Cần xem xét lại quyết định nuôi trồng, khai thác thủy sản tại hồ Cửa Đặt

Ngay sau khi Công trình Thủy điện - Thủy lợi Hồ Cửa Đặt (Thường Xuân- Thanh Hóa) được khánh thành và đưa vào sử dụng thì Trung tâm Quản lý khai thác công trình thủy lợi - thủy điện Cửa Đặt - thuộc Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng thủy lợi 3 (Bộ NN & PTNT) đã có quyết định giao toàn bộ mặt mước hồ cho Công ty CP Nam Hải nuôi trồng, khai thác thủy sản, đã gây bức xúc cho bà con trong vùng, bởi sau khi giao cho Công ty thì người dân không còn ra hồ đánh cá, tôm tự nhiên, thậm chí khi bà con vào rừng khai thác tận thu lâm sản về cũng bị người của công ty thu "phí"!

Ngày 27/11/2010 , Công trình Thủy lợi - Thủy điện hồ Cửa Đặt khánh thành và đi vào sử dụng, người dân trong khu vực lân cận hân hoan chào đón sẽ có cuộc sống no ấm, đổi thay. Ngày 6/12/2010 ( 9 ngày sau khánh thành), Trung tâm Quản lý khai thác công trình thủy lợi- thủy điện hồ Cửa Đặt ( Trung tâm) đã ra Quyết định số 01/QĐ-TTQLKT cho Công ty Cổ phần Nam Hải ( Công ty) nuôi trồng, khai thác và bảo vệ nguồn thủy sản với tổng diện tích 33.000 km2. Trong quyết định ghi rõ: Trừ một số khu vực sau: Khu vực Cửa Đặt, Dốc Cáy, Hón Cáy và mặt nước suối Hón Yên (cũ), tính từ chân trở ra 500 m, thời hạn nuôi là 10 năm.

Ngay sau khi có quyết định giao mặt hồ, Công ty đã tiến hành quy hoạch nuôi trồng thủy sản. Tuy nhiên, sau khi được bàn giao mặt nước hồ Cửa Đặt, Công ty Nam Hải không có ai trực tiếp quản lý mà bỏ mặc cho một nhóm người không có hợp đồng lao động quản lý nên đã xảy ra nhiều sự việc đáng tiếc như: Người của Công ty có hành động đe dọa gây thương tích, cưỡng đoạt tài sản của nhân dân đi lại, làm ăn trên lòng hồ, mỗi khi người dân vào lòng hồ để khai thác tận thu lâm sản cũng bị nhóm đối tượng này thu "phí". Đặc biệt ngày 22/7/2011 đã xảy ra vụ xô sát nghiêm trọng, một nhóm đối tượng dùng súng và mái chèo đánh trọng thương anh Vũ Ngọc Đợi, thôn Trung Thành, xã Lương Sơn cướp đi 3 m3 gỗ dổi và vàng tâm, anh Đợi đã được đưa vào bệnh viện huyện Quế Phong (Nghệ An) để điều trị. Để uy hiếp nhóm người đi cùng anh Đợi, nhóm người này đã dùng 2 khẩu súng (1 khẩu K59, 1 khẩu súng dài). Khi tổ công tác của Công an huyện Thường Xuân và Hạt Kiểm lâm Khu Bảo tồn thiên nhiên Xuân Liên tiếp cận được thì nhóm đối tượng này đã bỏ chạy.

