Những điểm nhấn trong điều hành kinh tế-xã hội 2019

Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh trình bày báo cáo tại Hội nghị - Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh nhấn mạnh quan điểm trên trong Báo cáo tại Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm 2020.

Theo Phó Thủ tướng, trong bối cảnh kinh tế thế giới, khu vực biến động, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ kiên định mục tiêu đề ra, chủ động xây dựng kịch bản tăng trưởng và phương án điều hành ngay từ đầu năm.

Trong quá trình điều hành, luôn theo dõi, dự báo tình hình, kịp thời để có đối sách phù hợp đồng thời điều hành chủ động, đồng bộ, linh hoạt các chính sách tài khóa, tiền tệ.

Chính phủ luôn tích cực tìm giải pháp thúc đẩy tăng năng suất lao động và chất lượng tăng trưởng trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư; phê duyệt Đề án thống kê khu vực kinh tế chưa quan sát để tiếp cận các chuẩn mực quốc tế; tổ chức Tổng điều tra dân số và nhà ở quy mô lớn phục vụ xây dựng chiến lược phát triển kinh tế-xã hội.

Khơi dậy khát vọng làm giàu chính đáng

Chính phủ chú trọng khơi dậy khát vọng làm giàu chính đáng, khuyến khích, tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế tư nhân phát triển năng động, bình đẳng, có sức cạnh tranh toàn cầu và trở thành động lực quan trọng dẫn dắt tăng trưởng.

Về chính sách, Chính phủ đã phê duyệt kế hoạch phát triển bền vững doanh nghiệp khu vực tư nhân đến năm 2025, tầm nhìn 2030; hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo được vay vốn và có cơ hội hỗ trợ pháp lý.

Bên cạnh đó, tập trung hoàn thiện thể chế, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số quốc gia và phát triển các sản phẩm, dịch vụ, mô hình kinh tế mới dựa trên nền tảng công nghệ số.

Kết quả là, đầu tư của khu vực kinh tế tư nhân tăng nhanh nhất; số doanh nghiệp thành lập mới tiếp tục tăng cao, đa dạng về loại hình, số vốn bình quân cao hơn nhiều năm trở lại đây, thể hiện rõ tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ trong xã hội.

Đã hình thành một số tập đoàn kinh tế tư nhân có quy mô lớn, hoạt động đa ngành, có khả năng cạnh tranh tốt hơn trên thị trường trong nước và quốc tế; đội ngũ doanh nhân ngày càng lớn mạnh, được vinh danh trong xếp hạng thế giới.

Coi đổi mới sáng tạo là động lực của tăng trưởng

Chính phủ xác định khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực thúc đẩy tăng trưởng và phát triển; xác định con đường đi lên, đi nhanh phải là công nghệ và doanh nghiệp công nghệ.

Tiếp tục lan tỏa tinh thần khởi nghiệp sáng tạo, triển khai Đề án hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia và Đề án Hệ tri thức Việt số hóa; thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia; triển khai Chiến lược Sở hữu trí tuệ quốc gia.

Khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển theo mô hình doanh nghiệp khoa học công nghệ; đưa doanh nghiệp trở thành trung tâm của hệ thống đổi mới, sáng tạo quốc gia.

Thu hút nhiều doanh nghiệp lớn đầu tư trọng tâm cho hoạt động khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh kết nối các hoạt động cung-cầu công nghệ; cộng đồng khởi nghiệp trong nước với quốc tế; tiếp tục cải thiện Chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam trong bảng xếp hạng chỉ số toàn cầu.

Phát triển đồng bộ, bền vững các loại thị trường

Chính phủ tạo điều kiện phát triển đồng bộ, bền vững các loại thị trường; tập trung phát triển ổn định, bền vững thị trường tài chính, tiền tệ; cơ cấu lại thị trường chứng khoán và bảo hiểm; thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển lành mạnh; hoàn thiện thể chế quản trị thị trường lao động; bảo đảm cung ứng đủ điện đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất, ổn định thị trường hàng hóa và dịch vụ thiết yếu.

Thúc đẩy phát triển bứt phá thị trường trong nước gắn với mở rộng thị trường xuất khẩu; trong bối cảnh thế giới suy giảm xuất nhập khẩu, xuất khẩu của Việt Nam vẫn đạt mức kỷ lục.

Tích cực triển khai Chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam, Đề án thúc đẩy mô hình kinh tế chia sẻ, Đề án tăng cường quản lý Nhà nước về chống lẩn tránh biện pháp phòng vệ thương mại và gian lận xuất xứ; xử lý hiệu quả các vụ kiện tranh chấp đầu tư quốc tế. Hình ảnh và thương hiệu Việt Nam ngày càng vững mạnh.

Tiếp tục tái cơ cấu nền kinh tế

Thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp cơ cấu lại nền kinh tế. Tập trung hoàn thiện thể chế quản lý đầu tư công; nâng cao năng lực hấp thu vốn, khắc phục tình trạng chậm giải ngân; định hướng xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Sơ kết 2 năm triển khai Đề án cơ cấu lại hệ thống tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu và Nghị quyết số 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng.

