Các định tế tài chính quốc tế nhìn vào kinh tế Việt Nam

Báo cáo cập nhật tình hình kinh tế Đông Á - Thái Bình Dương của Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố mới đây nêu rõ: Kinh tế vĩ mô của Việt Nam đã cải thiện và tương đối ổn định. Lạm phát giảm liên tục trong vòng 2 năm qua; cán cân thương mại thặng dư nhờ xuất khẩu tăng nhanh; tỷ giá ổn định; dự trữ ngoại tệ tăng từ 1,6 tháng nhập khẩu vào cuối năm 2011 lên 2,8 tháng trong quý I/2013…

Cải thiện dự trữ ngoại hối là một trong những nhân tố góp phần tạo ổn định môi trường kinh tế vĩ mô. Và chính vì ổn định vĩ mô, đã giúp Việt Nam vượt qua được những sóng gió, bất ổn vừa qua của kinh tế toàn cầu.

Đặc biệt, trong bối cảnh kinh tế thế giới khó khăn, giá trị đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam vẫn cao. Trong 5 năm qua, giá trị FDI thực hiện (hoặc giải ngân) hàng năm dao động ở mức 10,5 đến 11,5 tỷ USD.

Dấu hiệu này cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài mong muốn tiếp tục đầu tư tại Việt Nam, rằng họ không bị cản trở bởi các vấn đề về bất ổn kinh tế vĩ mô hay chậm triển khai tái cơ cấu nền kinh tế. Dù tỷ lệ FDI/GDP giảm và một số vấn đề về kinh tế vĩ mô còn tiếp tục diễn ra, Việt Nam vẫn được xem là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất của các nhà đầu tư nước ngoài tại khu vực Đông Á.

Bên cạnh đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục tăng và nằm ngoài tác động của các khó khăn trong nội địa. Đáng chú ý, trong năm 2013, dự kiến xuất khẩu điện thoại và linh kiện điện thoại sẽ vượt mốc 18 tỷ USD, vượt qua dệt may, trở thành mặt hàng xuất khẩu giá trị cao nhất của Việt Nam.

Về vấn đề này, WB dẫn nguồn tin từ Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết: Với việc mở rộng hoạt động nhanh chóng của Samsung tại Việt Nam, đến năm 2015, kim ngạch xuất khẩu điện thoại di động dự kiến sẽ vượt qua con số 30 tỷ USD. Tiếp theo thành công của Samsung, LG Electronics đang xây dựng nhà máy điện thoại di động tại Việt Nam. Với sự tham gia của LG, làm tăng triển vọng là Việt Nam có thể nổi lên như một nước xuất khẩu điện thoại di động lớn nhất thế giới.

Cũng về vấn đề này HSBC cho rằng: Việt Nam dường như đang hồi phục một cách chậm rãi. Bức tranh vĩ mô ổn định hơn. Dòng vốn FDI đang đổ vào mạnh, tăng hơn 50% so với đầu năm. Mặc dù tăng trưởng chậm lại trong những năm gần đây, Việt Nam vẫn là một điểm đến hấp dẫn cho đầu tư lâu dài, đặt biệt là từ các nhà đầu tư Đông Á. Samsung, LG Electronics và Foxcom là một vài trong số những nhà sản xuất điện tử quan trọng đang xây dựng cơ sở sản xuất tại Việt Nam.

Cùng quan điểm trên, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm hàng đầu thế giới Fitch cũng cho rằng kinh tế Việt Nam tiếp tục ổn định, trụ vững trước sự bất ổn tài chính toàn cầu vốn ảnh hưởng đến các nền kinh tế khác trong khu vực. Nền kinh tế vĩ mô Việt Nam có được xu hướng ổn định đó là do chính sách tài khóa và tiền tệ được quản lý theo cách hiệu quả hơn.

Nhiều tín hiệu tích cực cho năm 2014

WB nhận định nền kinh tế Việt Nam dự kiến sẽ tăng trưởng ở mức khiêm tốn khoảng 5,3% trong năm 2013 và 5,4% năm 2014. Tỷ lệ thấp hơn so với dự báo tăng trưởng như vậy là dựa trên thực tế rằng Việt Nam có thể mất một vài năm thực hiện tái cơ cấu.

Còn Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) thì cho rằng: Những tiến bộ dần dần đạt được trong quá trình xử lý nợ xấu sẽ giúp cho tốc độ tăng trưởng của Việt Nam sẽ đạt 5,5% trong năm tới. Lạm phát được dự báo sẽ giảm xuống còn 6,5% trong năm nay do kết quả hoạt động sản xuất, kinh doanh hiện nay còn thấp, giá lương thực giảm nhanh hơn dự kiến.

Cũng về vấn đề này, trong báo cáo về tình hình kết nối giao thương vừa công bố, HSBC dự báo năm 2014 – 2016 sẽ có sự phục hồi mạnh hơn khi lãi suất thấp hơn, hàng tồn kho giảm kích thích đầu tư nội địa, xuất khẩu tăng lên và các cam kết FDI giá trị cao bắt đầu chảy vào Việt Nam.

Dù chỉ số tin cậy thương mại (TCI) nửa đầu năm 2013 đạt thấp nhất trong vòng 4 năm qua, nhưng HSBC kỳ vọng giao thương sẽ dần khởi sắc trở lại vào nửa sau năm 2013. Bởi hơn một nửa hàng xuất khẩu của Việt Nam hiện nay là đến các nền kinh tế phát triển, một tỷ lệ cao hơn so với các nước láng giềng như Indonesia, Malaysia và Bangladesh. Điều này có thể giúp Việt Nam hồi phục khi nhu cầu tại các nền kinh tế phát triển phục hồi, đặc biệt là tại thị trường Mỹ, đối tác xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam.

Về dài hạn, HSBS đánh giá triển vọng phát triển của Việt Nam là “khá khả quan”. Bởi “Việt Nam nằm ở khu vực giao thương năng động nhất thế giới và đã thiết lập sự phát triển vững mạnh trong ngành công nghiệp may mặc, phụ liệu ngành may và viễn thông. Xu hướng nhân khẩu học  của Việt Nam khá thuận lợi và chúng tôi kỳ vọng sự tăng trưởng dài hạn sẽ là hơn 5% một năm”.

Trong cuộc gặp Thống đốc Nguyễn Văn Bình mới đây, ông Shinohara, Phó Tổng Giám đốc IMF khuyến nghị Việt Nam không nên quá tập trung vào tăng trưởng kinh tế mà cần tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiềm chế lạm phát và củng cố các khoảng đệm chính sách để có thể đối phó và vượt qua những tác động tiêu cực và khó khăn có thể xảy ra trong thời gian tới. Bên cạnh đó, IMF khuyến khích Chính phủ Việt Nam đẩy mạnh hoàn thiện cơ chế thị trường, cải cách các khu vực kinh tế và nâng cao tính minh bạch nhằm tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững.

Trần Mạnh