Hoạt động giám sát của Ban thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn sau hai năm thực hiện Luật thanh tra

Trong những năm qua, dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự điều hành của chính quyền, cán bộ và nhân dân tỉnh ta đã phấn đấu đạt được mức tăng trưởng kinh tế đáng phấn khởi, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân từng bước được cải thiện. Trong kết quả chung đó có phần đóng góp quan trọng của Mặt trận Tổ quốc các cấp, nổi bật là hoạt động của Ban Thanh tra xã, phường, thị trấn (gọi tắt là Ban TTND xã) góp phần củng cố và tăng cường hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị ở cơ sở, ổn định chính trị ở địa phương, tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền trong sạch, vững mạnh. Ban TTND xã ở tỉnh ta được thành lập từ cuối năm 1991 theo Pháp lệnh Thanh tra (Hội đồng Nhà nước ban hành ngày 29/3/1990) và Nghị định 241 ngày 05/8/1991 của Hội đồng Bộ trưởng. Ban TTND xã ra đời vào thời điểm Đảng đang triển khai cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng theo Nghị quyết Trung ương 6 (lần 2). Trong quá trình xây dựng và hoạt động, Ban TTND xã đã không ngừng kiện toàn, củng cố, hoạt động có hiệu quả và ngày càng khẳng định được vai trò, vị trí của mình. Căn cứ Luật Thanh tra, các văn bản dưới luật và hướng dẫn của Ban Thường trực UBTWMTTQ Việt Nam, Ban thường trực UBMTTQ tỉnh đã triển khai tổ chức quán triệt và có văn bản chỉ đạo Ban thường trực UBMTTQ các huyện, thành, thị chỉ đạo Mặt trận các xã, phường, thị trấn kiện toàn tổ chức và hoạt động Ban TTND xã. Đến nay, toàn tỉnh có 466/480 xã, phường, thị trấn có Ban TTND được thành lập, với 4.029/4.421 thành viên được tập huấn, đạt 91,13%; 440/474 Ban TTND xã có quy chế làm việc. Trong hoạt động, Ban TTND đã thực hiện tốt nhiệm vụ giám sát của mình và tập trung ở 3 mạng chính là: Giám sát thực hiện chính sách pháp luật, nghị quyết của HĐND, quyết định, chỉ thị của UBND, hoạt động của HĐND, UBND, phẩm chất, đạo đức của Chủ tịch, Phó chủ tịch HĐND, UBND và các Ủy viên UBND, cán bộ, công chức làm việc tại xã, phường, thị trấn và Trưởng thôn, bản, khối phố và những người đảm nhận nhiệm vụ tương đương; giám sát việc thực hiện giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; giám sát việc thực hiện dân chủ ở cơ sở xã, phường, thị trấn. - Ban TTND xã đã làm nòng cốt giúp UBMTTQ thực hiện chức năng giám sát theo quy định tại điều 9 Hiến pháp 92 (sửa đổi, bổ sung năm 2001), điều 2 Luật Mặt trận Tổ quốc việt Nam, trong đó tập trung giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ của công dân như xóa đói giảm nghèo, chính sách ưu đãi, chăm sóc, giúp đỡ thương binh, bệnh binh, gia đình liệt sỹ, những người và gia đình có công với nước; giám sát việc thu chi ngân sách, công khai tài chính tại xã, phường, thị trấn; giám sát việc thực hiện các dự án đầu tư, công trình do nhân dân đóng góp xây dựng, do Nhà nước, các tổ chức, cá nhân dầu tư, tài trợ cho xã, phường, thị trấn; giám sát việc quản lý và sử dụng đất đai; thu, chi các loại quỹ và lệ phí theo quy định của nhà nước, các khoản đóng góp của nhân dân tại xã, phường, thị trấn… Qua giám sát và tổng hợp báo cáo của 19 huyện, thành, thị trong 2 năm (2006-2008) Ban TTND xã đã thực hiện 6.442 cuộc giám sát, đã phát hiện 2.170 vụ việc vi phạm, sai sót, trong quản lý và thực hiện chính sách pháp luật, thu hồi cho ngân sách Nhà nước, cho nhân dân 4,467 tỷ đồng; 29 tấn thóc; 838,215 ngàn m2 đất các loại. Ban TTND đã phát hiện kiến nghị nhiều vụ việc vi phạm, giúp chính quyền và các cơ quan chức năng khắc phục được sơ hở trong quan lý, xử lý nhiều vụ tiêu cực vi phạm pháp luật thu về cho ngân sách Nhà nước, cho nhân dân hàng tỷ đồng, hàng ngàn m2 đất, hàng trăm tấn thóc … - Giám sát giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo ở xã, phường, thị trấn: Ngoài