Những nỗ lực trên đã giúp cho sự ổn định, an toàn của hệ thống các tổ chức tín dụng được giữ vững, quy mô, năng lực tài chính được củng cố, chất lượng tín dụng được tăng cường, tỷ lệ nợ xấu của hệ thống các tổ chức tín dụng được kiểm soát; tập trung tháo gỡ vướng mắc, bất cập trong quá trình cổ phần hóa, thoái vốn; đổi mới hoạt động quản lý, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước; phê duyệt Danh mục doanh nghiệp thực hiện cổ phần hóa đến hết năm 2020.

Đặt mục tiêu cụ thể cho nông nghiệp

Chính phủ xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn là thế mạnh, lợi thế hướng tới mục tiêu đến năm 2030 Việt Nam đứng trong 15 quốc gia có nền nông nghiệp phát triển, chế biến nông sản trong nhóm 10 nước hàng đầu thế giới.

Các giải pháp thúc đẩy xuất khẩu nông sản đạt kết quả đáng ghi nhận. Phát triển thương hiệu nông sản Việt Nam, lần đầu tiên Việt Nam có loại gạo được bình chọn ngon nhất thế giới.

Tổng kết, sơ kết việc triển khai, thực hiện các Nghị quyết của Đảng về xây dựng nông thôn mới, kinh tế tập thể, sắp xếp, đổi mới và phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của công ty nông, lâm nghiệp.

Chính phủ cũng đã tập trung huy động nguồn lực cho phòng, chống sạt lở ven sông, ven biển, đặc biệt là vùng đồng bằng sông Cửu Long; kịp thời khắc phục hậu quả thiên tai, ổn định sản xuất với phương châm không để người dân nào đói cơm, đứt bữa, không có nơi ở.

Công nghiệp là trụ cột của nền kinh tế

Coi công nghiệp là trụ cột của nền kinh tế, Chính phủ đã ban hành các chiến lược phát triển, chính sách khuyến khích, giải pháp tháo gỡ rào cản cho doanh nghiệp, qua đó tạo động lực mới, thu hút các doanh nghiệp tư nhân lớn đầu tư, tạo sản phẩm công nghệ và giá trị cao, nhất là trong ngành chế biến, chế tạo.

Bước đầu hình thành hệ sinh thái về sản xuất phụ tùng, linh kiện ô tô với nhiều doanh nghiệp, tập đoàn tham gia, điển hình là công nghiệp ô tô Việt Nam, lần đầu tiên khẳng định sự tự chủ trong đầu tư, sản xuất, làm chủ công nghệ, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Một số sản phẩm công nghiệp xuất khẩu có quy mô lớn, giữ vị trí vững chắc trên thị trường thế giới.

Chính phủ đã tập trung tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy sớm hoàn thành, đi vào vận hành một số dự án sản xuất công nghiệp lớn, tạo thêm động lực cho tăng trưởng.

Phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn

Phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn, tạo hình ảnh và thương hiệu du lịch xứng đáng tiềm năng; thu hút nguồn lực xã hội đầu tư phát triển đồng bộ hạ tầng du lịch; nâng cao chất lượng, đa dạng hóa các sản phẩm du lịch trên cơ sở phát huy giá trị tài nguyên du lịch độc đáo, có thế mạnh nổi trội; tạo thuận lợi tối đa, đơn giản hóa thủ tục thị thực nhập cảnh cho khách du lịch quốc tế.

Năng lực cạnh tranh liên tục được cải thiện; vươn lên vị trí thứ tư về thu hút lượng khách quốc tế trong khu vực ASEAN.

Phát huy tối đa lợi thế, tạo sự cộng hưởng trong liên kết kinh tế

Tìm giải pháp mới trong kết nối phát triển, khai thác tối đa lợi thế của từng địa phương, tạo sự cộng hưởng trong liên kết phát triển kinh tế vùng.

Chính phủ tổ chức một loạt các Hội nghị chuyên đề, đưa ra định hướng, giải pháp mới thúc đẩy phát triển Vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ, Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung để thực hiện sứ mệnh dẫn dắt, tạo tác động lan tỏa.

Kết hợp nguồn lực, thu hút đầu tư ngoài ngân sách Nhà nước để triển khai các dự án kết nối giao thông trọng điểm quốc gia và các dự án giao thông đường bộ quan trọng kết nối liên vùng.

Đổi mới phương thức quản lý tài nguyên

Chính phủ đổi mới phương thức quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường ứng phó biến đổi khí hậu từ bị động sang chủ động phòng ngừa thích ứng.

Tập trung hoàn thiện chính sách, tháo gỡ vướng mắc, quản lý chặt chẽ, thúc đẩy giải phóng các nguồn lực tài nguyên, bảo vệ môi trường cho phát triển bền vững.

