Hội thảo về Thái sư Lê Văn Thịnh

Hội thảo khoa học thân thế và sự nghiệp Thái sư Lê Văn Thịnh. Ảnh: VGP/Đỗ Hương

Ngày 25/12, Hội Sử học Hà Nội phối hợp với Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội tổ chức hội thảo khoa học về thân thế và sự nghiệp Thái sư Lê Văn Thịnh nhân dịp kỷ niệm 940 năm Thái sư Lê Văn Thịnh - đỗ đầu khoa thi Minh kinh bác học (được xem là Trạng nguyên khai khoa) thời Lý.

Theo bản thần tích lưu tại đền thờ Lê Văn Thịnh, tại xã Đông Cứu, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, Thái sư Lê Văn Thịnh sinh ngày 11/2 năm Canh Dần (1050) ở trang Đông Cứu, huyện Gia Bình, lộ Bắc Giang, nay là làng Bảo Tháp, xã Đông Cứu, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh.

Ông đỗ đầu khoa thi Minh kinh bác học và Nho học tam trường đầu tiên và được chọn làm thầy dạy vua Lý Nhân Tông. Sau đó, ông được phong chức Binh bộ Thị Lang và có công cùng Lý Thường Kiệt tổ chức cuộc kháng chiến chống quân Tống năm 1077 thắng lợi. Sau chiến thắng này, ông được cử dẫn đầu phái bộ nhà Lý để đàm phán về chủ quyền biên giới Đại Việt.

Với tinh thần độc lập quốc gia lãnh thổ và bằng lý lẽ sắc bén, mềm dẻo nhưng kiên quyết, Lê Văn Thịnh đã buộc nhà Tống phải trả lại 6 huyện 3 động cho Đại Việt.

Ông được phong chức Thái sư, đứng đầu hàng quan lại triều Lý. Từ đó, ông đem hết tài năng, trí tuệ của mình cống hiến cho công cuộc xây dựng, đổi mới triều đại và canh tân đất nước.

Nhưng sự nghiệp của Thái sư Lê Văn Thịnh đã kết thúc bằng vụ án "hóa hổ" hồ Dâm Đàm đầy oan nghiệp với kết cục bi thảm. Ông bị tước hết quan chức, bị đày ở Thao Giang.

Tại hội thảo, Ban Tổ chức đã nhận được 18 bài viết, nghiên cứu của các giáo sư, các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu của Viện: Sử học, Hán Nôm, Việt Nam học và Khoa học phát triển, Tôn giáo, Khảo cổ học, các trường đại học, các hội nghề nghiệp...

Trong các tham luận, nhiều tác giả đã đi sâu về hoàn cảnh lịch sử đương thời Thái sư Lê Văn Thịnh và những cống hiến của ông.

Vương triều ông phục vụ - triều Lý - nhận được sự hậu thuẫn từ các trí thức trong giới Phật giáo. Thái sư Lê Văn Thịnh là người tiên phong trong giới Nho giáo vươn lên đỉnh cao của quyền lực trong triều Lý. Chính vì thế ông bị các thế lực ghen ghét quật ngã bằng vụ án oan đầy yếu tố dị đoan của Đạo giáo.

Theo TS. Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch Hội Sử học Hà Nội, nhiều nhà nghiên cứu lý giải nguyên nhân về vụ án oan của Thái sư Lê Văn Thịnh có cuội nguồn từ sự tranh giành quyền lực giữa các thế lực Nho giáo-Đạo giáo-Phật giáo về quyền lợi kinh tế của tầng lớp quý tộc và giới Phật giáo thời Lý. Đến thời Lê sơ, vua Lê Thái Tổ và các vị vua thời Lê Trung hưng đã gia phong và khẳng định công lao của Thái sư qua các sắc phong, bi ký ở đền thờ nơi quê hương ông.

Hiện nay tại quê hương ông đã có đường, phố mang tên Lê Văn Thịnh. Nơi ông ở thời niên thiếu được công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1994.

Đỗ Hương