phân lô, làm giá bán nền. Ngoài ra, trên đồ án qui hoạch Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh, gồm các hạng mục: Nhà lồng chợ cá; 7 lô đất (204 nền) tương ứng với các ký hiệu a, b, c, d, e, f, g; 6 tuyến đường nội bộ và một phần đất xây dựng hệ thống cấp nước,… không có lô đất nào thể hiện rõ là "dành để ưu tiên bố trí nơi ở phục vụ cho việc giải tỏa di dời các hộ dân ở phía sông" - như lời ông Vui đã nói (!).

Nhờ sự "tiếp tay" của chính quyền (?)

Rõ ràng, việc vận dụng, thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư trong quá trình triển khai một dự án có tính kinh doanh này chủ đầu tư là Công ty Sài Gòn Phố và UBND huyện Vị Thủy đã không tạo được điều kiện cho các hộ dân sau khi bị giải tỏa có cuộc sống cao hơn hoặc bằng với trước khi bị thu hồi đất. Trên thực tế, với giá đất mà UBND huyện Vị Thủy đã áp để bồi thường cho các hộ bà Cương, bà Tuyết, ông Khởi, ông Điện đã đi ngược lại với chủ trương chính sách của Đảng, Nhà nước và đã đẩy những hộ gia đình này vào hoàn cảnh khó khăn, khốn đốn.

Các hộ bà Cương, bà Tuyết, ông Khởi, ông Điện là người có đất bị ảnh hưởng bởi dự án kinh doanh này yêu cầu được trực tiếp thỏa thuận giá cả chuyển nhượng với nhà đầu tư - cụ thể là Công ty Sài Gòn Phố, nhằm được nhà đầu tư bồi thường tương đương với giá trị chuyển nhượng ban đầu hoặc bằng với giá chuyển nhượng thực tế tại địa phương trong điều kiện bình thường là hoàn toàn chính đáng. Nhưng, "chẳng hiểu vì lý do gì, Công ty Sài Gòn phố không thèm đến thỏa thuận với chúng tôi" - ông Điện nói. Các hộ bà Cương, bà Tuyết, ông Khởi, ông Điện đều đang có GCNQSDĐ, có quyền sử dụng đất hợp pháp, chưa chấp thuận nhận tiền bồi thường thiệt hại nên có quyền khiếu nại đến các cơ quan chức năng. Họ đã rất nhiều lần gửi đơn yêu cầu đến chính quyền địa phương trình bày những bất cập xung quanh việc áp giá bồi thường dự án Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh nhưng đơn khiếu nại gửi đi, lại chỉ luẩn quẩn ở một vòng tròn huyện chuyển tỉnh, rồi tỉnh lại chuyển huyện để… "xem xét giải quyết". Trong khi đó, UBND huyện Vị Thủy lại rất nhiều lần viện dẫn các quy định, điều luật nhằm chứng minh cho việc áp giá bồi thường là đúng để buộc người dân nhận tiền theo mức giá mà chính cơ quan này đã áp quy trình thu hồi đất dự án phúc lợi công cộng vận dụng vào một dự án kinh doanh theo sự "thỏa thuận" trước với nhà đầu tư là Công ty Sài Gòn Phố.

Theo quy định tại Luật Đất đai năm 2003, Nghị định 181, ngày 29/10/2004 của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Đất đai… thì, Nhà nước chỉ đứng ra thu hồi đất để sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng, phát triển kinh tế trong trường hợp đầu tư xây dựng khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu kinh tế và các dự án đầu tư lớn theo quy định của Chính phủ. Căn cứ vào quy định trên thì dự án xây dựng Khu dân cư Thương mại xã Vị Thanh với qui mô 3,5ha này không thuộc danh mục được Nhà nước trực tiếp đứng ra thu hồi đất. Từ đó cho thấy, UBND huyện Vị Thủy đã bỏ qua các quy định, "làm thay" cho Công ty Sài Gòn Phố và đã có dấu hiệu "ép giá" bồi thường để thu hồi đất đối với các hộ dân bị ảnh hưởng. Chính từ việc áp giá bồi thường theo kiểu "tiếp tay" cho nhà đầu tư, "phớt lờ" quyền lợi chính đáng của công dân đã nảy sinh mâu thuẫn, khiến các hộ dân bức xúc khiếu nại, khiếu kiện đến các cơ quan chức năng.

Việc điều chỉnh, khắc phục những bất cập trong quá trình triển khai dự án này là vấn đề công luận đang đặt ra cần được các cơ quan chức năng của tỉnh Hậu Giang đặc biệt quan tâm, kịp thời giải quyết.

Nhóm PVPL