Giải pháp bảo đảm cung ứng điện trong mùa nắng nóng 2022

Đây là nội dung chính được đề cập tại tọa đàm ''Tiết kiệm năng lượng-giải pháp bảo đảm nguồn cung ứng điện mùa nắng nóng'' do Vụ Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững (Bộ Công Thương), Hội Truyền thông số Việt Nam, Hội Khoa học và Công nghệ sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Báo Kinh tế và Đô thị tổ chức ngày 18/5.

Chi phí đầu vào là thách thức lớn với bảo đảm cung ứng điện

Nhận định về những thách thức của ngành năng lượng phải đối mặt, ông Hà Đăng Sơn, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh cho rằng, du lịch và dịch vụ đang phục hồi, chuỗi sản xuất công nghiệp cũng sẽ phục hồi, do đó cần đưa ra kịch bản tăng trưởng điện năng 8-12% vào cuối năm 2022, khi tất cả dịch vụ, hoạt động sản xuất trở lại hoàn toàn bình thường.

Hiện nay chuỗi các dự án năng lượng tái tạo (NLTT) tập trung chủ yếu ở miền Trung, trong khi khả năng truyền tải chưa đáp ứng được nhu cầu truyền tải điện từ miền Trung ra miền Bắc.

Đáng lo ngại, việc sản xuất than, dầu khí nội địa gặp nhiều khó khăn, chi phí đắt đỏ, thị trường quốc tế giá cao, doanh nghiệp (DN) có nhiều lựa chọn nên thường chọn xuất khẩu. Do đó, nếu không có vai trò nhà nước sẽ không thể kiểm soát được chi phí sản xuất điện

"Việc thiếu nguồn năng lượng sơ cấp hy vọng sẽ được giải quyết trong ngắn hạn, khi EVN và Bộ Công Thương phối hợp giải quyết, nhưng về dài hạn, nguy cơ thiếu là khá lớn", Giám đốc Trung tâm nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh dự báo.

Nhận định về nguy cơ thiếu điện, Phó Tổng giám đốc EVN Võ Quang Lâm cho biết, tính đến hết quý I/2022, điện đã tăng trưởng 7,3%, gần gấp đôi so với năm 2020 nhưng do biến động thời tiết nên tăng trưởng tháng 4/2022 thấp (6,3%) so với quý I/2022.

Đáng chú ý, lượng điện ở TPHCM tăng trưởng chậm lại. Trong khi đó giá than khoảng 270 USD/tấn, tăng gấp 3 lần so với năm ngoái; giá xăng dầu, khí cũng tăng lên, chi phí đầu vào đang là thách thức với vận hành hệ thống điện của EVN.

Mặc dù công suất sản xuất NLTT của Việt Nam đứng đầu ASEAN, nhưng khi thời tiết biến động đã bị ảnh hưởng. Nhiều thời điểm, mặt trời hay gió không phát huy được. Chẳng hạn như ngày 19/3, thời điểm này toàn quốc không có gió, chỉ có 15 MW được phát trên hệ thống điện. Đây là những tính chất đặc biệt và bất định của NLTT. Tuy nhiên, cần khẳng định thời gian qua, NLTT vẫn đóng vai trò chủ chốt trong đảm bảo nguồn cung điện trong nước.

Theo lãnh đạo EVN, đáng lo ngại, việc giá nhiên liệu tăng, giá xăng dầu cũng biến động, giá khí tăng, nên chi phí đầu vào đang là vấn đề rất thách thức của EVN trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Bên cạnh đó, phương thức vận hành hệ thống điện đã và đang chuyển đổi mạnh nên nhu cầu sử dụng điện cho sinh hoạt càng ngày càng cao khiến công suất tiêu thụ điện lập kỷ lục mới. Nói cách khác, thành phần sinh hoạt đang quyết định giờ cao điểm tiêu thụ điện năng.

