Chuyên nghiệp hóa để xuất khẩu lao động bền vững

Tuy nhiên, chất lượng lao động của Việt Nam đang là một thách thức đối với ngành lao động nói chung và LĐXK nói riêng. Theo số liệu của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO), trong số LĐXK của Việt Nam, tỷ lệ lao động đã qua đào tạo, có chứng chỉ nghề và có kỹ năng làm việc chỉ khoảng 15,5%. Các lao động thường yếu về kỹ năng nghề, kỹ năng mềm và ý thức kỷ luật cũng như tác phong làm việc, ảnh hưởng rất lớn đến năng suất lao động và thu nhập của chính người lao động.

Kỹ năng nghề tốt sẽ nâng cao thu nhập cho LĐXK. Ảnh: VGP/Thanh Thủy

Ví dụ tại thị trường Hàn Quốc, với mức quy định của Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc mới đưa ra từ tháng 1/2013 cho các lao động nước ngoài tại đây thì nếu có kỹ năng nghề cao, ý thức làm việc tốt, các lao động của Việt Nam sẽ có thu nhập cao từ 1.300-1.700 USD/tháng thay cho thu nhập trung bình từ 1.000-1.200 USD/tháng.

Bài học từ thị trường Hàn Quốc cho thấy, bên cạnh việc phát triển số lượng LĐXK cần phải tập trung vào các thị trường truyền thống với tiêu chí nâng cao kỹ năng nghề, ý thức làm việc cho người lao động. Trong đó, trước mắt phải nâng cao kỷ luật lao động và ý thức chấp hành tốt luật pháp tại các nước sở tại. Từ đó sẽ giảm số lượng lao động bỏ trốn, tăng ý thức kỷ luật khi làm việc nhằm nâng cao uy tín của LĐXK Việt Nam.

Ông Vũ Minh Xuyên, Tổng Giám đốc Công ty XKLĐ, Thương mại và Du lịch TPHCM (SOVILACO), cho biết để có được nguồn lao động tốt, SOVILACO rất chú trọng việc phối hợp với địa phương để tư vấn, tạo nguồn, đào tạo giáo dục định hướng, đào tạo, bổ túc nghề cho lao động nhằm tăng kỹ năng nghề với từng lao động trước khi xuất cảnh.

Bên cạnh đó, SOVILACO đã phân định rõ yêu cầu của thị trường lao động từng nước để có những kế hoạch cụ thể tạo nguồn, đào tạo phù hợp.

Cụ thể, các thị trường như Malaysia, Đài Loan-Trung Quốc thường tuyển dụng lao động phổ thông là chính nên Công ty đã có sự phối hợp với các địa phương như Quảng Ngãi, Gia Lai, Bình Định… để tuyển chọn và bổ túc cho lao động trước khi xuất cảnh. Lý do những lao động tại các địa phương này tuy kỹ năng nghề chưa cao nhưng có ý thức làm việc tốt, có mong muốn tăng thu nhập và rất chịu khó.

Ngoài ra, các thị trường như Hàn Quốc, Nhật Bản là những thị trường tuy có thu nhập cao nhưng đòi hỏi yêu cầu về chất lượng lao động cũng rất cao. Vì vậy, bên cạnh việc phối hợp với các địa phương, các trường dạy nghề, cao đẳng, Công ty đã có kế hoạch đào tạo dự bị để đáp ứng nhu cầu của thị trường khi cần.

Cần xây dựng tính chuyên nghiệp trong XKLĐ để phát triển thị trường. Ảnh: VGP/Thanh Thủy

Xây dựng tính chuyên nghiệp

Theo ông Vũ Minh Xuyên, để phát triển thị trường XKLĐ ngày càng chuyên nghiệp thì chúng ta cần định hướng cung cấp những lao động phía đối tác cần chứ không phải là lực lượng lao động mình có sẵn. Muốn vậy, các DN XKLĐ cần nâng cao chất lượng tuyển chọn, đào tạo và sàng lọc những lao động trước khi xuất cảnh để đáp ứng nhu cầu của thị trường.

Theo tổ chức ILO, thị trường lao động thế giới đang phát triển rất nhanh, tăng gấp 4 lần từ năm 1980 đến nay và dự báo sẽ tăng gấp đôi vào năm 2050. Tại các nước đang phát triển những lao động có tay nghề, kỹ năng nghề cao vẫn còn thiếu rất nhiều. Và đây cũng chính là là cơ hội tốt để Việt Nam phát triển thị trường lao động xuất khẩu một cách bền vững vào những năm tới nếu xây dựng được tính chuyên nghiệp trong XKLĐ.

Ông Nguyễn Lương Trào, Chủ tịch Hiệp hội XKLĐ Việt Nam, cho biết các giải pháp trước mắt hay lâu dài đều xoay quanh việc nâng cao kỹ năng nghề, ý thức chấp hành kỷ luật lao động và luật pháp cũng như trình độ ngoại ngữ cho các lao động. Trong đó, việc các DN XKLĐ phải thực hiện đầy đủ, nghiêm túc bộ quy tắc ứng xử sẽ góp phần nâng cao ý thức xây dựng tính chuyên nghiệp của thị trường XKLĐ, tiến tới xây dựng “thương hiệu” cho LĐXK Việt Nam.

Thanh Thủy