Chủ động tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nỗ lực triển khai chương trình phục hồi và phát triển KTXH đạt kết quả cao nhất

Đã giải ngân hơn 56 nghìn tỷ đồng

Báo cáo về tình hình triển khai Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết, về xây dựng chính sách, hiện các cơ quan có thẩm quyền đã ban hành gần đầy đủ (15/17) các văn bản cụ thể hóa các chính sách theo yêu cầu tại nghị quyết.

Còn lại 2 văn bản thuộc thẩm quyền của Bộ Tài chính và Bộ TTTT đang trong quá trình xây dựng là: Thông tư của Bộ Tài chính sửa đổi các nội dung thuộc lĩnh vực quản lý thuộc Thông tư số 12/2016/TTLT-BKHCN-BTC hướng dẫn nội dung chi và quản lý Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp; văn bản của Bộ TTTT về xây dựng phương án và quyết định theo thẩm quyền việc hỗ trợ đầu tư phát triển hạ tầng viễn thông, Internet từ Quỹ Dịch vụ viễn thông và công ích Việt Nam.

Về thực hiện, giải ngân các chính sách hỗ trợ, tính sơ bộ đến ngày 25/8 đã giải ngân hơn 56 nghìn tỷ đồng.

Trong đó, giải ngân các chương trình cho vay ưu đãi thông qua NHCSXH (tính đến ngày 13/9) đạt hơn 10.2013 tỷ đồng; giải ngân hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động (đến 14/9) đạt khoảng 3492 tỷ đồng cho gần 5,1 triệu người lao động; giải ngân hỗ trợ 2% lãi suất cho các khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình đến hết tháng 8/2022 đạt khoảng 13,5 tỷ đồng.

Giảm thuế giá trị gia tăng, thuế môi trường đói với nhiên liệu bay, xăng đến ngày 26/8 là 34970 tỷ đồng. Gia hạn các loại thuế, tiền thuê đất là 52.000 tỷ đồng. Chi phí cơ hội hỗ trợ thông qua các chính sách gia hạn thời gian nộp thuế và tiến thuê đất đến hết tháng 6/2022 là 7400 tỷ đồng.

Triển khai phân bổ, giao kế hoạch vốn rất chậm

Về khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai, Bộ KHĐT cho biết, chương trình hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động thực hiện chưa được như kỳ vọng do chênh lệc giữa số liệu tại thời điểm xây dựng chính sách và triển khai thực tế; trình tự, thủ tục xác nhận, giải ngân còn phức tạp; một số cấp ủy, chính quyền địa phương triển khai chưa quyết liệt.

Chương trình cho vay chính sách thông qua NHCSXH gặp một số khó khăn về huy động vốn cho vay. Có sự "lệch pha" giữa nhu cầu và kết hoạch cho vay của các chương trình tín dụng; một số thông tư hướng dẫn chưa được ban hành hoặc khó triển khai.

Việc triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2% còn hạn chế do khó khăn trong xác định đối tượng được hưởng hỗ trợ lãi suất; ngân hàng thương mại còn ngần ngại do một số chương trình hỗ trợ lãi suất trước đây chưa được quyết toàn chi phí; cần xây dựng hệ thống theo dõi, hạch toán, quản lý dữ liệu; khách hàng có tâm lý e ngại công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán.

Dự án nâng cấp đoạn Km18-Km80, Quốc lộ 4B đã được Chính phủ báo cáo Quốc hội dự kiến bố trí 2500 tỷ đồng từ nguồn vốn của chương trình, tuy nhiên chưa thể thông báo số vốn dự kiến nêu trên cho UBND tỉnh Lạng Sơn để thực hiện các thủ tục tiếp theo do Bộ GTVT đang phối hợp với UBND tỉnh Lạng Sơn để làm rõ một số nội dung của dự án.

Theo Bộ KHĐT, việc triển khai công tác phân bổ, giao kế hoạch vốn của chương trình cho các nhiệm vụ, dự án đang rất chậm là do quy trình rà soát, hoàn thiện, xin ý kiến các cơ quan liên quan, trong khi nội dung này đã xin ý kiến Chính phủ để trình UBTVQH.

Một số bộ, địa phương chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư (chủ trương đầu tư) các dự án được Thủ tướng Chính phủ thông báo dự kiến kế hoạch vốn, mặc dù đã quá thời hạn yêu cầu, ảnh hưởng đến tiến độ tổng hợp, báo cáo.

Các bộ ngành, địa phương chịu trách nhiệm về việc chậm trễ triển khai chương trình

Để triển khai chương trình hiệu quả trong thời gian tới, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ TTTT, Bộ Y tế, Ủy ban dân tộc nhanh chóng ban hành, điều chỉnh, bổ sung các thông tư, văn bản thuộc thẩm quyền để tạo điều kiện triển khai chương trình.

Bộ TTTT, NHNN, NHCSXH báo cáo cụ thể về các khó khăn, vướng mắc trong triển khai chính sách hỗ trợ do cơ quan mình chủ trì; tính khả thi, nhu cầu hỗ trợ đến thời điểm hiện tại, dự kiến khả năng thực hiện và giải ngân; kiến nghị, đề xuất phương án xử lý.

Bộ Tài chính sớm có ý kiến đối với phương án phân bổ nguồn vốn thuộc Chương trình theo Tờ trình số 6206/TTr-BKHĐT để hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch vốn.

Các bộ, cơ quan trung ương, địa phương khẩn trương phê duyệt quyết định đầu tư dự án, hoàn thiện các thủ tục cần thiết, sau khi được Thủ tướng Chính phủ giao kế hoạch. 

Chủ động về nhân công, mặt bằng, mỏ nguyên vật liệu,… để sẵn sàng thực hiện và giải ngân. 

