Chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật phải bồi thường

Bà Lưu Thị Hiền (Thái Bình) ký hợp đồng 3 tháng với 1 công ty đang làm dự án, sau 6 tháng thì công ty ký hợp đồng 1 năm. Tuy nhiên, bà Hiền mới làm việc được 3 tháng theo hợp đồng mới thì dự án kết thúc, công ty đã quyết định chấm dứt hợp đồng lao động với bà và không đề cập đến việc trả trợ cấp cho bà.

Bà Hiền muốn hỏi, công ty đơn phương chấm dứt hợp đồng trước thời hạn thì có phải bồi thường cho người lao động không và mức bồi thường là bao nhiêu? Bà có được nhận trợ cấp gì không, nếu được thì trợ cấp là bao nhiêu?

Vấn đề bà Hiền hỏi, luật sư Trần Văn Toàn, Văn phòng Luật sư Khánh Hưng - Đoàn Luật sư Hà Nội trả lời như sau:

Theo quy định tại  khoản 1, Điều 38 Bộ luật Lao động thì  người sử dụng lao động (NSDLĐ) có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ) trong những trường hợp như sau:

- Người lao động (NLĐ) thường xuyên không hoàn thành công việc theo hợp đồng;

- NLĐ bị xử lý kỷ luật sa thải theo quy định tại Điều 85 Bộ luật Lao động;

- NLĐ làm theo HĐLĐ không xác định thời hạn ốm đau đã điều trị 12 tháng liền, NLĐ làm theo HĐLĐ không xác định thời hạn từ đủ 12 tháng đến 36 tháng ốm đau đã điều trị sáu tháng liền và NLĐ  làm theo HĐLĐ theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng ốm đau đã điều trị qua nửa thời hạn HĐLĐ,  mà khả năng lao động chưa hồi phục. Khi sức khỏe của NLĐ bình phục, thì được xem xét để giao kết tiếp HĐLĐ;

- Do thiên tai, hỏa hoạn hoặc những lý do bất khả kháng khác theo quy định của Chính phủ, mà NSDLĐ đã tìm mọi biện pháp khắc phục nhưng vẫn buộc phải thu hẹp sản xuất, giảm chỗ làm việc;

- Doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức chấm dứt hoạt động.

Đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật phải bồi thường

Tại khoản 1, Điều 41 Bộ luật Lao động quy định: Trong trường hợp NSDLĐ đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật thì phải nhận NLĐ trở lại làm công việc theo hợp đồng đã ký và phải bồi thường một khoản tiền tương ứng với tiền lương và phụ cấp lương (nếu có) trong những ngày NLĐ không được làm việc, cộng với ít nhất hai tháng tiền lương và phụ cấp lương (nếu có).

Trong trường hợp NLĐ không muốn trở lại làm việc, thì ngoài khoản tiền được bồi thường quy định tại đoạn 1 khoản này, NLĐ còn được trợ cấp theo quy định tại Điều 42 của Bộ luật này.

Trường hợp NSDLĐ không muốn nhận NLĐ trở lại làm việc và NLĐ đồng ý, thì ngoài khoản tiền bồi thường quy định tại đoạn 1 khoản này và trợ cấp quy định tại Điều 42 của Bộ luật này, hai bên thỏa thuận về khoản tiền bồi thường thêm cho NLĐ để chấm dứt HĐLĐ.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 42 Bộ luật Lao động thì khi chấm dứt HĐLĐ với NLĐ đã thường xuyên trong doanh nghiệp, cơ quan, tổ chức từ đủ 12 tháng trở lên, NSDLĐ có trách nhiệm trợ cấp thôi việc, cứ mỗi năm là nửa tháng lương, cộng với phụ cấp lương (nếu có).

Trường hợp của bà Lưu Thị Hiền phản ánh, HĐLĐ mà bà ký kết với công ty có thời hạn 1 năm, mới thực hiện được 3 tháng thì công ty đơn phương chấm dứt HĐLĐ với lý do dự án kết thúc. Dự án chỉ là một trong các công việc mà công ty thực hiện, dự án kết thúc nhưng công ty vẫn tồn tại hoạt động.

Do vậy, đây là trường hợp đơn phương chấm dứt  HĐLĐ  trái pháp luật, vì không thuộc các trường hợp NSDLĐ được phép đơn phương chấm dứt HĐLĐ theo quy định tại khoản 1, Điều 38 Bộ luật Lao động.

Căn cứ quy định tại khoản 1, Điều 41 Bộ luật Lao động thì công ty phải nhận bà Hiền trở lại làm việc và phải bồi thường một khoản tiền tương ứng với tiền lương và phụ cấp lương (nếu có) trong những ngày bà Hiền không được làm việc, cộng với ít nhất hai tháng tiền lương và phụ cấp lương (nếu có).

Nếu trường hợp bà Hiền không muốn trở lại làm việc, thì bà được nhận bồi thường 9 tháng tiền  lương và phụ cấp lương (nếu có) cho thời gian không được làm việc theo HĐLĐ thời hạn 1 năm và cộng với ít nhất 2 tháng tiền lương và phụ cấp (nếu có), tổng cộng là được bồi thường ít nhất 11 tháng lương và phụ cấp (nếu có).

Tuy nhiên, do tổng thời gian làm việc thực tế của bà tại công ty chỉ có 9 tháng (6 tháng theo hai HĐLĐ thời hạn 3 tháng và 3 tháng theo HĐLĐ thời hạn 1 năm), do đó bà không được hưởng khoản trợ cấp thôi việc theo quy định tại khoản 1, Điều 42 Bộ luật Lao động.

Về phía công ty, nếu không muốn nhận bà Hiền trở lại làm việc và bà Hiền đồng ý, thì ngoài khoản tiền bồi thường ít nhất 11 tháng lương nêu trên, hai bên thỏa thuận về khoản tiền bồi thường thêm cho bà để chấm dứt HĐLĐ.

Bà Hiền cần gửi đơn yêu cầu công ty bồi thường cho bà theo đúng quy định trên. Nếu công ty không thực hiện, hoặc thực hiện không đúng, để bảo vệ quyền lợi của mình bà có quyền khởi kiện ra Tòa án để đòi công ty bồi thường.

Luật sư Trần Văn Toàn

VPLS Khánh Hưng – Đoàn Luật sư Hà Nội

* Thông tin chuyên mục có giá trị tham khảo với người đọc, không dùng làm tài liệu trong tố tụng pháp luật.