Học giải phẫu trên mô hình cơ thể ảo

Nhóm phát triển đề tài của Đại học Duy Tân. Ảnh: VGP/Thế Phong

Công trình này được giới chuyên môn đánh giá cao về sự mới mẻ, thiết thực và có khả năng ứng dụng rộng rãi vào hoạt động dạy học.

Thạc sĩ Lê Văn Chung, Đại học Duy Tân, Trưởng nhóm phát triển đề tài cho biết trong ngành y, giải phẫu là môn cơ bản và quan trọng nhất mà tất cả sinh viên theo học các ngành y đa khoa, dược, điều dưỡng, chẩn đoán hình ảnh… đều phải học. Đây là môn học mô tả chi tiết cấu tạo cơ thể, đòi hỏi phải có phương tiện hỗ trợ như xác, xương rời, tiêu bản, tranh, mô hình…

Tuy nhiên, ở Việt Nam, do lượng người hiến xác khan hiếm, việc học tập, thực hành trên xác động vật không thể thay thế cơ thể người, hơn nữa cũng bị hạn chế bởi quyền giết mổ động vật. Trong khi đó, các mô hình, tranh, hình ảnh, tiêu bản mô phỏng cơ thể có giá thành rất đắt đỏ mà cũng khó có thể giúp sinh viên nắm được chi tiết giải phẫu, đặt biệt là các hệ cơ, thần kinh và tiêu hóa.

Đây là lý do dẫn đến việc học tập và giảng dạy môn giải phẫu vẫn còn tình trạng giảng “chay” và thường xảy ra tình trạng quá tải ở các phòng thực hành giải phẫu của các cơ sở đào tạo y dược.

Trước bài toán nan giải đó, anh Lê Văn Chung cùng các cộng sự đã nghĩ đến việc tạo ra một cơ thể bệnh nhân ảo và bệnh nhân này sẽ có các bệnh theo yêu cầu đào tạo. “Trên cơ sở sự phát triển của phần cứng cũng như kỹ thuật đồ họa máy tính, chúng tôi đã bắt tay xây dựng hệ thống dữ liệu bệnh nhân ảo hỗ trợ công tác giảng dạy, học tập nghiên cứu cho sinh viên và giảng viên khối khoa học sức khỏe”, anh Lê Văn Chung chia sẻ.

Hệ thống này gồm có khối tương tác 3 chiều là mô hình cơ thể ảo cho phép người sử dụng thực hiện các thao tác giải phẫu thông qua dụng cụ giải phẫu ảo; khối giao diện người dùng 2 chiều cung cấp những thông tin phản hồi trực quan từ mô hình trong quá trình giải phẫu cũng như những thông tin hướng dẫn trong phiên đào tạo.

Qua một thời gian phát triển, nhóm nghiên cứu tới từ Đại học Duy Tân đã tạo ra cơ thể người ảo hoàn chỉnh với những chi tiết toàn toàn giống người thật, có tỉ lệ chính xác. Dự án được thẩm định bởi các chuyên gia hàng đầu về giải phẫu của Đại học Y khoa Huế, Đại học Y Hà Nội nhằm bảo đảm tính chính xác của cơ thể người.

Hệ thống mô phỏng 3D thực tại ảo này mô tả chi tiết các bộ phận chính của cơ thể người như hệ xương, cơ, thần kinh… Các tác giả cũng hoàn thiện hệ thống mô phỏng hệ tiêu hóa kết hợp với mạch máu mang lại hình ảnh trực quan, sinh động hơn nhiều lần so với học trên tiêu bản và mô hình plastic.

Sản phẩm 3D thực tại ảo này giúp sinh viên học môn giải phẫu có thể tương tác trực quan và bóc tách các chi tiết trên cơ thể ảo, giúp người học hình dung, quan sát các chi tiết một cách đầy đủ, các mốc giải phẫu được tùy biến, các tình huống được thiết kế phù hợp với bài giảng của giảng viên.

Mô phỏng cơ thể người trong dạy học được kỳ vọng sẽ giúp giảm tải cho các phòng thực hành. Ảnh: VGP/Thế Phong

Giảng viên, bác sĩ Bùi Thanh Bình, Khoa Y, Đại học Duy Tân, cho biết ứng dụng công nghệ 3D mô phỏng cơ thể trong dạy học đã giúp giảm tải cho phòng thực hành. Công nghệ này được ứng dụng rộng rãi sẽ mở ra một hướng đi mới cho cả người dạy lẫn người học trong điều kiện nguồn xác người và xác động vật phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu ngày càng khan hiếm.

Một ưu điểm nữa là các mô hình này chạy được trên máy tính, thiết bị di động, xem được ở chế độ 2D, 3D, có dữ liệu mô tả và giải thích bằng song ngữ Việt-Anh, giúp sinh viên, giảng viên dễ dàng tra cứu, tự nghiên cứu về môn giải phẫu, chẩn đoán hình ảnh, đồng thời có thể xem đi xem lại nhiều lần. Ngoài hỗ trợ giảng dạy, mô hình này còn có thể sử dụng để luyện tay nghề cho cán bộ y tế tuyến dưới.

Thạc sĩ Lê Văn Chung cho biết, hiện mô hình này đang được áp dụng cho việc dạy và học ngành y tại các trường Đại học Duy Tân, Đại học Y Hải Phòng, Đại học Công nghệ Đồng Nai và Đại học Buôn Ma Thuột. Không dừng lại ở việc phát triển cơ thể ảo phục vụ cho môn giải phẫu, sắp tới nhóm nghiên cứu sẽ phát triển mô phỏng nội soi và mổ nội soi trên cơ thể ảo nhằm hỗ trợ sinh viên, cán bộ y tế thực hành bộ môn nội soi.