Niêm yết công khai giá cước, phụ thu vận tải container bằng đường biển

"Siêu tàu" Cosco Shipping Aquarius trọng tải 197.049 DWT (tương đương 20.119 TEU) là tàu có sức chở lớn nhất từng cập cảng Việt Nam đã tiếp nhận hàng hóa tại Cát Lái  ngày 7-8/9 vừa qua. Ảnh: CMIT

Nội dung văn bản nêu rõ, thực hiện chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ GTVT, Cục Hàng hải Việt Nam đề nghị các Cảng vụ quản lý hoạt động tàu container yêu cầu các hãng tàu vận tải container cung cấp và cập nhật thông tin giá cước, phụ thu giá vận tải container quốc tế và nội địa bằng đường biển trên các tuyến vận tải container xuất phát từ khu vực cảng biển do cảng vụ quản lý.
 
Đồng thời, đăng tải bảng thông tin giá cước công khai trên trang thông tin điện tử của cảng vụ hàng hải, gửi đường dẫn đăng tải bảng giá về Cục Hàng hải Việt Nam để thực hiện kết nối trực tiếp với trang thông tin điện tử của đơn vị này.
 
Động thái này của Cục Hàng hải Việt Nam nhằm minh bạch giá cước vận tải container bằng đường biển trong bối cảnh giá vận tải container tăng phi mã, đồng thời có phản ánh của doanh nghiệp xuất nhập khẩu về tình trạng nâng giá cước vận chuyển khi “qua tay” các đại lý hàng hải (môi giới giữa hãng tàu và chủ hàng) gây bất lợi cho thị trường xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam ra thị trường nước ngoài.
 
Một số doanh nghiệp xuất nhập khẩu cho biết, nếu trước thời điểm dịch COVID-19 bùng phát, hàng xuất từ cảng biển Việt Nam qua cảng Long Beach (Mỹ) giá cước chỉ 1.800 USD/container thì đến nay, giá cước cùng chặng đã tăng đến 4-5 lần.
 
Với tuyến dịch vụ từ cảng Việt Nam đi bờ Tây nước Mỹ, nếu thời điểm tháng 5/2021, cước vận tải mới khoảng 6.000 USD/container, thời điểm tháng 8/2021 tăng đến 9.000-15.000 (tùy từng tuyến).
 
Việc các hãng tàu ngoại tăng giá, theo đại diện Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam là do thời gian gần đây, tình trạng ách tắc hàng hóa không chỉ diễn ra tại các cảng biển ở Mỹ và một phần châu Âu mà lan rộng ra cả Trung Quốc nên số lượng vỏ container ngày càng thiếu so với nhu cầu xuất hàng tại các quốc gia như Việt Nam. Nếu trước đây, thời gian quay vòng một container khoảng 60 ngày thì hiện đã tăng lên hơn 100 ngày do chính sách kiểm dịch tại các quốc gia. Tốc độ quay vòng của container chậm hơn khiến các hãng tàu tiếp tục tăng giá cước để bù đắp chi phí vận hành.
 
Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, ông Hoàng Hồng Giang, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam cho biết, từ tháng 3/2021, Cục Hàng hải Việt Nam đã lập tổ công tác liên ngành kiểm tra về giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển có sự tham gia của Bộ Công Thương và Bộ Tài chính.
 
Kết quả kiểm tra ban đầu việc chấp hành quy định niêm yết giá, phụ thu ngoài giá dịch vụ vận chuyển hàng hóa container bằng đường biển theo quy định tại Nghị định số 146/2016/NĐ-CP cho thấy, các hãng tàu nước ngoài chấp hành tương đối tốt việc niêm yết giá.
 
“Tuy vậy, hiện chúng ta chưa có quy định buộc hãng tàu công khai các thông tin như: Khi đến Việt Nam, hãng tàu cung cấp được bao nhiêu container rỗng, số lượng chỗ trống để xếp container dành cho chủ hàng Việt Nam khi tàu vào cảng, số lượng chuyến định kỳ… khiến doanh nghiệp xuất nhập khẩu có thể rơi vào thế bị động bất cứ lúc nào, như việc xuất khẩu hàng hóa đi châu Âu và Mỹ thời gian qua”, ông Giang nói.
 
Trước những bất cập trên, Cục Hàng hải Việt Nam đã kiến nghị Bộ GTVT bổ sung các quy định để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước đối với các hãng tàu container nước ngoài hoạt động tại Việt Nam như: Khi vào hoạt động tại Việt Nam phải đăng ký tuyến vận tải, lịch trình, lượng hàng… nhằm tránh việc hãng tàu tự ý bỏ tuyến, chậm chuyến hoặc hủy đặt chỗ gây thiệt hại cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.
 
Đồng thời, sửa đổi Nghị định số 142/2017/NĐ-CP, bổ sung chế tài xử phạt đối với trường hợp vi phạm các quy định về kê khai, niêm yết; tăng mức xử phạt đối với trường hợp doanh nghiệp không thực hiện quy định về kê khai, niêm yết giá và rà soát sửa đổi Nghị định số 146/2016/NĐ-CP của Chính phủ.
 
Cục Hàng hải cũng đề xuất Bộ GTVT kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính xem xét sửa đổi, bổ sung quy định về giá cước và các loại phụ thu ngoài giá cước mà hãng tàu thu đối với chủ hàng xuất nhập khẩu tại cảng Việt Nam cho phù hợp với tình hình thực tế của Việt Nam và tuân thủ tập quán thương mại quốc tế.

Theo quy định tại Nghị định 142/2017/NĐ-CP của Chính phủ, hãng tàu sẽ bị phạt tiền từ 500.000-1.000.000 đồng với các hành vi: Không niêm yết giá vận chuyển bằng đường biển, phụ thu, giá dịch vụ tại cảng biển hoặc việc niêm yết gây nhầm lẫn cho khách hàng.   Phạt tiền từ 3-5 triệu đồng đối với hành vi như: Không thông báo bằng văn bản về mức giá điều chỉnh tăng hoặc giảm cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền; áp dụng mức giá kê khai không đúng thời hạn theo quy định.