20 năm hình thành và phát triển khu công nghiệp Đồng Nai: tiền đề cho sự phát triển kinh tế địa phương

Thành quả đầu tiên từ quá trình phát triển của các KCN là việc góp phần vào sự tăng trưởng kinh tế cao của tỉnh. Các KCN chiếm hơn 80% giá trị sản lượng công nghiệp, 65% kim ngạch xuất khẩu, trên 40% tổng thu ngân sách, thu hút mạnh mẽ FDI trong lĩnh vực công nghiệp với hơn 80% doanh nghiệp FDI tại Đồng Nai hoạt động trong các KCN. Trong thời gian qua, các doanh nghiệp trong các KCN Đồng Nai đã tạo ra được sản lượng hàng công nghiệp rất lớn. Hiện có 579 dự án với tổng vốn đầu tư 10,28 tỷ USD đang hoạt động trong các ngành công nghiệp chủ lực của tỉnh như: thức ăn chăn nuôi, điện tử, da giày… Trong năm 2010, tổng doanh thu của doanh nghiệp KCN hoạt động trong ngành công nghiệp chủ lực đạt 10,121 triệu USD, chiếm 84% tổng doanh thu toàn tỉnh. Sự phát triển các KCN tạo tiền đề cho sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế Đồng Nai theo hướng công nghiệp Nhiều dự án hoạt động trong khu công nghiệp đạt hiệu quả cao và thu được nhiều lợi nhuận, tiếp tục đăng ký tăng vốn để mở rộng sản xuất. Nếu giai đoạn 1991-1999 có 135 dự án đi vào hoạt động thì giai đoạn 2000-2005 có thêm 391 dự án đi vào hoạt động và đến nay thêm 375 dự án đi vào hoạt động, nâng tổng số dự án đi vào hoạt động của KCN 901 dự án. Giai đoạn 2005-2010 là giai đoạn có quy mô tăng vốn cao nhất với 468 dự án, tổng vốn đăng ký là 4,109 tỷ USD, đạt 158% tổng vốn thu hút đầu tư. Tổng vốn thực hiện của các doanh nghiệp KCN đến cuối năm 2010 đạt khoảng 7,5 tỷ USD, bằng 58% tổng số vốn đăng ký. Các dự án FDI trong khu công nghiệp Đồng Nai chiếm đa số, đạt 72% tổng số dự án và chiếm 88% tổng số vốn đầu tư trong toàn khu công nghiệp. Các doanh nghiệp trong nước đầu tư tại khu công nghiệp đều sản xuất, kinh doanh có hiệu quả. Tổng vốn thực hiện của các doanh nghiệp trong nước đến năm 2010 là 10,8 ngàn tỷ đồng. Trong suốt quá trình kinh doanh tại các KCN cho đến nay chưa có đơn vị nào kinh doanh phá sản. Trong số các doanh nghiệp thành công phải kể đến Ô tô Trường Hải, công ty CP, Vinacafe Biên Hòa, Tổng công ty Công nghiệp Thực phẩm. Trong các năm qua, các KCN Đồng Nai đã tạo ra sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn và góp phần thu ngân sách đáng kể cho tỉnh. Tổng doanh thu hằng năm của các doanh nghiệp trong KCN đều tăng đều: Giai đoạn 1995-2000 đạt trên 5,6 tỷ USD; giai đoạn 2001-2005 đạt 17,3 tỷ USD và giai đoạn 2006-2010 đạt 3,4 tỷ USD. Kim ngạch xuất khẩu không ngừng tăng nhanh, năm 1997 đạt 469 triệu USD đến năm 2005 đạt 2,36 tỷ USD, chiếm 75% tổng kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Đặc biệt trong năm 2010, kim ngạch xuất khẩu đạt 6,6 tỷ USD, bằng 88% tổng kim ngạch xuất khẩu toàn tỉnh. Thị trường chủ yếu tại các nước, vùng lãnh thổ như: Mỹ, Hàn Quốc, Trung Quốc, ASEAN… Doanh thu của các doanh nghiệp trong KCN chiếm 84% tổng doanh thu toàn tỉnh Về kim ngạch nhập khẩu trong KCN, năm 1997 đạt 516 triệu USD, năm 2005 đạt trên 3 tỷ USD đến năm 2010 con số này lên tới 8,2 tỷ USD, chiếm 89% kim ngạch nhập khẩu toàn tỉnh. Các sản phẩm nhập khẩu chủ yếu phục vụ cho sản xuất kinh doanh như máy móc thiết bị, nguyên vật liệu, công nghệ… Các KCN Đồng Nai đóng góp ngày càng lớn cho ngân sách nhà nước. Năm 1997 thu 21 triệu USD, năm 2001 thu 101 triệu USD đến năm 2010 thu trên 350 triệu USD, chiếm 36% tổng thu ngân sách toàn tỉnh. Việc hình thành các KCN Đồng Nai đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Đồng Nai theo hướng công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp. Từ một nền kinh tế với nông nghiệp là chủ đạo, chiếm trên 50% GDP, qua từng năm, nhờ tiếp thu những thành tựu khoa học kỹ thuật mới thông qua các dự án FDI, Đồng Nai đã giảm dần tỷ trọng nông nghiệp và nâng cao tỷ trọng công nghiệp và xây dựng. Đến nay, đã hình thành cơ cấu kinh tế công nghiệp-dịch vụ-nông nghiệp với tỷ trọng lần lượt là 57,2%,34,1% và 8,7%. Từ đó tạo điều kiện cho Đồng Nai tiếp cận và từng bước nâng cao trình độ khoa học công nghệ thế giới như sản xuất các linh kiện bán dẫn và điện tử cao cấp, sản xuất vật liệu siêu bền dùng trong công nghiệp hàng không, các thiết bị cơ khí chính xác. Đồng thời đã tác động tích cực đến các lĩnh vực khác của nền kinh tế như phát triển khu dân cư và khu đô thị mới, phát triển kết cấu hạ tầng; góp phần phát triển các hoạt động dịch vụ và các lĩnh vực khác như: tài chính, ngân hàng, dịch vụ bảo hiểm, vui chơi giải trí… Bên cạnh đó, nó còn thúc đẩy phát triển quan hệ hợp tác trong nước và quốc tế. Sự phát triển không ngừng của KCN Đồng Nai đã tạo điều kiện hết sức thuận lợi cho tỉnh nhà giải quyết việc làm cho người lao động. Theo số liệu báo cáo, đến năm 2010, tổng số lao động Việt Nam đang làm việc tại các KCN trong các KCN là trên 375,2 ngàn người, trong đó đa số các lao động đều tập trung làm việc tại các doanh nghiệp FDI (chiếm trên 92% tổng số lao động). Cùng với công việc ổn định, thu nhập từ lương và các phúc lợi khác ngày càng được cải thiện, các KCN Đồng Nai đang thu hút một lượng lớn lao động từ khắp các tỉnh, thành trong cả nước đến lao động và lập nghiệp. Phương Linh