Huy động nguồn điện tối ưu, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả

Đề cập về giải pháp đảm bảo cung ứng điện cho mùa nắng nóng, Phó Tổng giám đốc EVN Võ Quang Lâm cho biết, EVN đang tập trung vào 2 nhóm giải pháp. Thứ nhất về vận hành, trong quý IV/2021, EVN đã chỉ đạo Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0), các nhà máy điện thuộc Tập đoàn, đồng thời đề nghị đối tác, nhà máy điện BOT, nhà máy điện độc lập rà soát, xong việc sửa chữa trong quý I/2022 để đảm bảo lượng điện cho tiêu dùng, sản xuất.

Cùng với đó, rà soát lưới điện của các địa phương,  bảo đảm được sửa chữa, đầu tư xây dựng trong hết quý I/2022.

Thứ hai, đối với nhóm nguồn điện bổ sung, trong bối cảnh xây dựng 2 kịch bản tăng trưởng phụ tải điện: Kịch bản 1 ở mức 8,3%, tương ứng sản lượng điện toàn quốc đạt 275,5 tỷ kWh; kịch bản 2 ở mức 12,4%, tương ứng sản lượng điện toàn quốc đạt hơn 286 tỷ kWh.

EVN cũng xây dựng các kịch bản để tìm kiếm thêm nguồn điện mới, bảo đảm cung ứng điện, nhất là ở miền Bắc như: Tăng cường hệ thống truyền tải Bắc-Nam, vận hành hành lang tuyến không để xảy ra sự cố về điện trong mùa nắng nóng. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ mua điện từ nước bạn Lào, các dự án kết nối lưới điện với các nước láng giềng.

Ông Lâm cho biết " Giữa tháng 4 vừa qua, EVN đã hoàn thành đường dây 220 kV Tương Dương nối liền với nước bạn Lào để sẵn sàng mua thêm 135 MW thủy điện từ Lào. Đối với các dự án kết nối với Trung Quốc cũng được tăng cường thêm năng lực giải tỏa công suất để trường hợp cần thiết có thể nhập khẩu thêm 500 MW"

Ngoài ra, EVN đã chỉ đạo các công ty điện lực trong toàn quốc làm việc với các chủ DN trong toàn quốc.Theo thống kê của các đơn vị Điện lực hiện trên toàn quốc có 18.000 DN có các máy phát điện diezel với công suất khả dụng khoảng 7500 MVA tương đương với 7.000 MW. EVN đã đề nghị các DN sẵn sàng trong trường hợp cần thiết sẽ hỗ trợ Tập đoàn bảo đảm nguồn điện tại chỗ để lưới điện các khu vực hoạt đông an toàn và ổn định.

Theo Phó Chánh văn phòng Ban chỉ đạo Tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững (Bộ Công Thương) Trịnh Quốc Vũ, trong bối cảnh tình hình thế giới có nhiều biến động, giá nhiên liệu tăng cao, nguồn cung sơ cấp không bảo đảm, để đủ điện cho mùa nắng nóng, không còn cách nào khác là phải tiết kiệm năng lượng. Bởi, làm tốt được điều này sẽ làm giảm áp lực cung ứng điện, tăng được hiệu quả chung của nền kinh tế.

Ông Trịnh Quốc Vũ cũng cho rằng, việc tăng cường mua điện từ các quốc gia láng giềng, thúc đẩy lưới điện ASEAN là những biện pháp lâu dài, còn trước mắt cần huy động nguồn điện tối ưu. Hiện, cường độ năng lượng điện rất cao, do đó cần tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

Để làm được điều này, Việt Nam cần cần làm tốt 3 yếu tố, thứ nhất là tăng chuyển dịch cơ cấu ngành sản xuất sang sản xuất xanh hơn, thứ hai là áp dụng các công nghệ tiên tiến để nâng hiệu quả sử dụng năng lượng. Thứ ba là nâng cao ý thức, trách nhiệm trong sử dụng năng lượng của người dân, DN.

Quan tâm về giải pháp tiết kiệm năng lượng, ông Hà Đăng Sơn cho rằng "Bộ Công Thương nên cân nhắc sớm việc đề xuất Chính phủ có giải pháp mạnh mẽ hơn về sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả; cần có những cam kết cao hơn từ DN, người dân" .

Toàn Thắng