Tiếp xúc cử tri: Thực trạng và nguyên nhân

Theo Luật tổ chức HĐND và UBND quy định, hoạt động của HĐND có hai chức năng cơ bản đó là tổ chức kỳ họp để bàn ra Nghị quyết và chức năng giám sát. Để thực hiện tốt chức năng: Tổ chức kỳ họp để ra các Nghị quyết đòi hỏi phải tiến hành nhiều bước, tiếp xúc cử tri trước kỳ họp là bước quan trọng và có tác dụng tới chất lượng các kỳ họp và chất lượng các Nghị quyết HĐND. Việc tiếp xúc cử tri của đại biểu đã được thể hiện rõ tại Điều 39, Mục 3, Chương I của Luật Tổ chức HĐND và UBND. “Đại biểu HĐND phải liên hệ chặt chẽ với cử tri ở đơn vị bầu mình ra, chịu sự giám sát của cử tri. Có trách nhiệm thu thập và phản ánh trung thực ý kiến nguyện vọng cử tri, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cử tri; Thực hiện chế độ tiếp xúc và ít nhất 1 năm 1 lần báo cáo với cử tri về hoạt động của mình và của HĐND trả lời những yêu cầu và kiến nghị của cử tri…”. Như vậy luật đã nêu rất rõ việc tiếp xúc cử tri của đại biểu HĐND là một việc bắt buộc mọi đại biểu dân cử phải làm và cần đạt các yêu cầu cụ thể lần tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp có 3 yêu cầu: Thứ nhất, người đại biểu HĐND là phải liên hệ chặt chẽ với cử tri ở đơn vị bầu mình ra và chịu sự giám sát của cử tri. Thứ hai, là có trách nhiệm thu thập thông tin hay nói cách khác là để nghe dân nói - nghe được đúng ý dân để phản ánh trung thực ý kiến nguyện vọng của cử tri tới các cơ quan, bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp của cử tri. Thứ ba là, thực hiện chế độ tiếp xúc và ít nhất 1 năm 1 lần báo cáo với cử tri về hoạt động của mình và của HĐND, trả lời những yêu cầu kiến nghị của cử tri. Thời gian qua, chất lượng hoạt động của HĐND nói chung và công tác tiếp xúc cử tri nói riêng được đổi mới, chất lượng các kỳ họp HĐND được nâng lên rõ, các Nghị quyết của HĐND ban hành cơ bản đảm bảo tính hợp pháp và hợp lý nên nhanh chóng đi vào cuộc sống, đã góp phần quyết định và phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh tại địa phương. Song đối chiếu với yêu cầu Điều 39 của Luật Tổ chức HĐND và UBND thì vẫn còn nhiều mặt chưa đáp ứng, thậm chí còn yếu kém. Cụ thể: Nhiều đại biểu HĐND không dành thời gian cần thiết để làm nhiệm vụ của người đại biểu HĐND. Vì thế khi trở thành người đại biểu HĐND rồi thì rất ít liên hệ với cử tri nơi đã bầu mình ra thậm chí còn vắng rất nhiều kỳ tiếp xúc cử tri. Điều đó chứng tỏ họ không chịu sự giám sát của cử tri và cũng không tôn trọng lời hứa của mình trước cử tri. Việc thu thập thông tin tại các buổi tiếp xúc cử tri nhìn chung hiệu quả còn thấp, hầu như các đại biểu nặng về ghi chép các ý kiến mà không phân loại rõ đâu là ý kiến phản ánh, đề xuất, kiến nghị… Vì thế phán ánh lên các cơ quan liên quan còn ôm đồm, vụn vặt, việc trả lời giải trình sau buổi tiếp xúc còn chung chung phần lớn là hứa tổng hợp chuyển lên cấp trên. Sau nhiều kỳ tiếp xúc như vậy tạo cho cử tri băn khoăn, thiếu hào hứng... đó chính là nguyên nhân một số kỳ tiếp xúc cử tri ở cơ sở, số lượng cử tri tham gia giảm dần. Nguyên nhân những hạn chế nêu trên. Trước tiên Thường trực HĐND chưa có sự theo dõi giám sát chặt chẽ, chưa có biện pháp nhắc nhở, đôn đốc nghiêm túc cụ thể, không kiên quyết đối với đại biểu. Thứ hai là, một số đại biểu HĐND chưa dành thời gian để làm nhiệm vụ người đại biểu, còn chủ quan không chăm lo thu thập thông tin, tài liệu, chưa chuẩn bị đầy đủ thông tin, suy nghĩ cho buổi tiếp xúc, vì thế còn xẩy ra hiện tượng lúng túng, chung chung, đại khái trước cử tri từ thông qua báo cáo về KT- XH, QP- AN cũng như các Nghị quyết đã ban hành, nhất là lúng túng khi giải thích các vấn đề cử tri yêu cầu ngay cả việc liên quan tới chuyên môn của mình. Nếu không có biện pháp khắc phục mà kéo dài hiện tượng trên thì việc tiếp xúc cử tri sẽ lại hình thức và hậu quả là không chỉ làm hạn chế tới chất lượng các kỳ họp của HĐND mà nó sẽ làm giảm lòng tin của cử tri tới người đại biểu. Việc tổ chức hội thảo nâng cao chất lượng tiếp xúc cử tri do Thường trực HĐND tỉnh tổ chức vừa qua là rất thiết thực. Mong rằng sắp tới cần có nhiều hội thảo hơn nữa để có cơ sở khắc phục những yếu kém vươn lên hoàn thiện hơn trên các mặt hoạt động của HĐND nói chung, trong đó có hoạt động tiếp xúc cử tri Lê Huy Tương » Quyền tự ứng cử của công dân và việc đảm bảo để công dân thực hiện quyền ứng cử.(20/12/2009) » Tham vấn ý kiến nhân dân để có quyết sách đúng đắn(18/12/2009) » Chất lượng các kỳ họp HĐND huyện và của các xã, thị thực trạng và nguyên nhân(12/08/2008) » Hoạt động giám sát của Ban thanh tra nhân dân xã, phường, thị trấn sau hai năm thực hiện Luật thanh tra(12/08/2008) » Để việc tiếp xúc cử tri của Đại biểu HĐND các cấp đạt kết quả tốt(11/08/2008) » Một số kinh nghiệm về công tác tiếp xúc cử tri của Đại biểu Quốc hội(25/03/2008) » Nói và Làm(08/03/2008) » Bàn về thực hiện kiến nghị sau giám sát(08/03/2008) » Tiếp tục thực hiện tốt hơn việc lấy phiếu tín nhiệm đối với các chức vụ chủ chốt cấp xã(14/12/2007) » Đôi điều suy nghĩ về nhận thức và cách thức để đại biểu dân cử thực sự mang tính đại diện(14/12/2007)