Xem xét áp dụng các cơ chế đặc thù đã được Quốc hội cho phép để đẩy nhanh tiến độ thực hiện, bảo đảm công khai, minh bạch, hiệu quả, đúng quy định.

Đối với danh mục dự án đang hoàn thiện thủ tục đầu tư theo văn bản số 681/TTg-KTTH ngày 1/8/2022, Bộ KHĐT sẽ tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ đối với các dự án đã hoàn thiện thủ tục đầu tư đến ngày 30/8/2022. 

Đối với các dự án còn lại chưa hoàn thiện thủ tục đầu tư, các bộ, địa phương chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chậm trễ trong triển khai.

Bộ Y tế, Bộ LĐTBXH khẩn trương rà soát nhu cầu thực hiện các dự án thuộc lĩnh vực y tế, an sinh xã hội, lao động, việc làm thuộc chương trình gửi Bộ KHĐT theo yêu cầu tại văn bản số 6327/BKHĐT-TH ngày 8/9/2022.

Nỗ lực triển khai chương trình phục hồi, phát triển KTXH đạt kết quả cao nhất

Tại hội nghị, đại diện Văn phòng Chính phủ, Bộ Y tế, Bộ LĐTBXH, Bộ GTVT, Bộ GDĐT, NHCSXH, Bộ TTTT, NHNN, Bộ Tài chính, Bộ Công Thương,…. bày tỏ thống nhất với nội dung báo cáo của Bộ KHĐT; đồng thời báo cáo thêm về kết quả thực hiện các chương trình, dự án được giao; phân tích các khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp để triển khai chương trình trong thời gian tới.

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng của các bộ ngành địa phương trong triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế, xã hội thời gian qua, nhất là trong công tác xây dựng chính sách (đã ban hành 15/17 văn bản hướng dẫn); triển khai giải ngân một số gói hỗ trợ như: giảm một số loại thuế, phí, giải ngân tín dụng ưu đãi,...

Về những khó khăn, vướng mắc, theo Phó Thủ tướng có nguyên nhân khách quan, do xây dựng chương trình trong thời gian rất ngắn, thời điểm đó dịch COVID-19 vừa được khống chế, cơ sở dữ liệu lại chưa được hoàn thiện, dẫn đến việc thống kê, tổng hợp, đề xuất số liệu của một số chương trình chưa sát thực tế, dẫn đến khó khăn trong quá trình triển khai.

Nhưng nguyên nhân chủ quan là do vẫn còn có những bộ ngành, địa phương chưa sát sao, chưa đôn đốc, đeo bám công việc, chưa lường trước những khó khăn khi triển khai chương trình. Phó Thủ tướng đề nghị các bộ ngành, địa phương rút kinh nghiệm.

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, từ nay tới cuối năm các bộ ngành liên quan đến chương trình, thành viên Ban Chỉ đạo, đặc biệt là Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải tiếp tục nỗ lực, nắm bắt tình hình, chủ động tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, để thực hiện các chương trình ở mức tối đa có thể, giao vốn sớm; đánh giá lại chương trình, những nội dung nào không còn phù hợp với tình hình thực tế hiện nay thì đề xuất phương án xử lý phù hợp.

Nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục để giao vốn

Về xây dựng chính sách, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị Bộ Tài chính, Bộ TTTT từ nay đến trước ngày 25/9/2022 phải ban hành 2 thông tư để triển khai chương trình.

Đối với một số nhiệm vụ cụ thể, Phó Thủ tướng giao Bộ Tài chính phối hợp với Bộ KHĐT khẩn trương thống nhất ý kiến đối với những dự án đủ điều kiện phân bổ, trình Chính phủ bổ sung dự toán ngân sách năm 2022 để giao kế hoạch chi tiết vốn cho các dự án đầu tư công.

Hiện nay, theo báo cáo của Bộ KHĐT, trong tổng số 176 nghìn tỷ có 3 nhóm. Thứ nhất là nhóm 183 dự án, tổng mức đầu tư khoảng 157 nghìn tỷ, hiện đã đầy đủ thủ tục đầu tư, đề nghị Bộ Tài chính sớm thống nhất ý kiến để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định giao vốn. "Trong tuần này phải làm xong", Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.

Nhóm thứ 2 gồm 79 dự án, tổng số vốn gần 15.000 tỷ, hiện đã có danh mục nhưng chưa có chủ trương đầu tư, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương nhanh chóng hoàn thiện các thủ tục theo quy định, phê duyệt chủ trương đầu tư, trên cơ sở đó Bộ KHĐT tổng hợp trình Chính phủ giao vốn chính thức.

Nhóm thứ 3 có tổng mức khoảng 3432 tỷ, Phó Thủ tướng đề nghị các bộ ngành nhanh chóng thực hiện các thủ tục để Bộ KHĐT xử lý theo quy định.

Phó Thủ tướng đề nghị NHCSXH phối hợp chặt chẽ với Bộ Tài chính để có phương án huy động, bảo đảm đủ nguồn vốn triển khai chương trình.

NHNN tiếp tục nắm bắt tình hình, đẩy mạnh công tác thông tin truyền thông, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để triển khai giải ngân gói hỗ trợ lãi suất 2% đạt kết quả cao nhất.

Bộ Tài chính chủ động, tính toán chi tiết các phương án để triển khai thực hiện đề án huy động nguồn lực khả thi và hiệu quả.

Về dự án Quốc lộ 4B, Phó Thủ tướng giao Bộ KHĐT và Bộ GTVT xử lý sớm các thủ tục để trình Thủ tướng Chính phủ quyết định giao vốn./.

Trần Mạnh