UBTVQH cho ý kiến về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Đà Nẵng

Quang cảnh phiên họp thứ 45 UBTV Quốc hội

Trình bày Báo cáo thẩm tra Dự thảo Nghị quyết về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị và một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết đa số ý kiến thành viên Ủy ban Pháp luật tán thành với việc thí điểm tổ chức một cấp chính quyền ở đô thị và 3 cấp chính quyền ở nông thôn tại thành phố Đà Nẵng như đề xuất của Chính phủ.

Cụ thể, thứ nhất, Đà Nẵng là thành phố trực thuộc Trung ương có diện tích không lớn (1.285,4 km²), có tốc độ và tỷ lệ đô thị hóa cao, số lượng đơn vị hành chính trực thuộc không nhiều, nên việc thí điểm tổ chức một cấp chính quyền ở đô thị nhìn chung là thuận lợi, dễ triển khai.

Thứ hai, Đà Nẵng là 1 trong 10 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã thực hiện thí điểm không tổ chức HĐND huyện, quận, phường từ năm 2009 đến năm 2016 đạt kết quả tốt, có sự đồng thuận cao của các tầng lớp nhân dân.

Thứ ba, việc thử nghiệm các mô hình chính quyền đô thị khác nhau giữa các địa phương có điều kiện kinh tế - xã hội, truyền thống văn hóa - lịch sử, đặc điểm địa lý tự nhiên khác nhau, mang lại nhiều giá trị thực tiễn, làm cơ sở cho việc nghiên cứu, xây dựng mô hình chính quyền ở đô thị trên phạm vi cả nước sau này. Hơn nữa, Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi, bổ sung năm 2019) đã cho phép Quốc hội quyết định ở các đơn vị hành chính là quận và phường có thể tổ chức mô hình chính quyền đô thị không phải là cấp chính quyền địa phương (gồm HĐND và UBND).

Về điều chỉnh quy hoạch (Điều 11), trên cơ sở ý kiến thẩm tra của Thường trực Ủy ban Kinh tế và Thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, Ủy ban Pháp luật thấy rằng các luật về quy hoạch hiện hành quy định rất chặt chẽ thẩm quyền, trình tự, thủ tục điều chỉnh quy hoạch nhằm khắc phục những hạn chế, bất cập trong công tác lập, quản lý, điều chỉnh quy hoạch thời gian qua. Việc dự thảo Nghị quyết giao thẩm quyền điều chỉnh quy hoạch cho chính quyền thành phố mà không kèm theo cơ chế kiểm soát có hiệu quả có thể dẫn đến không đạt được các yêu cầu, mục tiêu mà Luật Quy hoạch đã đề ra.

Vì vậy, để cụ thể hóa chủ trương thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm của địa phương và người đứng đầu về vấn đề quản lý quy hoạch theo Nghị quyết số 43/NQ-TW của Bộ Chính trị, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật đề nghị chỉnh lý dự thảo Nghị quyết theo hướng giao Thủ tướng Chính phủ, trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thực hiện phân cấp cho chính quyền địa phương thành phố Đà Nẵng trong việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch thành phố và điều chỉnh cục bộ quy hoạch đô thị gắn với những điều kiện nhất định quy định ngay trong Nghị quyết này.

Quy định như vậy vừa đề cao được vai trò, trách nhiệm, sự chủ động của địa phương mà vẫn gắn với thẩm quyền, trách nhiệm kiểm tra, theo dõi, kiểm soát của Thủ tướng Chính phủ với tư cách là chủ thể phân cấp, tránh dẫn đến việc điều chỉnh quy hoạch tùy tiện, không bảo đảm nguyên tắc cơ bản trong hoạt động quy hoạch. Điều này cũng phù hợp với tinh thần đẩy mạnh phân cấp được quy định trong Luật Tổ chức chính quyền địa phương vừa được Quốc hội sửa đổi, bổ sung tại kỳ họp thứ 8.

Phát biểu kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu cho biết hồ sơ dự thảo Nghị quyết đã đủ điều kiện để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Về nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương ở thành phố Đà Nẵng, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với Dự thảo Nghị quyết. Việc phân cấp, phân quyền điều chỉnh quy hoạch thành phố còn liên quan đến trình tự, thủ tục cần được nghiên cứu kỹ hơn và phải giao cho Chính phủ trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình, thực hiện phân cấp cho chính quyền địa phương thành phố Đà Nẵng.

Về phí và lệ phí, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành với dự thảo Nghị quyết nhưng cần có sự rà soát để quy định cụ thể hơn trong dự thảo Nghị quyết đối với nhóm những loại phí, lệ phí nào có thể cho phép HĐND thành phố Đà Nẵng quyết định mức thu hoặc tỷ lệ thu.

Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu yêu cầu cơ quan soạn thảo, thẩm tra rà soát kỹ lại các ý kiến đóng góp của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp này đối với Dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV tới đây./.

Nguyễn Hoàng