việc nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành trong việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân thì việc phát huy vai trò giám sát của Ban TTND xã là rất cần thiết, góp phần tích cực vào việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo ngay từ cơ sở, hạn chế tình trạng đơn thư khiếu nại, tố cáo kéo dài, đông người, vượt cấp. Theo báo cáo của 19 huyện, thành, thị thì trong 2 năm qua Ban TTND xã đã nhận được 6.042 đơn thư các loại, đã xử lý chuyển cơ quan có thẩm quyền giải quyết 2.496 đơn, được các cơ quan giải quyết trả lời 2.471, chiếm 98,99%. - Thực hiện Nghị định 79/CP của Chính phủ về thực hiện quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn, nay được thay thế bằng Pháp lệnh số 34 về thực hiện dân chủ ở xã, phường, thị trấn. Tập trung giám sát hoạt động của HĐND và UBND; thực hiện nghị quyết của HĐND, quyết định của UBND, hoạt động của đại biểu HĐND và cán bộ xã, phường, thị trấn; việc nghiệm thu và quyết toán công trình do nhân dân đóng góp; thu chi các loại quỹ, các khoản đóng góp của nhân dân; giám sát việc bầu Trưởng thôn, bản, khối phố. - Ban TTND đã phát huy tinh thần trách nhiệm, thực hiện việc thu thập chứng cứ, tài liệu, thông tin liên quan, phân tích, đánh giá một cách khách quan, chính xác, để có kiến nghị kịp thời xử lý các hành vi vi phạm, thu hồi thất thoát về vật chất. Trong 2 năm qua Ban TTND xã được Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn giao cho xác minh 2.804 vụ việc. Từ thực tiễn hoạt động của Ban TTND rút ra số bài học kinh nghiệm về công tác tổ chức, chỉ đạo sau. - Cần phải có nhận thức nhận thức đầy đủ về vai trò, vị trí của tổ chức Ban TTND, đồng thời có sự quan tâm lãnh đạo, tạo điều kiện của cấp ủy, chính quyền, sự quan tâm chỉ đạo của UBMTTQ xác định công tác TTND xã - Thường xuyên quan tâm củng cố, kiện toàn về tổ chức của Ban TTND, phải lựa chọn những người thực sự có uy tín, có phẩm chất tốt, có hiểu biết và nhiệt tình; tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ cung cấp những thông tin về chính sách, pháp luật mới cho thành viên Ban TTND. - UBMTTQ các cấp cần tăng cường công tác chỉ đạo, hướng dẫn, kiểm tra hoạt động của Ban TTND xã; 6 tháng, một năm UBMTTQ cấp xã tổ chức sơ kết, tổng kết hoạt động công tác TTND để rút kinh nghiệm hoạt động TTND. - Hoạt động của Ban TTND phải biết dựa vào nhân dân và lắng nghe ý kiến của nhân dân, động viên nhân dân giám sát, cung cấp các thông tin, tài liệu. - Ban TTND xác định nhiệm vụ chủ yếu, như: giám sát việc chấp hành thực hiện đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết của HĐND, quyết định, chỉ thị của UBND, nhất là việc thực hiện chính sách kinh tế - xã hội, việc quản lý và sử dụng đất đai, các chương trình, dự án, vấn đề xây dựng đầu tư cộng đồng, các khoản đóng góp của nhân dân, việc thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước… - Ủy Ban MTTQ cấp xã và Ban TTND thường xuyên lắng nghe ý kiến của nhân dân, xem xét, xử lý kịp thời. giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo, không để tình trạng khiếu kiện đông người, kéo dài, vượt cấp trở thành điểm nóng. Nguyễn Hải Nam » Luật Thuế bảo vệ môi trường cần sớm ban hành(01/06/2010) » Nâng cao chất lượng hoạt động thẩm tra dự thảo nghị quyết kỳ họp của HĐND(20/12/2009) » Quyền tự ứng cử của công dân và việc đảm bảo để công dân thực hiện quyền ứng cử.(20/12/2009) » Tham vấn ý kiến nhân dân để có quyết sách đúng đắn(18/12/2009) » Chất lượng các kỳ họp HĐND huyện và của các xã, thị thực trạng và nguyên nhân(12/08/2008) » Để việc tiếp xúc cử tri của Đại biểu HĐND các cấp đạt kết quả tốt(11/08/2008) » Tiếp xúc cử tri: Thực trạng và nguyên nhân(30/03/2008) » Một số kinh nghiệm về công tác tiếp xúc cử tri của Đại biểu Quốc hội(25/03/2008) » Nói và Làm(08/03/2008) » Bàn về thực hiện kiến nghị sau giám sát(08/03/2008)