Tham vấn ý kiến nhân dân để có quyết sách đúng đắn

Trong 2 năm 2008 và 2009, HĐND tỉnh Nghệ An được sự hỗ trợ của chương trình phát triển liên hợp quốc Dự án 0004914 "Tăng cường năng lực cho các cơ quan đại diện ở Việt Nam" thí điểm tổ chức tham vấn ý kiến nhân dân về hoạch định và kiểm nghiệm chính sách do HĐND ban hành. HĐND tỉnh đã tiến hành tổ chức tham vấn ý kiến nhân dân về 2 Nghị quyết HĐND đã ban hành và một lĩnh vực về hoạt động xã hội hóa giáo dục ở 15 huyện, thành, thị, tại 21 xóm khối bản với trên 3000 lượt người dân tham gia; tổ chức điều tra xã hội học 2.700 hộ gia đình. Năm 2008, HĐND tỉnh thí điểm tham vấn Nghị quyết 207/2007/NQ.HĐND ngày 14/12/2007 của HĐND tỉnh về một số chính sách hỗ trợ đầu tư phát triển nông nghiệp nông thôn và thủy sản giai đoạn 2008 - 2010 và việc huy động nguồn lực để xây dựng cơ sở vật chất trường lớp học. Năm 2009, tham vấn Nghị quyết 172/2006/NQ.HĐND ngày 15/12/2006 của HĐND tỉnh về thông qua đề án "Hỗ trợ ngành nghề, giải quyết việc làm cho lao động nông nghiệp thuộc diện thu hồi đất sản xuất để phát triển đô thị và xây dựng các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh", đồng thời xây dựng quy trình tham vấn ý kiến nhân dân. Qua 2 năm làm thí điểm với các công cụ tham vấn và các hoạt động gắn liền với các đối tượng chịu tác động của chính sách mà HĐND tỉnh đã ban hành, chúng tôi nhận thấy "Tham vấn ý kiến nhân dân là một trong những yếu tố nhằm bảo đảm tính minh bạch trong quá trình xây dựng và ban hành chính sách" tại một số địa phương khi được hỏi ý kiến nhân dân về việc thực hiện chính sách giải quyết việc làm sau thu hồi đất thì đều cho rằng nếu được hỏi vấn đề này cách đây 3 năm thì kết quả sẽ khác đi, vì thế việc ban hành chính sách nhất thiết cần phải được lấy ý kiến từ các đối tượng chịu tác động của chính sách. Đối với cơ quan dân cử, đại biểu dân cử những nhà hoạch định chính sách thì tham vấn ý kiến nhân dân chính là việc lắng nghe ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân để khi biểu quyết chính sách có thêm niềm tin để quyết định. Thông qua tham vấn đã giúp cho việc bổ sung sửa đổi chính sách phù hợp với thực tế các đối tượng thụ hưởng Chính sách (năm 2008 tham vấn đã góp một phần để HĐND tỉnh sửa đổi Nghị quyết 207/2007/NQ.HĐND cho phù hợp với ý kiến, kiến nghị của cử tri). Tuy nhiên, hiện nay tham vấn ý kiến nhân dân chưa phải đã được các cơ quan dân cử sử dụng một cách thống nhất và rộng khắp. Qua kết quả bước đầu về hoạt động tham vấn chúng tôi cho rằng cái được lớn nhất từ việc sử dụng các công cụ tham vấn là tạo được sự đồng thuận trong nhân dân khi triển khai thực hiện các chủ trương chính sách, Nghị quyết của địa phương. Thông qua các hoạt động tham vấn mối quan hệ giữa HĐND - UBND và người dân cũng chặt chẽ trên tinh thần thấu hiểu chia sẻ và cùng nhau bóc tách, giải quyết những vướng mắc, bức xúc của người dân trên địa bàn. Thông qua các hoạt động về tham vấn gắn với tiếp xúc cử tri, điều tra xã hội học, khảo sát có chủ đề, đối thoại trên các phương tiện thông tin đại chúng, người dân cảm nhận được chính quyền gần dân hơn, lắng nghe ý chí và nguyện vọng của dân và tôn trọng quyền làm chủ của dân. Tham vấn đã góp phần kéo chính sách sát gần với cuộc sống hơn, đưa cuộc sống vào chính sách, đồng thời nâng chính sách lên tầm cao và rộng hơn. Để chính sách thật sự đi vào cuộc sống xin đề xuất một kiến nghị sau đây: Một là khi hoạch định chính sách cần phải làm đúng quy trình đã được Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND năm 2004, các cơ quan dự thảo và xây dựng chính sách trình HĐND cần lấy ý kiến các đối tượng chịu tác động của chính sách. Lâu nay chúng ta nói nhiều đến việc đưa chính sách, pháp luật vào cuộc sống, nhưng ở chiều ngược lại, một trong những yếu tố cơ bản đảm bảo chính sách, pháp luật đó phải bắt nguồn từ cuộc sống. Trước khi ban hành chính sách, cần hỏi xem người dân thụ hưởng chính sách có cần chính sách đó hay không, khuyến khích tạo điều kiện cho người dân tham gia vào quá trình hoạch định chính sách, đó chính là sự minh bạch trong hoạch định chính sách của các cơ quan nhà nước khi trình cấp có thẩm quyền quyết định chính sách. Hai là khi thực hiện các hoạt động giám sát để kiểm nghiệm chính sách cần phải tham vấn ý kiến nhân dân để nắm vững việc thực hiện chính sách đó ở cơ sở, cần phải hỏi người dân chính sách đó đã phù hợp chưa, nếu còn bất cập thì cần kiến nghị sửa đổi bổ sung. Tham vấn ý kiến nhân dân vì thế là một trong các hình thức để kéo chính sách gần với cuộc sống nhân dân hơn, là sự phản hồi thông tin, đối thoại 2 chiều giữa các cơ quan hoạch định chính sách và người thụ hưởng chính sách. Thực hiện tốt tham vấn ý kiến nhân dân đảm bảo cho HĐND quyết định chính sách đúng đắn./. Trần Văn Vinh Trưởng phòng Dân nguyện và Thông tin tuyên truyền. » Luật Thuế bảo vệ môi trường cần sớm ban hành(01/06/2010) » Nâng cao chất lượng hoạt động thẩm tra dự thảo nghị quyết kỳ họp của HĐND(20/12/2009) » Quyền tự ứng cử của công dân và việc đảm bảo để công dân thực hiện quyền ứng cử.(20/12/2009) » Chất lượng các kỳ họp HĐND huyện và của các xã, thị thực trạng và nguyên nhân(12/08/2008) » Hoạt động giám sát của Ban thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn sau hai năm thực hiện Luật thanh tra(12/08/2008) » Để việc tiếp xúc cử tri của Đại biểu HĐND các cấp đạt kết quả tốt(11/08/2008) » Tiếp xúc cử tri: Thực trạng và nguyên nhân(30/03/2008) » Một số kinh nghiệm về công tác tiếp xúc cử tri của Đại biểu Quốc hội(25/03/2008) » Nói và Làm(08/03/2008) » Bàn về thực hiện kiến nghị sau giám sát(08/03/2008)