Tiềm năng xuất khẩu lúa gạo của châu Phi

Tổ chức Nông Lương Liên hiệp quốc (FAO) cho biết, hiện lượng lương thực nhập từ châu Á đang đáp ứng 40% nhu cầu của châu Phi. Vào năm 2009, sản lượng gạo tại lục địa đen đã tăng 3,44%, lên 24,43 triệu tấn. Tuy nhiên, báo cáo hàng năm của Trung tâm lúa gạo châu Phi (ADRAO) cho thấy, nhu cầu lương thực tại châu Phi trong cùng thời điểm cũng tăng 4,2% buộc khu vực này phải nhập thêm 10 triệu tấn gạo, với tổng giá trị 4 tỷ USD. Ông Dây-lơ nhấn mạnh, IRRI đang tìm cách tăng gấp đôi hoặc gấp ba sản lượng lương thực tại châu Phi. IRRI dự báo, sẽ có một cuộc cách mạng "xanh" tại châu Phi, với những giống lúa mới, cơ sở hạ tầng tốt, cơ khí hóa các công cụ nông nghiệp và nghiên cứu nông học.

Ông Dây-lơ nhận định, về lâu dài, nhu cầu gạo sẽ tiếp tục tăng tại châu Á, nhưng rất có thể việc trồng lúa sẽ bị bão hòa và diện tích đất bị giảm. Các thành phố lớn của châu Á đang chiếm dần đất nông nghiệp trong khi các vùng châu thổ bị chìm ngập bởi mực nước tăng lên do tác động của biến đổi khí hậu. Những quốc gia tại khu vực cận sa mạc Xa-ha-ra châu Phi như: Xu-đăng, Xê-nê-gan, Ga-na và châu thổ Ni-giê-ri-a có diện tích trồng lúa rất lớn. Đây là những vùng có khả năng trở thành nguồn cung cấp lương thực trên thế giới.

IRRI dự đoán, trong vòng 25 năm tới, Ấn Độ hoặc Trung Quốc sẽ kiếm lợi lớn từ việc trồng trọt ở khu vực cận sa mạc Xa-ha-ra. Nếu điều này thành hiện thực, đó có thể sẽ là một lợi thế lớn đối với người nông dân châu Phi, làm giảm sức ép lên châu Á. IRRI đang có một số chương trình tại Mô-dăm-bích, Tan-da-ni-a và U-gan-đa, đồng thời cũng thiết lập quan hệ với ADRAO, nhằm tăng cường trồng lúa gạo tại châu Phi .

Từ nhiều thập kỷ qua, châu Phi vẫn dựa vào việc nhập khẩu lúa giá rẻ để đáp ứng nhu cầu lương thực. Riêng Ni-giê-ri-a đã tiêu thụ tới 5,6% lượng lúa được bán trên toàn thế giới, trong khi Xê-nê-gan là quốc gia nhập khẩu lúa đứng thứ bảy trên thế giới. Do giá lúa nhập khẩu ngày càng trở nên đắt đỏ, người nông dân và chính phủ các nước châu Phi mới chú trọng đầu tư và phát triển nghề trồng lúa. Nhờ chính sách phát triển nông nghiệp, lượng lúa nhập khẩu của các nước châu Phi trong những năm gần đây đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 2004./.