Tiếp xúc với PV, ông Lê Trịnh Tâm, Phó GĐ Ban Quản lý và Đầu tư Thủy lợi 3 (Ban QL&DDTTL3), kiêm Giám đốc Trung tâm cho biết: Ngay sau khi Công trình Thủy lợi - Thủy điện Hồ Cửa Đặt hoàn thành và đưa vào sử dụng trên khu vực này thường xuyên xảy ra hiện tượng bà con nông dân địa phương dùng mìn, kích điện để đánh bắt cá gây ảnh hưởng đến an toànlòng hồ và trật tự ở đây(!?). Khi Công ty Nam Hải có đơn xin được giao mặt nước để nuôi trồng thủy sản đã được Ban QL&ĐTTL3 đồng ý!. Nhưng trên thực tế: Ngày 27/11/2010, hồ Cửa Đặt mới được hoàn thành, tích nước để đưa vào sử dụng, thì ngày 6/12/2010 (chỉ 9 ngày sau) Trung tâm đã có quyết định giao toàn bộ mặt nước cho Công ty Nam Hải nuôi trồng thủy sản, thì làm gì có cá để bà con đánh mìn và kích điện?

Một góc hồ Cửa Đặt

Điều đặc biệt là ngày 6/12/2010, Ban QL&ĐTTL 3 có Công văn số 676/CV-QLĐT gửi UBND và Sở Nội vụ tỉnh Thanh Hóa đề nghị giao diện tích lòng hồ Cửa Đặt (bao gồm cả mặt nước và vùng phụ cận) cho Trung tâm Quản lý, khai thác để làm cơ sở giao cho Công ty Nam Hải. Trong khi Công văn trên vẫn chưa được UBND tỉnh và Sở Nội vụ Thanh Hóa trả lời thì cũng ngày hôm đó ( 6/12/2010 ), Trung tâm đã có quyết định giao cho Công ty Nam Hải !

Trao đổi với chúng tôi ông Cầm Bá Xuân, Chủ tịch UBND huyện Thường Xuân cho biết: Để thực hiện việc xây dựng công trình Thủy lợi - Thủy điện Cửa Đặt, huyện Thường Xuân đã phải di chuyển 3 xã Xuân Yên, Xuân Mỹ và Xuân Thao về nơi định canh mới. Sau khi Công trình xây dựng xong, người dân 4 xã quanh vùng đệm còn lại: Xuân Cẩm, Vạn Xuân, Lương Sơn, Yên Nhân với gần 2,4 vạn dân tưởng rằng đã nhường đất, nhường rừng và nhường cả nơi chôn nhau cắt rốn cho công trình trọng điểm quốc gia được có cuộc sống ấm no hơn và sẽ được yên tâm sản xuất, được đi lại trên hồ thuận lợi. Song kể từ khi Trung tâm có quyết định giao cho Công ty Nam Hải thì tình hình an ninh trật tự có dấu hiệu phức tạp và gây bức xúc cho người dân qua lại

Trước tình hình trên UBND huyện đã có Báo cáo số 741/BC-UBND ngày 3/8/2011 và Công văn số 1050/CV-UBND gửi UBND tỉnh Thanh Hóa về việc đảm bảo an ninh trật tự trên công trình Thủy lợi - Thủy điện Cửa Đặt. Công văn nêu rõ: "Kể từ khi Trung tâm Quản lý khai thác công trình Thủy lợi - Thủy điện Cửa Đặt quyết định đồng ý cho Công ty CP Nam Hải được phép nuôi trồng, khai thác thủy sản trên hồ chứa nước Cửa Đặt thì tình hình ANTT, nhất là thời gian gần đây đã có dấu hiệu phức tạp và gây bức xúc cho nhân dân"

Để ổn định đời sống và an ninh trật tự cho bà con ven lòng hồ yên tâm sản xuất, UBND tỉnh Thanh Hóa, Bộ NN & PTNT cần sớm làm rõ chức năng, nhiệm vụ của Trung tâm khi ban hành quyết định giao mặt nước Công trình Thủy lợi - Thủy điện Cửa Đặt cho Công ty CP Nam Hải khai thác nuôi trồng và bảo vệ quản lý. Đồng thời làm rõ trách nhiệm cá nhân khi để xảy ra tình trạng mất an ninh trật tự ở lòng hồ, vì đây là công trình trọng điểm quốc gia cần được bảo vệ nghiêm ngặt.

Tuyết Trang