Chỉ đạo kiểm kê đất đai toàn quốc; xây dựng các quy hoạch tài nguyên, bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học, sử dụng tiết kiệm các nguồn tài nguyên; sớm dự báo để ứng phó với vấn đề ô nhiễm không khí, an ninh nguồn nước, xây dựng hệ thống quy chuẩn tương đương với nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN.

Khuyến khích đầu tư sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường; chú trọng phát triển năng lượng tái tạo; phát triển đô thị xanh; triển khai các giải pháp để giải quyết vấn đề chất thải rắn, chống rác thải nhựa.

Thực hiện các giải pháp chuyển đổi sản xuất quy mô lớn, biến thách thức thành thời cơ trước diễn biến phức tạp khó lường của biến đổi khí hậu, tiếp tục triển khai mạnh mẽ giải pháp phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Văn hóa là sức mạnh nội sinh của quốc gia

Chính phủ xác định văn hóa, con người là sức mạnh nội sinh của quốc gia, của phát triển bền vững; khơi dậy niềm tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên; thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Coi trọng giá trị truyền thống, phát huy bản sắc văn hóa; đổi mới, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo phù hợp với chuẩn mực quốc tế; chỉ đạo chuẩn bị tốt các điều kiện để triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới.

Tăng cường triển khai các giải pháp kết nối cung-cầu lao động; cơ cấu lao động chuyển dịch theo hướng tích cực; tỷ lệ thiếu việc làm giảm dần. An sinh xã hội, giảm nghèo bền vững được thực hiện thiết thực, hiệu quả, nhất là chính sách đối với người có công.

Chính phủ quan tâm đầu tư phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, củng cố y tế cơ sở, y tế dự phòng; thí điểm đổi mới cơ chế quản lý bệnh viện; duy trì và mở rộng diện bao phủ bảo hiểm y tế. Đẩy mạnh công tác bảo đảm an toàn thực phẩm. Đầu tư đúng hướng cho thể thao, mang lại những kết quả vượt trội, ghi dấu mốc lịch sử.

Quyết liệt, hiệu quả trong phòng chống tham nhũng

Chính phủ đã triển khai quyết liệt, kịp thời, hiệu quả các chủ trương, nhiệm vụ, giải pháp của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng; các nhiệm vụ, giải pháp trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo.

Tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn tiêu cực, tham nhũng trong toàn hệ thống cơ quan Nhà nước và trong chính lực lượng chức năng thực thi pháp luật; ban hành Chỉ thị và tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc về việc tăng cường xử lý, ngăn chặn có hiệu quả tình trạng nhũng nhiễu, gây phiền hà cho người dân, doanh nghiệp trong giải quyết công việc.

Tổ công tác đặc biệt của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo giải quyết căn bản các vụ việc phức tạp, kéo dài, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, góp phần giữ vững ổn định chính trị và trật tự an toàn xã hội.

Đối ngoại khẳng định bản lĩnh, vị thế chính trị

Trong năm 2019, tiếp tục củng cố, tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh; thực hiện có hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế, khẳng định dấu ấn bản lĩnh và vị thế chính trị của Việt Nam trên trường quốc tế.

Nắm chắc tình hình, đấu tranh ngăn chặn các hoạt động chống phá; triển khai nhiều biện pháp đồng bộ thực hiện nhiệm vụ Quốc hội giao trong công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật, góp phần giữ vững an ninh, chính trị và trật tự, an toàn xã hội.

Trong vấn đề Biển Đông, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bằng nhiều biện pháp, phù hợp với luật pháp quốc tế, giữ vững độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, bảo đảm môi trường hòa bình và quan hệ hữu nghị, hợp tác.

Tham gia tích cực vào các diễn đàn đa phương, sự kiện đối ngoại, được dư luận quốc tế đánh giá cao. Việc Việt Nam được bầu làm Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021, thể hiện sự tín nhiệm cao của cộng đồng quốc tế; tích cực chuẩn bị đảm nhiệm cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2020.

Chính thức ký kết 2 Hiệp định thương mại tự do EVFTA và Hiệp định bảo hộ đầu tư EVIPA, đánh dấu một bước phát triển mới trong quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu; đạt thỏa thuận lịch sử với Campuchia pháp lý hóa thành quả 84% khối lượng phân giới cắm mốc trên toàn tuyến biên giới đất liền Việt Nam-Campuchia. 

Chú trọng khơi dậy khát vọng dân tộc

Cùng với phát triển kinh tế, Chính phủ chú trọng khơi dậy niềm tự hào, khát vọng dân tộc, củng cố lòng tin, tạo sự đồng thuận trong toàn xã hội.

Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật; giáo dục đạo đức, nếp sống văn minh, giá trị lịch sử, quảng bá hình ảnh, con người, bản sắc văn hóa và thành tựu đổi mới; phản bác quan điểm, luận điệu sai trái.

Đồng thời triển khai Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, phát triển mạnh báo chí đa phương tiện. Bảo đảm an toàn, an ninh mạng, không gian mạng quốc gia./.

Hải Minh