Bản trường ca 1.800 ngày đêm không nghỉ

Nhà máy thủy điện Lai Châu. Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Đó cũng là 1.800 ngày đêm công trường không ngủ, bất kể giờ giấc, bất kể nắng mưa, trên công trường  lúc nào cũng rền vang tiếng máy móc, thiết bị, tiếng đất đá đổ xuống ầm ào…

Tổ máy số 1 về đích sớm

Trong 1.800 ngày đêm ấy, những cán bộ, kỹ sư, công nhân của Ban quản lý thủy điện Lai Châu và các đơn vị nhà thầu thi công đã nỗ lực lao động không ngừng nghỉ, chạy đua với thời gian với quyết tâm cao nhất đưa tổ máy số 1 chính thức phát điện lên lưới điện quốc gia sớm hơn so với tiến độ kế hoạch đề ra.

Sự kiện tổ máy số 1 thủy điện Lai Châu nằm ở bậc trên cùng của dòng chính sông Đà chính thức phát điện lên lưới điện quốc gia ngày 24/12/2015, về trước tiến độ so với  kế hoạch đề ra đã đi vào lịch sử của ngành điện Việt Nam nói chung và những người thợ làm thủy điện nói riêng trong bản trường ca chinh phục sông Đà.

Theo kỹ sư Nguyễn Văn Tùng, Trưởng Phòng Kỹ thuật (Ban quản lý Dự án thủy điện Lai Châu), thủy điện Lai Châu nằm nơi rừng sâu, núi thẳm heo hút, đường sá đi lại vô cùng khó khăn.

Cùng với đó còn là sự khắc nghiệt của thời tiết. Mùa hè nhiệt độ thường xuyên trên 40^oC. Mùa đông ngày thì nắng hanh, đêm thì sương rơi thành giọt như mưa phùn, nhiệt độ xuống thấp, có lúc chỉ còn 7-8^oC.

Đặc thù của khu vực thi công xây dựng Thủy điện Lai Châu cũng vô cùng phức tạp. Công trường nằm trong lòng hồ thủy điện Sơn La nên phải hoàn thành các hạng mục dẫn dòng thi công trước tháng 4/2011, thời điểm bắt đầu tích nước hồ chứa.

Việc thi công hố móng đập và nhà máy, đập thủy điện, xây dựng nhà máy… cũng phải vượt trước mức nước dâng của hồ thủy điện Sơn La. Cùng với đó, khu vực hố móng kênh dẫn dòng, đập tràn xả lũ, đập thủy điện, nhà máy có “tầng phủ” rất dày, đòi hỏi một lượng máy móc thiết bị thi công lớn, cường độ lao động cao.

Đây còn là khu vực chỉ có 3 tháng mùa khô, là nơi có lượng mưa lớn nhất cả nước, địa chất lại phức tạp nên việc thi công khó khăn, phức tạp hơn thủy điện Sơn La rất nhiều.

Tính đến thời điểm Tổ máy số 1 thủy điện Lai Châu phát điện lên lưới điện quốc gia, tổng khối lượng đào đất đá của công trình đã là 14,8 triệu m3; đắp 2,57 triệu m3; đổ 3,6 triệu m3 bê tông, 49.000 tấn thép; khoan phụt 82.000 m3 xi măng; lắp đặt hơn 30.000 tấn thiết bị công nghệ…

Tuy nhiên, với bề dày kinh nghiệm đã từng làm nên kỳ tích ở thủy điện Sơn La, đội ngũ cán bộ, kỹ sư, công nhân trên công trường đã nỗ lực vượt khó, thể hiện bản lĩnh và khát vọng chinh phục thử thách đưa Tổ máy số 1, thủy điện Lai Châu phát điện sớm hơn 3 tháng so với kế hoạch.

Tại lễ mừng phát điện Tổ máy số 1 Thủy điện Lai Châu, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Dương Quang Thành khẳng định thực tế “Chiến dịch 1.800 ngày đêm” đã chứng minh công trường thủy điện Lai Châu là điểm sáng về sự đoàn kết, nhất trí, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, sáng kiến cải tiến kỹ thuật và tối ưu hóa sản xuất, huy động tối đa nội lực tiềm năng làm chủ khoa học kỹ thuật tiên tiến của các đơn vị trên công trường.

Năm năm là 1.800 ngày đêm trên công trường không ngưng tiếng máy với khí thế lao động khẩn trương, hăng say, chạy đua với thời gian.

Chính nhờ tinh thần nỗ lực, quyết tâm vượt khó đó, Tổ máy số 1 thủy điện Lai Châu đã chính thức phát điện vào ngày 24/11/2015, sớm hơn kế hoạch đề ra 3 tháng.

Những dấu ấn trên công trình lớn

Công trình thủy điện Lai Châu được xây dựng tại xã Nậm Hàng, thị trấn Nậm Nhùn (huyện Nậm Nhùn, tỉnh Lai Châu), phía thượng nguồn sông Đà và là bậc trên của thủy điện Sơn La.

Theo thiết kế, nhà máy có mức nước dâng bình thường là 295 m, mực nước chết 265 m, dung tích toàn bộ hồ chứa là 1,216 tỉ m3, dung tích hữu ích là 799 triệu m3. Nhà máy có 3 tổ máy, công suất lắp máy là 1.200MW, sảnlượng  điện trung bình hằng năm là 4,67 tỉ kWh.

Cùng với thủy điện Hòa Bình (công suất 1.920MW) và  Sơn La (công suất 2.400MW), thủy điện Lai Châu sẽ góp phần nâng tổng công suất các nhà máy thủy điện trên sông Đà đạt 6.500 MW, cung cấp khoảng 25 tỉ kWh điện mỗi năm, tương đương 1/3 tổng sản lượng thủy điện cả nước.

Thủy điện Lai Châu không chỉ có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cấp điện, bảo đảm an ninh năng lượng phục vụ các mục tiêu phát triển đất nước mà còn có nhiệm vụ cấp nước cho Đồng bằng sông Hồng về mùa khô, cắt lũ về mùa mưa,  tạo cơ hội phát triển kinh tế-xã hội 2 tỉnh Lai Châu và Điện Biên, bảo đảm an ninh quốc phòng khu vực Tây Bắc.

Theo tính toán của EVN, việc Tổ máy số 1 Thủy điện Lai Châu chính thức phát điện lên lưới quốc gia, vượt tiến độ 3 tháng sẽ tạo ra doanh thu 150 triệu USD, tiết kiệm hơn 1 triệu tấn than để sản xuất ra lượng điện năng tương đương. Đây cũng là mốc tiến độ, động lực quan trọng để những người lao động trên công trường hoàn thành toàn bộ công trình sớm trước 1 năm so với quyết định của Chính phủ.

Thực hiện được điều này, với sản lượng điện trung bình hằng năm gần 4,7 tỉ kWh, công trình xây dựng Nhà máy thủy điện Lai Châu sẽ làm lợi cho ngân sách Nhà nước số tiền lên tới 7.000 tỉ đồng.

Nếu thủy điện Sơn La là nơi bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam được thể hiện khi toàn bộ hạng mục từ khảo sát, thiết kế đến thi công, xây dựng, vận chuyển, lắp đặt máy móc đều do người Việt Nam thực hiện thì đến Thủy điện Lai Châu, bản lĩnh, trí tuệ đó một lần nữa được khẳng định. Và những người thợ thủy điện đã và đang tạo nên kỳ tích mới trên công trường thủy điện Lai Châu, kỳ tích trong việc chinh phục sông Đà.

Theo kỹ sư Lê Kim Hải, Trưởng Phòng Kỹ thuật Công ty cổ phần Lilama 10 thì đây chính là dấu ấn lớn nhất trên công trường thủy điện Lai Châu.

Dấu ấn thứ 2 trên công trường thủy điện Lai Châu, theo kỹ sư Lê Kim Hải là khát vọng cống hiến, chinh phục thử thách của tuổi trẻ. Không chỉ Lilama mà ở các đơn vị nhà thầu thi công khác, hầu hết đội ngũ cán bộ, công nhân viên đều có tuổi đời còn rất trẻ. Họ có thể còn thiếu kinh nghiệm khi mới qua một, hai công trình nhưng quyết tâm, nhiệt huyết cống hiến của tuổi trẻ thì vô cùng mãnh liệt.

Những người thợ xây dựng thủy điện Lai Châu. Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Phát biểu trong lễ mừng phát điện Tổ máy số 1 Thủy điện Lai Châu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh: “Thủy điện Lai Châu là công trình có giá trị, ý nghĩa về phát điện, không chỉ bảo đảm điện năng, đóng góp vào phát triển kinh tế-xã hội của đất nước, bảo đảm an ninh quốc phòng mà còn góp phần trị thủy sông Đà. Dự án hoàn thành được trước 1 năm và với doanh số của công trình là 7.000 tỉ đồng/năm, đây là một con số rất lớn, rất có ý nghĩa, không chỉ ở giá trị kinh tế là 7.000 tỉ đồng mà còn ở việc bảo đảm không để đất nước thiếu điện”.

Bản trường ca chinh phục sông Đà đã, đang và sẽ tiếp tục được những người làm điện Việt Nam “viết” bằng mồ hôi, công sức và với ý chí quyết tâm cao nhất cho mục tiêu “Tất cả vì dòng điện của Tổ quốc”.

Công trình thủy điện Lai Châu vì thế tiếp tục là biểu tượng sinh động cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, là niềm tự hào, kêu hãnh của bản lĩnh, trí tuệ Việt Nam.

Toàn Thắng